[eMagazine] Mở rộng không gian hợp tác thương mại, đầu tư Việt Nam - Vương quốc Anh

Những kết quả đạt được trong 4 năm thực thi Hiệp định UKVFTA cho thấy vai trò quan trọng của Hiệp định này, cũng như dư địa lớn để thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và Vương quốc Anh trong thời gian tới.

Kể từ khi có hiệu lực, Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ailen (gọi tắt là Hiệp định UKVFTA) là động lực thúc đẩy thương mại, đầu tư song phương liên tục tăng trưởng bất chấp những tác động từ dịch bệnh, biến động kinh tế, chính trị toàn cầu và cung cầu hàng hóa trên thị trường thế giới.

Theo số liệu thống kê của Cục Hải quan Việt Nam, trong năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Vương quốc Anh đạt hơn 8,4 tỷ USD, tăng mạnh 18% so với 2023. Trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt hơn 7,5 tỷ USD, tăng 18,9%, nhập khẩu đạt 881,1 triệu USD, tăng 10,8% so với năm 2023. Tăng trưởng thương mại của Việt Nam với thị trường Anh năm 2024 cao hơn trung bình tăng trưởng tăng trưởng thương mại với khu vực EU (16,8%), các nước châu Âu (17,2%) và thế giới (15,4%).

Với kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 như trên, Vương quốc Anh là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam tại châu Âu, sau Hà Lan (13,8 tỷ USD) và Đức (11,7 tỷ USD).

Đặc biệt, kể từ khi có hiệu lực từ đầu năm 2021, Hiệp định UKVFTA đã góp phần thúc đẩy giao thương mạnh mẽ, dù thời gian này hai nền kinh tế đều bị tác động nặng nề bởi dịch bệnh, biến động kinh tế, chính trị toàn cầu.

Năm 2021, năm khởi đầu của UKVFTA, trao đổi thương mại hàng hóa hai chiều giữa Việt Nam và Anh đạt 6,6 tỷ USD, tăng 17,2% so với năm 2020. Năm 2022, do khó khăn chung của thế giới và cả nền kinh tế Anh, thương mại hai chiều giảm, nhưng xuất khẩu của Việt Nam sang Anh vẫn tăng khoảng 1,9%, một số ngành hàng xuất khẩu mũi nhọn của Việt Nam giữ được đà tăng trưởng 2 con số.

Số liệu thống kê trong 6 tháng đầu năm 2025 tiếp tục ghi nhận thương mại hai nước tăng đáng kể so với cùng kỳ, tổng kim ngạch đạt hơn 4,3 tỷ USD, tăng 9,6% so với 6 tháng năm 2024. Trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 3,9 tỷ USD, tăng 8,2%; còn nhập khẩu từ Anh đạt 461,6 triệu USD, tăng 23,1%.

Về đầu tư, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Vương quốc Anh sang Việt Nam sau khi thực thi UKVFTA cũng khởi sắc rõ nét mặc dù giai đoạn đầu khi Hiệp định đi vào hiệu lực chịu tác động mạnh bởi diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19. Cụ thể, thời điểm trước khi thực thi Hiệp định UKVFTA, Vương quốc Anh đứng thứ 20 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư FDI vào Việt Nam. Năm 2021, năm đầu tiên thực hiện UKVFTA, Vương quốc Anh có 434 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký 3,98 tỷ USD. Tính đến tháng 10/2024, Anh có hơn 580 dự án đầu tư trực tiếp tại Việt Nam, với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt trên 4,4 tỷ USD, vươn lên đứng thứ 15 trong số gần 150 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư trực tiếp tại Việt Nam.

Đồng chủ trì Khóa họp lần thứ 14 Ủy ban hỗn hợp về Hợp tác kinh tế và thương mại Việt Nam - Vương quốc Anh (JETCO 14) và Khóa họp lần thứ 3 Ủy ban thương mại Hiệp định UKVFTA ngày 14/7/2025, tại Luân Đôn (Vương quốc Anh), Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long khẳng định, qua 13 kỳ họp JETCO và 2 kỳ họp Ủy ban thương mại Hiệp định UKVFTA, hai cơ chế này đã có nhiều tác động tích cực đến hiệu quả hợp tác kinh tế thương mại hai nước, góp phần giải quyết những vướng mắc cho doanh nghiệp và xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp.

