Hướng đến quy mô sản xuất hàng hàng hóa
Quy mô sản xuất hàng hóa là vấn đề nhận được sự quan tâm tại sự kiện, hoạt động triển khai thực hiện Quyết định 1162/QĐ-TTg về phát triển thương mại miền núi và hải đảo giai đoạn 2021-2025, Diễn đàn kinh tế Kết nối sản xuất, tiêu thụ sản phẩm thương mại miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo nhằm kết nối, hỗ trợ các đơn vị sản xuất kinh doanh sản phẩm đặc sản miền núi, hải đảo.
Với 2 phiên thảo luận chuyên sâu về Bài học từ thực tiễn từ và Vai trò hỗ trợ của chính sách, Diễn đàn là cơ hội để các nhà quản lý, doanh nghiệp chia sẻ các kinh nghiệm, giải pháp hỗ trợ các doanh nghiệp, các địa phương, đặc biệt là các giải pháp tổ chức sản sản xuất hiệu quả với yếu tố đặc trưng văn hoá, dân tộc, đặc sản vùng miền, tinh hoa sản phẩm của mỗi địa phương Việt Nam để đưa vào hệ thống phân phối trong và ngoài nước.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải nhận định, việc tổ chức Diễn đàn kinh tế kết nối hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm thương mại miền núi, vùng sâu vùng xa và hải đảo sẽ góp phần vào việc tăng cường kết nối cung cầu, bảo đảm nguồn lực duy trì chuỗi cung ứng liên tục, đa dạng ở thị trường trong và ngoài nước, nâng cao khả năng thích ứng, sức chống chịu trong một thế giới
Diễn đàn nghe Báo cáo tình hình hỗ trợ kết nối tiêu thụ sản phẩm thương mại miền núi, hải đảo; phát biểu của đại diện Ủy ban Dân tộc và các địa phương về hoạt động hỗ trợ sản xuất, kết nối tiêu thụ sản phẩm thương mại miền núi, hải đảo. Đặc biệt tại diễn đàn, nhiều doanh nghiệp sản xuất và phân phối đã chia sẻ những kinh nghiệm, truyền cảm hứng trong việc xây dựng thương hiệu sản phẩm địa phương chinh phục thị trường trong và ngoài nước.
Nhiều doanh nghiệp sản xuất lớn cũng chỉ ra những điểm vướng mắc trong quá trình doanh nghiệp miền núi, hải đảo khi đưa hàng hóa đặc sản của Việt Nam thành hàng hóa thế mạnh , và tham gia xuất khẩu qua sàn thương mại điện tử toàn cầu.
Báo cáo tổng kết, các phát biểu tham luận và 2 phiên thảo luận, các diễn giả đều đánh giá cao Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2015-2020. Không chỉ kết nối và thu hút được các thương nhân, doanh nghiệp đầu tư, phát triển hoạt động thu mua, quảng bá sản phẩm hàng hóa nông lâm thủy sản của khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo, mà thông qua tổ chức các hội nghị, hội thảo còn hình thành được những chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp hiện đại, bền vững. Nhiều đặc sản vùng, miền như xoài Sơn La, sâm Ngọc Linh, bơ sáp Đắk Lắk, cá hồi Sapa, rượu sim Phú Quốc, v.v… đã mở được đường vào hệ thống phân phối có uy tín trên cả nước và xuất khẩu sang thị trường nước ngoài.
Đồng thời, thống nhất nhận định, Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2021 - 2025 có nhiều điểm mới, với những nội dung, yêu cầu cao hơn so với giai đoạn trước.
Từ đó, các đại biểu, diễn giả đóng góp nhiều ý kiến và đề xuất phương hướng, mục tiêu và giải pháp thực hiện Chương trình theo Quyết định 1162/QĐ-TTg, nhất là việc huy động nguồn lực để hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; xây dựng thương hiệu đặc sản; kết nối tiêu thụ; thúc đẩy chuyển đổi số; hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp; và hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa khu vực miền núi, hải đảo qua sàn thương mại điện tử quốc tế…
Trong thời gian tới sẽ tập trung vào một số nội dung sau:
Thứ nhất là Bộ Công Thương sẽ giao cho các đơn vị, đầu mối là Vụ Thị trường trong nước rà soát, nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách, hoàn thiện khung pháp lý nhằm khuyến khích phát triển sản xuất, lưu thông hàng hóa có thế mạnh của miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo.
Thứ hai, tập trung nghiên cứu phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng đối với hàng hóa được sản xuất tại các khu vực này.
Thứ ba, chú trọng tổ chức đào tạo, nâng cao năng lực và kết nối thị trường cho thương nhân tham gia xuất khẩu hàng hóa của khu vực qua biên giới.
Thứ tư, Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các địa phương và hệ thống phân phối để tổ chức các hoạt động phân phối hàng hóa phục vụ cho sản xuất và tiêu dùng tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo; tiếp tục kết nối đưa hàng hóa là lợi thế của các khu vực này vào các kênh phân phối trên thị trường trong nước và ngoài nước.
