[E-magazine] Tín hiệu lạc quan trong thu hút FDI từ các đối tác CPTPP

Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTTP) ngoài ý nghĩa gia tăng trao đổi hàng hóa, dịch vụ, còn là cơ hội để Việt Nam thu hút FDI từ các đối tác CPTPP, do gỡ bỏ 95% sắc thuế hải quan của thị trường khoảng 500 triệu người, chiếm 12,9% GDP toàn cầu và 14,9% kim ngạch thương mại thế giới.

Việc đầu tư trong các nước thành viên phải đáp ứng các tiêu chuẩn cao hơn của thương mại và đầu tư bền vững, phù hợp với kinh tế xanh, ít phát thải khí nhà kính. Song những điều kiện tưởng như là rào cản này lại có sức hút đầu tư mạnh mẽ hơn vào Việt Nam.

• Năm 2019, Việt Nam thu hút xấp xỉ 9,5 tỷ USD vốn FDI từ các nước CPTPP.
• Năm 2020 đạt 11,8 tỷ USD, tăng 24,4% so với năm 2019
• Năm 2021 đạt 14,8 tỷ USD tăng 25,4% so với năm 2021.

Với mức tăng 2 con số qua mỗi năm thực thi CPTPP, có thể coi đây là tín hiệu lạc quan.

Năm 2022 được đánh giá có nhiều triển vọng thu hút FDI từ các đối tác CPTPP do bối cảnh đầu tư chung của toàn cầu.

• UNCTAD dự báo do dịch bệnh được kiểm soát tốt, nhiều nước ban hành cơ chế, chính sách mới ưu đãi đầu tư nên FDI toàn cầu năm 2022 sẽ khởi sắc. Nguồn vốn FDI vào châu Á, trong đó có một số nước tASEAN, có thể đạt mức cao hơn năm 2021.
• Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) nhận định khá lạc quan về triển vọng khôi phục và phát triển kinh tế Việt Nam năm 2022, với dự báo tốc độ tăng GDP đạt 6,5%- 6,8%.
• Các nhà đầu tư quốc tế coi Việt Nam là đối tác quan trọng về thương mại và đầu tư trong định hình lại cơ cấu chuỗi sản xuất nhằm đa dạng hóa nguồn cung.
            

  

   

  Với việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do với tư cách là thành viên ASEAN và CPTPP, doanh nghiệp hai nước sẽ có thêm nhiều cơ hội để tận dụng các lợi thế song phương, đẩy mạnh hoạt động đầu tư kinh doanh.

   

            
   

Với CPTPP, nhiều doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI hoạt động tại Việt Nam đã tích lũy được kinh nghiệm trong nhận đầu tư  với những đối tác của FTA thế hệ mới, nên đã chuẩn bị điều kiện để mở rộng quan hệ song phương trong bối cảnh bình thường mới.

Hơn thế nữa, bốn nước thành viên CPTPP khu vực châu Mỹ đều có độ mở cao như Canada có 15 FTA, Mexico có 13 FTA, Chile có 29 FTA, Peru có 22 FTA. Với mạng lưới FTA bao phủ, rộng khắp, Việt Nam có thể tận dụng những mối liên kết kinh tế này để đón nhận đầu tư mạnh mẽ từ các đối tác CPTPP.

Ngày 11/01/2022, tại kỳ họp lần thứ nhất Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật số 03/2022/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, với nhiều điểm mới, theo hướng đơn giản hóa thủ tục, tăng cường phân cấp, minh bạch, đa dạng hóa các hình thức đầu tư, bổ sung cơ chế ưu đãi đầu tư đặc biệt cho các dự án quy mô lớn…

Kỳ vọng thu hút đầu tư từ CPTPP còn đặt trên nền tảng các đối tác của Việt Nam trong CPTPP như Brunei, Malaysia, Singapore, Nhật Bản và Australia vốn là những đối tác truyền thống về thương mại và đầu tư; Canada và Mehico là 2 thị trường có tiềm năng lớn.

Hơn thế nữa, do chủ động trong các vòng đàm phán để bảo vệ lợi ích quốc gia trong quan hệ với các nước thành viên khác, Việt Nam được hưởng một số ưu đãi riêng của CPTPP, nên các đối tác cũng muốn đầu tư vào Việt Nam để hưởng những ưu đãi ấy.

Tuy nhiên, nếu so CPTPP với EVFTA, cùng là FTA thế hệ mới, thu hút FDI từ EU khả quan hơn CPTPP. Mặc dù đặc điểm, điều kiện của các đối tác EVFTA khác với các đối tác CPTPP, nhưng rõ ràng vẫn còn nhiều việc phải làm để Việt Nam hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư CPTPP, nhất là các nước đối tác đã tham gia nhiều FTA, hoặc cùng tham gia những FTA trong đó có Việt Nam, như Singapore (cùng Việt Nam gia RCEP, và các FTA của ASEAN với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ); hoặc như Nhật Bản, Australia (cùng Việt Nam tham gia RCEP,  các FTA của ASEAN với Australia, New Zealand, Nhật Bản). Đây cũng là các nước có truyền thống buôn bán với Việt Nam.

Hoặc với đối tác Nhật Bản, nước này đã đầu tư vào 19 ngành, lĩnh vực của Việt Nam, chủ yếu tập trung vào lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, với khoảng hơn 42 tỉ USD trên tổng số 64,2 tỉ USD, chiếm 15,8% tổng vốn FDI  của Việt Nam.

Do đó, cần một giải pháp toàn diện về phía cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp.

Quản lý nhà nước cần được đổi mới toàn diện, như: xúc tiến đầu tư chuyển trọng tâm từ hội nghị, hội thảo sang tiếp cận nhà đầu tư tiềm năng, nhất là các tập đoàn kinh tế lớn; tận dụng FTA thế hệ mới để doanh nghiệp lớn của các nước OECD, châu Âu, Mỹ thực hiện dự án, mà nước ta cần thu hút FDI; đơn giản hóa thủ tục thẩm định; chuyển sang công nghệ số, qua mạng internet để cấp giấy chứng nhận đầu tư trong thời gian ngắn nhất.

Về phía doanh nghiệp, cần nỗ lực nâng cao năng lực về tất cả các mặt, từ công nghệ đến năng lực, trình độ của đội ngũ người lao động, quản lý. Chỉ khi đó, các doanh nghiệp FDI mới tìm đến đặt hàng và hỗ trợ hoàn thiện quy trình sản xuất đáp ứng yêu cầu của họ.

Bên cạnh đó, để thu hút thành công nhà đầu tư nước ngoài vào doanh nghiệp, trước hết, doanh nghiệp cần phải chứng minh với nhà đầu tư những ưu thế và khản năng cạnh tranh của sản phẩm, mức lợi nhuận và doanh thu tăng mạnh qua các năm của mình. Những yếu tố này sẽ giúp nhà đầu tư tin tưởng vào lợi ích số tiền họ đã bỏ ra.