Ngân hàng Thế giới dự báo tốc độ tăng trưởng GDP tiềm năng của nền kinh tế toàn cầu giai đoạn 2022 – 2030 sẽ chỉ đạt trung bình 2,2%/năm khi các động lực tăng trưởng suy yếu dần. Con số này giảm khoảng 1/3 so với mức trung bình 2,6%/năm của thập kỷ gần nhất và kém xa mức 3,5%/năm của những năm đầu 2000.
Ngân hàng Thế giới cảnh báo nền kinh tế toàn cầu đang đối mặt một xu hướng đáng lo ngại: gần như tất cả nguồn lực kinh tế thúc đẩy thịnh vượng và tiến bộ trong ba thập kỷ qua đang suy yếu dần.
Các nhà kinh tế học của Ngân hàng Thế giới cho biết áp lực lạm phát, sự bất ổn tài chính và nhân khẩu học không thuận lợi sẽ cản trở tăng trưởng. Những hậu quả kéo dài của đại dịch COVID-19, bao gồm cú sốc đối với nguồn nhân lực sẽ tác động tiêu cực đến tăng trưởng. Đặc biệt, xung đột quân sự Nga – Ukraine làm gia tăng bất ổn, suy yếu thương mại toàn cầu và giảm đầu tư trên quy mô toàn cầu, nhất là tại khu vực châu Âu. Thêm vào đó, dân số già sẽ làm suy yếu lực lượng lao động ở các nền kinh tế phát triển.
Với các nền kinh tế đang phát triển, Ngân hàng Thế giới dự báo tăng trưởng GDP của khu vực này sẽ giảm từ mức trung bình 6%/năm trong giai đoạn 2000 – 2010 xuống còn 4%/năm giai đoạn 2022 – 2030. Sự sụt giảm này thậm chí có thể còn diễn ra mạnh hơn nếu khủng hoảng tài chính toàn cầu hoặc suy thoái kinh tế diễn ra.
Ông Indermit Gill, Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới, đánh giá: “Một thập kỷ của sự mất mát có thể đã đang hình thành trong nền kinh tế toàn cầu. Sự suy giảm liên tục trong tốc độ tăng trưởng tiềm năng tác động nghiêm trọng đến khả năng giải quyết hàng loạt thách thức ngày càng nghiêm trọng hơn, như nghèo đói, chênh lệch thu nhập, và biến đổi khí hậu”.
Trong một bài phát biểu tại Diễn đàn phát triển Trung Quốc mới đây, Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva nhận định 2023 sẽ tiếp tục là một năm đầy thách thức, với tốc độ tăng trưởng toàn cầu dự kiến chậm lại ở mức dưới 3%, do tác động từ đại dịch COVID-19 vẫn hiện hữu, xung đột kéo dài tại Ukraine, và tình trạng thắt chặt tiền tệ đè nặng lên các hoạt động kinh tế. Ngay cả khi triển vọng tốt hơn vào năm sau, tốc độ tăng trưởng toàn cầu cũng sẽ vẫn thấp hơn rất nhiều mức trung bình khoảng 3,8%.
Bà Kristalina Georgieva đánh giá trong trung hạn, triển vọng tăng trưởng kinh tế có thể vẫn sẽ yếu, khi sự không chắc chắn đặc biệt cao, bao gồm cả những rủi ro về phân mảnh địa kinh tế, khi thế giới có thể bị chia cắt thành các khối kinh tế cạnh tranh.
Cùng với đó, rủi ro đối với sự ổn định tài chính đã tăng lên. Quá trình chuyển đổi nhanh chóng từ thời kỳ lãi suất thấp sang lãi suất cao hơn nhiều với mục tiêu chống lạm phát chắc chắn sẽ tạo ra căng thẳng và tổn thương. Bằng chứng là những diễn biến gần đây trong lĩnh vực ngân hàng ở một số nền kinh tế phát triển.
Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới cũng lưu ý tăng trưởng GDP tiềm năng của nền kinh tế toàn cầu giai đoạn 2022 – 2030 có thể được nâng lên mức 2,9% nếu các quốc gia tập trung chính sách vào việc tăng nguồn cung lao động, tăng năng suất và khuyến khích đầu tư.
Để đảo ngược xu hướng tăng trưởng đầu tư và thương mại quốc tế trì trệ, các nhà hoạch định chính sách được kêu gọi nên ưu tiên kiểm soát lạm phát, đảm bảo sự ổn định của khu vực tài chính và giảm nợ. Đồng thời, việc thúc đẩy các khoản đầu tư thân thiện với khí hậu có thể tăng thêm 0,3% cho tiềm năng tăng trưởng hàng năm, theo Ngân hàng Thế giới.
Thêm vào đó là giảm chi phí liên quan đến vận chuyển, hậu cần có thể thúc đẩy thương mại. Mở rộng xuất khẩu các dịch vụ kỹ thuật số có thể dẫn đến tăng năng suất lớn, đồng thời nâng cao tỷ lệ phụ nữ tham gia lực lượng lao động có thể nâng cao tốc độ tăng trưởng tiềm năng toàn cầu lên thêm 0,2% mỗi năm từ nay đến năm 2030.
