Cơm dừa nạo sấy khô là một trong những sản phẩm chủ lực của tỉnh Bến Tre, chiếm tỷ trọng cao trong tổng giá trị sản xuất của ngành chế biến dừa của địa phương. Cũng giống như nhiều ngành nghề sản xuất khác, để làm ra được sản phẩm cơm dừa nạo sấy khô phải trải qua nhiều công đoạn, không tránh được việc thải ra môi trường sống xung quanh nước thải và các chất thải rắn. Trong khi đó, hầu hết các doanh nghiệp trên địa bàn Tỉnh lại chưa có hệ thống quản lý và bảo vệ môi trường. Nhà máy Chế biến Dừa Thành Vinh là một trong những doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm từ dừa đầu tiên của tỉnh Bến Tre áp dụng các giải pháp sản xuất sạch hơn (SXSH) vào sản xuất, với mong muốn giảm thiểu chi phí sản xuất, nguyên vật liệu, nhiên liệu, cải thiện điều kiện và môi trường làm việc cho người lao động, cũng như môi trường xung quanh Nhà máy.
Từ năm 2008, Nhà máy đã quyết định thành lập Đội SXSH gồm 10 thành viên dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Giám đốc Nhà máy. Đội SXSH đã cùng các chuyên gia của Hợp phần SXSH trong công nghiệp (CPI) và Trung tâm SXSH tại TP. HCM tiến hành khảo sát, đánh giá, tình hình sử dụng nước, sử dụng năng lượng của Nhà máy, để từ đó, tìm ra những vấn đề cần khắc phục, hạn chế những tác động xấu đến môi trường. Qua khảo sát đã xác định 6 vấn đề trọng tâm cần được Nhà máy thực hiện là: Giảm tiêu thụ nước xuống còn 30%; giảm tiêu thụ nhiên liệu (hơi) từ 10 - 15%; giảm tiêu thụ điện 4%; đầu tư lò hơi đốt gáo dừa để tận thu than hoạt tính; cải thiện, nâng cấp nhà xưởng nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý chất lượng của hệ thống quản lý ISO 2200: 2005 và xây dựng trạm xử lý nước thải tập trung. Từ đó, Đội SXSH đã tiến hành phân tích và đề xuất 15 giải pháp do Nhà máy tự đầu tư thực hiện, 4 giải pháp được Hợp phần Sản xuất sạch hơn hỗ trợ về vốn.
Với mức đầu tư 126,5 triệu đồng, Nhà máy đã thực hiện những giải pháp như: Quản lý, giám sát tiêu thụ nước hiệu quả; bố trí lại các van khoá/mở hợp lý thuận lợi thao tác của công nhân; sử dụng hệ thống chiếu sáng hiệu quả; cải tạo lại các lưới chắn rác tại các hố ga; vận hành hợp lý máy nghiền... Sau quá trình triển khai, Nhà máy đã tiết kiệm được 21% lượng nước sử dụng, giảm 90% lượng bán thành phẩm rơi vãi trong quá trình sấy, làm giảm 95% lượng trấu hao hụt trên đường vận chuyển. Sau 3 năm áp dụng các giải pháp SXSH, mỗi năm, lợi nhuận từ thu hồi phế liệu cơm dừa đã mang về cho Nhà máy 21 triệu đồng.
Sau khi triển khai 15 giải pháp chi phí thấp, Nhà máy tiếp tục thực hiện 4 giải pháp lớn với sự cam kết hỗ trợ đầu tư về kinh phí của CPI gồm:
- Thu hồi và tái sử dụng tối đa lượng nước ngưng và hơi ngọn: Nhà máy đã bảo ôn các đường ống dẫn nước ngưng về lò hơi, bảo ôn và làm mới bồn chứa nước ngưng để giảm lượng nhiệt thất thoát. Đến nay, Nhà máy đã hoàn thành lắp đặt bẩy hơi Steamgard và đang đưa vào sử dụng. Hệ thống này đang được theo dõi mức độ tiết kiệm nhiên liệu trấu. Chi phí đầu tư cho giải pháp là 379 triệu đồng.
- Thay lò đốt trấu bằng lò đốt gáo dừa: Từ mô hình lò hơi đốt trấu, Nhà máy đã nghiên cứu cải tạo buồng đốt mới cho nguyên liệu gáo dừa có sẵn tại Bến Tre. Lò đã tiến hành chạy thử nghiệm vào giữa tháng 7/2009. Tổng mức đầu tư cho giải pháp này khoảng 2,6 tỷ đồng. Dự kiến, lợi ích mang lại khoảng 1 tỷ đồng/năm, thời gian hoàn vốn khoảng 2,6 năm.
- Cải thiện, nâng cấp nhà xưởng nhằm đáp ứng yêu cầu quản lý chất lượng của hệ thống ISO 2200:2005: Việc nâng cấp này đã tạo ra những sản phẩm tốt và an toàn cho người tiêu dùng, thực hiện đúng với chính sách an toàn vệ sinh thực phẩm đã công bố. Tổng mức đầu tư cho việc nâng cấp này khoảng gần 1,9 tỷ đồng.
- Xây dựng trạm xử lý nước thải: Vì đặc thù là nhà máy chế biến dừa, nên công tác xử lý nước thải cũng rất phức tạp. Hiện, Nhà máy đã xây dựng xong bể xử lý và các hồ trong hệ thống xử lý nước thải và đưa vào hoạt động từ tháng 7/2009.
Từ những kết quả đã triển khai, các cán bộ, nhân viên Nhà máy Chế biến Dừa Thành Vinh càng nhận thức rõ hơn tầm quan trọng của việc áp dụng SXSH trong các hoạt động sản xuất của đơn vị mình. Trong thời gian tới, Nhà máy sẽ tiếp tục duy trì và không ngừng tìm tòi những giải pháp mới để tiết kiệm nguyên vật liệu và giảm thiểu phát thải ra môi trường, thực hiện phương châm đã đề ra là: “An toàn - Chất lượng - Trách nhiệm để phát triển bền vững”.