Về lĩnh vực năng lượng, với sự thúc đẩy và hỗ trợ mạnh mẽ của Vương quốc Anh trong chương trình đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) và các chương trình hợp tác song phương, Việt Nam đang từng bước hoàn thiện thể chế, tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm, quan tâm đầu tư của quốc tế để chuyển dịch năng lượng, hướng tới mục tiêu đạt trung hòa cacbon vào năm 2050.

Tại phiên họp Ủy ban thương mại UKVFTA, hai bên đã trao đổi, rà soát tình hình thực thi Hiệp định trên cơ sở báo cáo của các Ủy ban chuyên môn về thương mại hàng hóa, hải quan, các biện pháp vệ sinh kiểm dịch động thực vật, thương mại dịch vụ - đầu tư, thương mại và phát triển bền vững. Hai bên đánh giá cao những nỗ lực và kết quả đã đạt được trong quá trình đưa Hiệp định vào triển khai trên thực tế, mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp và người dân hai nước.

Hai bên cũng thảo luận về định hướng xử lý một số vấn đề liên quan đến tiếp cận thị trường hàng hóa và dịch vụ mà các bên quan tâm nhằm thúc đẩy hơn nữa trao đổi thương mại - đầu tư song phương.

Tại phiên họp JETCO 14, hai bên đã có những thảo luận thực chất, thống nhất về nhiều vấn đề hợp tác thiết thực, cụ thể như: Nông nghiệp, Y tế, Tài chính ngân hàng, Năng lượng tái tạo, Thúc đẩy thương mại và đầu tư song phương Việt Nam - Vương quốc Anh, Giáo dục và nâng cao năng lực.

Về lĩnh vực nông nghiệp, thực phẩm và đồ uống, phía Vương quốc Anh bày tỏ sự quan tâm về việc Việt Nam hướng dẫn và hỗ trợ đăng ký mở cửa thị trường đối với các sản phẩm thịt gia cầm, thịt bò, hải sản của Anh sang Việt Nam; đồng thời hoan nghênh đề xuất của Việt Nam về việc thúc đẩy phê duyệt các sản phẩm thịt gia cầm nhập khẩu từ Việt Nam sang Anh và các đề xuất hợp tác của Việt Nam trong lĩnh vực này.

Về lĩnh vực tài chính ngân hàng, Vương quốc Anh bày tỏ mong muốn đồng hành cùng Việt Nam trong việc phát triển Trung tâm tài chính quốc tế. Phía Anh cũng đề xuất thêm các hoạt động hợp tác liên quan đến lĩnh vực trái phiếu xanh, thành lập tổ chức tài chính tại Việt Nam. Đáp lại, Việt Nam hoan nghênh và đề nghị Anh gửi đề xuất cụ thể tới các cơ quan liên quan của Việt Nam.

Về lĩnh vực năng lượng, phía Anh bày tỏ cam kết đồng hành cùng Việt Nam trong tiến trình chuyển đổi năng lượng qua hợp tác song phương và qua khuôn khổ JETP. Phía Việt Nam đã chia sẻ với phía Anh thông tin về tình hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển năng lượng tái tạo, điện gió ngoài khơi tại Việt Nam, đồng thời cảm ơn Vương quốc Anh đã hỗ trợ Việt Nam trong cơ chế Chuyển đổi năng lượng công bằng JETP.

Việt Nam cũng đề nghị phía Anh tăng cường hỗ trợ quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam, nâng cao năng lực quản lý, đào tạo nhân lực trong các lĩnh vực năng lượng tái tạo, hỗ trợ Việt Nam xây dựng chuỗi cung ứng năng lượng tái tạo bền vững.

Về lĩnh vực nâng cao năng lực, đào tạo, Việt Nam đề nghị Vương quốc Anh tích cực triển khai các hoạt động về hợp tác đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, hỗ trợ nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ của Việt Nam, hợp tác trong dạy tiếng Anh, nâng cao chất lượng giáo dục Đại học.

Về lĩnh vực thương mại và đầu tư song phương, Việt Nam và Vương quốc Anh thống nhất tích cực hợp tác để nâng cao hiệu quả tận dụng hiệp định UKVFTA và CPTPP, hỗ trợ xúc tiến đầu tư, thương mại, định kỳ tổ chức hoạt động kết nối doanh nghiệp hai nước, tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp hai bên tham gia thị trường của nhau, hợp tác trong lĩnh vực quản lý thị trường.