Cảnh báo rủi ro điều tra phòng vệ thương mại với kính nổi xuất khẩu sang Hoa Kỳ

Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, tháng 11/2024, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của cả nước đạt 66,40 tỷ USD, giảm 4,1% so với tháng trước (tương ứng giảm 2,83 tỷ USD); trong đó, xuất khẩu đạt 33,73 tỷ USD, giảm 5,3% (tương ứng giảm 1,90 tỷ USD).

Lũy kế 11 tháng, tổng trị giá xuất nhập khẩu cả nước đạt 715,56 tỷ USD, tăng 15,4% so với cùng kỳ năm trước (tương ứng tăng 95,32 tỷ USD). Trong đó, trị giá xuất khẩu 11 tháng/2024 đạt 369,93 tỷ USD, tăng 14,4%, tương ứng tăng 46,7 tỷ USD so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, Hoa Kỳ tiếp tục duy trì vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu đạt 108,94 tỷ USD trong 11 tháng, tăng 24% (tương ứng tăng 21,08 tỷ USD) so với cùng kỳ năm trước, chiếm 29,4% trong tổng trị giá xuất khẩu của cả nước.

Như vậy, Hoa Kỳ đã trở thành thị trường xuất khẩu đầu tiên mà nước ta đạt được mốc kim ngạch trăm tỷ USD cho đến nay.

Dù vậy, Hoa Kỳ cũng là quốc gia điều tra và áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại nhiều nhất với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam.

Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), năm 2024, trong số 28 vụ việc phòng vệ thương mại bị nước ngoài khởi xướng điều tra đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam mới phát sinh của 12 thị trường, có tới 13 vụ việc từ thị trường Hoa Kỳ, chiếm khoảng 46%. Tính chung đến nay, Hoa Kỳ đã điều tra tổng số 59 vụ việc phòng vệ thương mại đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, chiếm khoảng gần 27% tổng số vụ việc nước ngoài điều tra với hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Số vụ việc điều tra phòng vệ thương mại đối với hàng xuất khẩu Việt Nam theo thị trường năm 2024

Mới đây, theo thông tin từ Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), ngày 21/11/2024, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã tiếp nhận đơn yêu cầu điều tra, áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với các sản phẩm kính nổi nhập khẩu từ Trung Quốc và Malaysia. Đơn kiện được nộp bởi các công ty Vitro Flat Glass, LLC và Vitro Meadville Flat Glass, LLC.

Phạm vi sản phẩm bị đề nghị điều tra, áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp là các sản phẩm kính nổi là các sản phẩm làm từ thủy tinh soda-vôi-silica được sản xuất bằng cách làm nổi một dải thủy tinh nóng chảy liên tục trên một bồn thiếc mịn (hoặc một kim loại lỏng khác có mật độ lớn hơn kính nóng chảy), làm nguội kính trong lò ủ và cắt thành các kích thước phù hợp. Theo đơn yêu cầu điều tra, các sản phẩm kính nổi thuộc phạm vi đề nghị điều tra có độ dày danh nghĩa ít nhất là 2,0 mm và diện tích bề mặt danh nghĩa ít nhất là 0,37 m2. 

Quốc gia xuất xứ của mỗi sản phẩm kính nổi được xác định theo địa điểm nơi kính được sản xuất ban đầu bằng cách làm nổi một dải thủy tinh nóng chảy liên tục trên một bồn thiếc mịn và làm mát kính trong lò ủ, bất kể địa điểm thực hiện các hoạt động hoàn thiện hoặc chế tác thêm. Trước khi được xử lý, hoàn thiện hoặc chế tác thêm, các sản phẩm kính nổi đáp ứng các yêu cầu của Loại I theo tiêu chuẩn ASTM-C1036 của Hiệp hội Thử nghiệm và Vật liệu Hoa Kỳ.

