Vẫn cần phải nhập khẩu
Tại cuộc họp bàn về giải pháp sản xuất và tiêu thụ muốn công nghiệp năm 2012, Cục Chế biến, thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ NN&PTNT) dự báo: năm 2012, nếu thời tiết diễn biến bình thường, sản lượng muối có thể đạt 1 triệu tấn. Tính cả 170 nghìn tấn muối tồn năm trước, cộng với sản lượng trong nước, dự trữ gối vụ và nhập khẩu, nguồn cung muối cả nước sẽ đạt khoảng 1,52 triệu tấn. Trong khi đó, dự kiến nhu cầu tiêu thụ muối năm nay khoảng 1,45 triệu tấn. Như vậy, dự kiến sẽ thừa khoảng 70 nghìn tấn muối các loại.
Đối với muốn công nghiệp, ông An Văn Khanh – phó cục trưởng Cục Chế biến, thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối cho rằng: năm 2012 sản lượng muối công nghiệp sản xuất trong nước ước khoảng 280 – 300.000 nghìn tấn, trong đó nhu cầu của các doanh nghiệp hóa chất, y tế khoảng 222 nghìn tấn. Như vậy, lượng muối công nghiệp trong nước đảm bảo phục vụ cho nhu cầu. Hiện nay, muối phục vụ cho sản xuất công nghiệp hiện nay không còn đáng lo ngại, bởi các doanh nghiệp sản xuất đã đầu tư công nghệ, dây chuyền rửa muối cho công nghiệp…
Tuy nhiên, đại diện Vụ Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) - Bà Phan Thị Diệu Hà lại phản biện: Nếu sản lượng muối công nghiệp trong nước đảm bảo phục vụ nhu cầu, thì vì sao các doanh nghiệp sản xuất hóa chất và y tế vẫn phải xin hạn ngạch nhập khẩu? Thậm chí, nếu không cấp hạn ngạch, doanh nghiệp có thể nhập ngoài hạn ngạch, thuế suất lên đến 60%, cao gấp đôi so với thuế trong hạn ngạch. Điều này chứng tỏ các doanh nghiệp thực sự có nhu cầu muối công nghiệp.
“Trong 5-10 năm tới, nhu cầu muối công nghiệp trong nước rất lớn. Thời gian tới đây, khi nhà máy sản xuất sô đa ở Quảng Ngãi đi vào hoạt động, lượng muối công nghiệp tiêu thụ cao hơn gấp nhiều lần so với hiện nay. Vì thế, nếu chúng ta cứ không cấp hạn ngạch nhập khẩu muối, sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất” – bà Hà chia sẻ.
Đồng quan điểm này, ông Đào Quang Tuyến, Giám đốc Công ty Hóa chất Việt Trì cho biết: công ty đã nhiều lần chào thầu, mời các nhà sản xuất trong nước cung ứng muối công nghiệp, nhưng không có doanh nghiệp nào tham gia. Chính vì vậy, Ông Tuyến cho rằng: trong nước chưa có cơ sở sản xuất nào đủ sức cung ứng số lượng lớn muối công nghiệp. Bên cạnh đó, chất lượng muối sản xuất trong nước hiện nay không đủ tiêu chuẩn, nên các doanh nghiệp hóa chất vẫn buộc phải nhập khẩu muối công nghiệp để có hiệu quả kinh tế hơn.
“Vắng bóng” các nhà sản xuất muối
Ông Diệp Kỉnh Tần cho rằng: nghịch lý thiếu và thừa muối diễn ra nhiều năm song vẫn chưa giải quyết được triển để chứng tỏ có sự bất bình thường trong khâu quản lý. Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất lúc nào cũng kêu khó khăn, nhưng khi bàn biện pháp tháo gỡ có đẩy đủ các đại diện các Bộ, ngành, nhà tiêu thụ muối công nghiệp thì các doanh nghiệp sản xuất muối, dù đã được mời dự những vẫn không “vắng bóng”(?).
Theo ông Diệp Kỉnh Tần, Việt Nam có năng lực để sản xuất đủ muối ăn lẫn muối công nghiệp trong nước. Song, đến nay, vẫn chưa ban hành nổi tiêu chuẩn cho muối công nghiệp làm cơ sở cho các doanh nghiệp áp dụng. Chính vì vậy, cần định hướng lại cơ cấu phát triển ngành muối công nghiệp. Ngoài ra, Cục chế biến cần sớm soạn thảo quy chuẩn, tiêu chuẩn muối công nghiệp để chuyển Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành. Đồng thời, các doanh nghiệp sản xuất cần đầu tư công nghệ, nâng cao chất lượng muối công nghiệp, đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp tiêu thụ.
Tại cuộc họp bàn, một số ý kiến cũng cho rằng, hiện nay diện tích muối sản xuất theo dạng công nghiệp trong nước chưa nhiều. Vì vậy, Nhà nước cần có chính sách khuyến khích để người dân, kể cả nước ngoài đầu tư công nghệ mới tạo ra sản phẩm muối chất lượng cao, nhằm cung cấp nhu cầu ngày càng nhiều ngành công nghiệp.