Thứ năm, Bộ Công Thương tiếp tục đề nghị Chính phủ quan tâm, bố trí nguồn ngân sách Nhà nước để hỗ trợ đầu tư xây dựng, cải tạo nâng cấp các chợ truyền thống ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, hải đảo.
Thứ sáu, tiếp tục đề xuất với Chính phủ cần có chính sách khuyến khích, ưu đãi các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển hạ tầng thương mại tại miền núi, vùng sâu, vùng và hải đảo, tạo điều kiện thúc đẩy thương mại tại khu vực này. Trước nay cũng đã có, nhưng Bộ Công Thương thấy rằng cần tiếp tục có những chính sách khuyến khích mạnh hơn nữa để có đủ lực hấp dẫn đối với các doanh nghiệp trong phát triển thương mại miền núi, hải đảo.
Triển khai kịp thời
Cũng tại Diễn đàn, Phó Chủ nhiệm Y Thông đánh giá cao Bộ Công Thương đã kịp thời lên kế hoạch, tổ chức chuỗi các hoạt động, sự kiện triển khai Quyết định 1162/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2021 - 2025. Những năm qua, Bộ Công Thương đã chủ động phối hợp với các cơ quan thuộc Chính phủ, các địa phương triển khai thành công Quyết định số 964/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo giai đoạn 2015 - 2020.
Phó Chủ nhiệm Y Thông dẫn chứng, 5 năm gần đây đã chứng kiến khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo từng bước thay đổi, nhất là hạ tầng kinh tế - xã hội đã được đầu tư đáng kể. Sản xuất một số vùng đã có bước phát triển theo hướng quy mô sản xuất hàng hóa. Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào được nâng lên từng bước, tỷ lệ hộ nghèo các vùng khó khăn đã giảm, giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội đều có chuyển biến tích cực, góp phần quan trọng đảm bảo an ninh chính trị, trật tự xã hội. Không chỉ phát triển thương mại, Bộ Công Thương còn thực hiện nhiều Chương trình hỗ trợ cho các hoạt động khuyến công, xúc tiến thương mại, thương mại điện tử,… tại khu vực này.
“Qua Báo cáo tình hình “Hỗ trợ kết nối tiêu thụ sản phẩm miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo” do Bộ Công Thương trình bày, chúng tôi nhận thấy, đây là kế hoạch tổng thể, công phu, thể hiện quyết tâm và bước đi phù hợp, với tinh thần phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, ủy ban, các địa phương, doanh nghiệp, nhằm tạo sự thống nhất, đồng thuận của cả hệ thống chính trị trong thực hiện Quyết định 1162/QĐ-TTg trong thời gian tới” – Phó Chủ nhiệm Y Thông nhận định.
Phó Chủ nhiệm Y Thông cho biết, Ủy ban Dân tộc là cơ quan thuộc Chính phủ. Với chức năng quản lý nhà nước về công tác dân tộc trong phạm vi cả nước, những năm qua, Ủy ban đã tham mưu, trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành các chính sách dân tộc, chính sách đặc thù, các chương trình, dự án, đề án phát triển kinh tế - xã hội, hỗ trợ giảm nghèo ở các xã, thôn, bản vùng dân tộc thiểu số và miền núi; các chính sách đầu tư, hỗ trợ ổn định cuộc sống cho đồng bào dân tộc thiểu số ở các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn.
Gần đây nhất là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1719/QĐ-TTg, ngày 14 tháng 10 năm 2021 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719).
Quyết định 1719 gồm 10 dự án thành phần được xây dựng trên cơ sở rà soát, sửa đổi, bổ sung, tích hợp nhiều chính sách, chương trình, dự án; tập trung thống nhất các nguồn lực; phân công rõ cơ quan, đầu mối chủ trì, chịu trách nhiệm chính tham mưu cho Chính phủ trong việc quản lý, chỉ đạo; bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành trong triển khai thực hiện. Nhờ vậy, đến năm 2021, đã có 48 chính sách dân tộc còn hiệu lực được tiếp tục thực hiện, 27 chính sách được tích hợp vào Chương trình.
Hướng tới mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18 tháng 11 năm 2019 của Quốc hội phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 và tập trung thực hiện các dự án theo thứ tự ưu tiên đến năm 2025 theo Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19 tháng 6 năm 2020 của Quốc hội, chúng tôi tiếp tục phối hợp cùng các bộ, ngành, địa phương, để triển khai thực hiện có hiệu quả Quyết định 1719/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Đại diện của Ủy ban Dân tộc tin tưởng rằng việc đồng hành cùng với Bộ Công Thương trong thực hiện các nhiệm vụ kết nối sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa ở vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo cũng chính là thêm một bước, thêm một cách thức lan tỏa sâu rộng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, qua đó làm sâu sắc thêm mối quan hệ giữa Ủy ban Dân tộc và Bộ Công Thương cũng như các Bộ, ngành, địa phương khác.