Các sản phẩm kính nổi có thể trong suốt, nhuộm màu, pha màu hoặc phủ một hoặc nhiều vật liệu để thay đổi tính chất cách nhiệt, độ dẫn điện, giảm tiếng ồn, độ bền, màu sắc và/hoặc khả năng truyền ánh sáng. Ví dụ về các sản phẩm kính nổi phủ bao gồm kính xây dựng có độ phát xạ thấp (“Low-E”) và gương không khung (tức là kính phẳng có lớp bạc, nhôm hoặc lớp phản quang khác) như tấm ốp gương. 

Các sản phẩm kính nổi có thể được ủ, gia cường hóa học, gia cường nhiệt hoặc tôi để đạt được độ nén bề mặt mong muốn, theo tiêu chuẩn ASTM-C1048, ASTM-C1422/C1422M hoặc các thông số kỹ thuật tương tự khác. 

Các sản phẩm kính nổi có thể được gia công thêm, bao gồm nhưng không giới hạn ở các hoạt động hoàn thiện như phun cát, khắc, uốn cong, uốn cong, vát cạnh, khía, khoan, đục, dập nổi và khắc. 

Các sản phẩm kính nổi có thể chưa lắp ráp hoặc đã lắp ráp. Các ví dụ về các sản phẩm kính nổi đã lắp ráp bao gồm: (1) gương có một hoặc nhiều điốt phát sáng (“LED”) tích hợp với gương, cũng như gương có khung có một hoặc nhiều đèn LED tích hợp với gương hoặc khung gương; và (2) các sản phẩm bao gồm hai hoặc nhiều tấm kính được liên kết với nhau bằng lớp xen kẽ polyme (tức là kính nhiều lớp), cũng như các đơn vị kính cách nhiệt (“IGU”), bao gồm hai hoặc nhiều tấm kính được ngăn cách bằng vật liệu giãn cách và được bịt kín hoàn toàn với nhau ở mép để tạo ra rào cản nhiệt bằng không khí hoặc một hoặc nhiều loại khí. 

Phạm vi của sản phẩm bị đề nghị điều tra bao gồm, nhưng không giới hạn ở, các sản phẩm thủy tinh đáp ứng một hoặc nhiều thông số kỹ thuật, định nghĩa và/hoặc tiêu chuẩn ASTM-C162, ASTM-C1036, ASTM-C1048, ASTM-C1172, ASTM-C1349, ASTM-C1376, ASTM-C1422/C1422M, ASTM-C1464, ASTM-C1503, ASTM-C1651, ASTM-E1300 và ASTM-E2190. 

Các sản phẩm không nằm trong phạm vi đề nghị điều tra là: (1) kính có dây; (2) kính phẳng có hoa văn đáp ứng các yêu cầu của Loại II theo tiêu chuẩn ASTM-C1036, bao gồm kính nhà kính và kính năng lượng mặt trời có hoa văn; (3) vật liệu kính an toàn cho xe được chứng nhận theo Tiêu chuẩn Z26.1 của Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Hoa Kỳ (“ANSI”); (4) các đơn vị kính cách nhiệt chân không (“VIG”), bao gồm hai hoặc nhiều tấm kính được ngăn cách bằng vật liệu đệm, với ít nhất một ngăn kín sử dụng chân không không khí làm rào cản nhiệt; (5) gương có khung không có đèn LED tích hợp với gương hoặc khung gương; (6) gương “treo cửa” không có khung, có thể sử dụng ngay khi nhập khẩu mà không trải qua bất kỳ quá trình gia công, hoàn thiện hoặc chế tạo nào sau khi nhập khẩu; và (7) kính phẳng được gia cường hoặc tôi được thiết kế đặc biệt để sử dụng trong các thiết bị gia dụng, bao gồm kệ tủ lạnh, nắp cửa máy giặt, cửa lò vi sóng và cửa lò nướng. 

