[eMagazine] Phát triển thương mại xanh trong quá trình thực thi UKVFTA

Hiệp định UKVFTA không chỉ liên quan tới lộ trình cắt giảm thuế quan sâu rộng, tạo lợi thế rõ ràng cho nhiều sản phẩm có thế mạnh của hai nước thâm nhập thị trường của nhau mà còn là khuôn khổ quan trọng cho các hoạt động hợp tác về thương mại xanh và công bằng, xu thế phát triển quan trọng trên toàn cầu nhằm đáp ứng yêu cầu về phát triển bền vững.

Xu hướng chuyển đổi xanh của Vương quốc Anh

Theo Báo cáo “Thương mại xanh” của Vương quốc Anh công bố tháng 7/2021, Chiến lược tăng trưởng sạch của Chính phủ Anh ước tính rằng nền kinh tế carbon thấp có thể tăng trưởng 11% mỗi năm trong giai đoạn 2015 - 2030, nhanh hơn 4 lần so với phần còn lại của nền kinh tế, đồng thời mang lại doanh số xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ từ 60 tỷ đến 170 tỷ bảng Anh vào năm 2030.

Trong điều kiện nền kinh tế không gặp nhiều thuận lợi, nền kinh tế xanh đã giúp Vương quốc Anh tránh khỏi đà suy thoái kéo dài. The Guardian trích dẫn số liệu trong một báo cáo công bố ngày 27/2/2024 cho biết, kinh tế xanh của Anh đã ghi nhận tăng trưởng 9% trong năm 2023, trái ngược với mức tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) yếu với chỉ 0,1% vào năm 2023.

Kinh tế xanh là một mô hình kinh tế mới, tập trung vào việc phát triển bền vững, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Tại đó, các nguồn lực tự nhiên được sử dụng một cách thông minh, mang lại sự phát triển đồng thời chú trọng giảm thiểu những hiểm họa môi trường và sự khan hiếm tài nguyên. Vương quốc Anh cam kết mạnh mẽ trong việc giảm lượng phát thải khí nhà kính, với mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Con số 302,8 triệu tấn CO2 phát thải vào năm 2023, giảm 6,6% so với năm 2022 là minh chứng cho những nỗ lực không ngừng nghỉ của quốc gia này​.

Cùng với đó, Vương quốc Anh đã và đang là quốc gia dẫn đầu thế giới về xây dựng những chính sách bảo vệ môi trường, giảm phát thải và phát triển bền vững, trong đó có chính sách thương mại xanh và công bằng.

Với mục tiêu thúc đẩy thương mại tự do và biến đổi thành một công cụ hữu hiệu tạo ra giá trị xanh, bền vững, hiệu quả, mang lại lợi ích cho cả các quốc gia phát triển và đang phát triển, Vương quốc Anh hợp tác với các đối tác trên toàn thế giới để phá vỡ các rào cản thương mại về hàng hoá và dịch vụ có lợi cho môi trường, đảm bảo thương mại tự do giúp tăng tốc việc áp dụng các công nghệ xanh trên toàn thế giới.

Kể từ sau quá trình rời Liên minh châu Âu (Brexit), Vương quốc Anh luôn chú trọng đẩy mạnh thúc đẩy các chính sách thương mại xanh và công bằng, song song với việc đàm phán, ký kết và thực thi hàng loạt hiệp định thương mại với các đối tác trên thế giới, trong đó có UKVFTA.

Vương quốc Anh không chỉ giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh toàn cầu bằng cách phát triển các công nghệ xanh và xuất khẩu chúng ra thế giới mà còn có thể sử dụng chính sách thương mại độc lập của mình để hỗ trợ hành động bảo vệ môi trường ở nước ngoài. Các đòn bẩy thương mại có thể được sử dụng để hạ thấp các rào cản đối với thương mại xanh và giúp giải quyết các biến động thị trường như trợ cấp công nghiệp, khuyến khích tiêu thụ quá mức các hàng hóa và dịch vụ gây hại cho môi trường. Như vậy, Vương quốc Anh có thể sử dụng chính sách thương mại của mình để hỗ trợ 5 Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) của Liên Hợp quốc.

Thích ứng với thương mại xanh để tận dụng ưu đãi UKVFTA

Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi để thực hiện những cam kết quốc tế về phát triển bền vững, tiết kiệm năng lượng và cam kết về khí hậu. Đối với các doanh nghiệp, đây cũng là cơ hội để tạo ra hàng hóa và dịch vụ thân thiện với môi trường, là cơ hội để hàng hóa thích ứng với các tiêu chuẩn ngày càng cao liên quan đến bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu phù hợp xu hướng thương mại xanh.

“Để tận dụng nguồn lực từ thị trường Vương quốc Anh trong UKVFTA, doanh nghiệp Việt Nam cần chú trọng xu hướng tiêu dùng bền vững, thân thiện với môi trường, giảm phát thải là một chương trình nghị sự ưu tiên của Chính phủ Anh trải trải qua nhiều thời kỳ và chương trình nghị sự giảm phát thải, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và chống biến đổi khí hậu đã được chuyển vào chính sách thương mại và ý thức của các doanh nghiệp, người tiêu dùng Anh”.

Các nhà cung cấp, các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam phải nhận thức được điều quan tâm rất cao đó của các doanh nghiệp Anh, người tiêu dùng Anh để sản phẩm của mình đáp ứng được kỳ vọng của họ. Quy trình sản xuất cũng như chiến lược marketing của doanh nghiệp cũng cần đáp ứng được yêu cầu về tiêu dùng bền vững và thân thiện với môi trường của người Anh. Nổi bật là những yêu cầu sản phẩm không sử dụng bao bì nhựa, vật liệu dễ tái chế, tái sử dụng…

Các doanh nghiệp Việt Nam cần thực hiện một số điều chỉnh để hàng hóa đáp ứng tiêu chuẩn, xu thế thương mại xanh tại thị trường Vương quốc Anh. Cụ thể, các doanh nghiệp cần tận dụng tiềm năng trong các lĩnh vực như nông nghiệp hữu cơ, tái chế và năng lượng tái tạo để phát triển các ngành công nghiệp xanh. Đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu xanh, khi cơ hội trong xuất khẩu xanh là vô tận khi có thể phát triển các sản phẩm bền vững và xây dựng chuỗi cung ứng thân thiện với môi trường. Đặc biệt, cần chú trọng giáo dục và phát triển nguồn nhân lực. Cần có một kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực xanh, như năng lượng tái tạo và tái chế, để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của thị trường lao động bền vững.