Ngoài ra, những loại kính sau cũng bị loại khỏi phạm vi đề nghị điều tra: (1) kính soda-vôi-silica chứa ít hơn 0,01 phần trăm oxit sắt theo trọng lượng, được ủ với độ nén bề mặt nhỏ hơn 3.500 pound trên inch vuông (“PSI”), có lớp phủ gốc oxit dẫn điện trong suốt (ví dụ, oxit thiếc) và có độ dày danh nghĩa nhỏ hơn hoặc bằng 4,0 mm ((tức là “kính của pin năng lượng mặt trời có tráng phủ”); và (2) kính soda-vôi-silica đã qua xử lý nhiệt với độ nén bề mặt từ 3.500 đến 10.000 PSI, chứa hai hoặc nhiều lỗ khoan và có độ dày danh nghĩa nhỏ hơn 2,5 mm (0,098 inch) (tức là “kính của pin năng lượng mặt trời có mặt sau trong suốt”). 

Các sản phẩm bị yêu cầu điều tra hiện được phân loại theo các mã 7005.10.8000, 7005.21.1010, 7005.21.1030, 7005.21.2000, 7005.29.1810, 7005.29.1850, 7005.29.2500, 7007.29.0000, 7008.00.0000, 7009.91.5010, 7009.91.5095 và 7009.92.5010 của Biểu thuế quan xuất khẩu, nhập khẩu của Hoa Kỳ (HTSUS). Các sản phẩm thuộc diện kiến nghị cũng có thể được phân loại theo các mã 7006.00.4010, 7006.00.4050 và 7007.19.0000. Các mã số hàng hóa được cung cấp chỉ phục vụ mục đích tham khảo và đối chiếu, mô tả chi tiết phạm vi sản phẩm bị đề nghị điều tra mới là yếu tố quyết định.

Căn cứ theo đơn đề nghị điều tra, các doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc đang bán phá giá với biên độ từ 91,05% đến 165,11%, các doanh nghiệp Malaysia đang bán phá giá với biên độ từ 141,87% đến 344,43%.

Đơn đề nghị điều tra cũng cáo buộc các doanh nghiệp Trung Quốc và Malaysia nhận được những khoản trợ cấp đáng kể, mặc dù trong đơn không xác định cụ thể mức trợ cấp.

Thuế chống trợ cấp tạm thời đối với các doanh nghiệp của Trung Quốc và Malaysia có thể được áp dụng từ cuối tháng 4/2025. Thuế chống bán phá giá tạm thời đối với các doanh nghiệp có thể được áp dụng từ cuối tháng 6/2025. Thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp chính thức có thể được áp dụng chậm nhất là từ cuối tháng 12/2025.

Cục Phòng vệ thương mại khuyến nghị, các doanh nghiệp Việt Nam sản xuất và xuất khẩu kính nổi và các sản phẩm liên quan đến kính nổi phù hợp mô tả như trên sang Hoa Kỳ cần theo dõi sát diễn biến của vụ việc. Trong trường hợp doanh nghiệp có lượng xuất khẩu sang Hoa Kỳ với khối lượng lớn hoặc có tốc độ gia tăng nhanh, doanh nghiệp cần lưu ý rủi ro bị Hoa Kỳ tiếp tục tiến hành điều tra chống bán phá giá đối với sản phẩm của Việt Nam. Các doanh nghiệp sử dụng kính nổi nhập khẩu từ Trung Quốc và Malaysia làm nguyên liệu sản xuất cần lưu ý rủi ro bị Hoa Kỳ tiến hành điều tra lẩn tránh trong trường hợp có hoạt động xuất khẩu sang thị trường này.

Các doanh nghiệp sản xuất kính nổi các sản phẩm liên quan đến kính nổi có thể liên hệ với Cục Phòng vệ thương mại (Phòng Xử lý phòng vệ thương mại nước ngoài) để được hướng dẫn, tư vấn thêm trong việc đánh giá rủi ro phòng vệ thương mại nếu có hoạt động xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ.