Tính từ đầu năm đến nay, giá vàng đã giảm 19% xuống chỉ còn 1.361,93 USD/ounce (giá trên thị trường London) kết thúc mạch tăng giá kéo dài 12 năm liên tiếp. Trong giai đoạn này, giá vàng đã tăng gấp 7 lần. Xét trong 24 loại hàng hóa được theo dõi giá qua chỉ số Standard & Poor’s GSCI thì vàng có mức giảm mạnh thứ 3 chỉ sau giá bạc và ngô; chỉ số S&P’s GSCI, trong năm nay, đã sụt giảm 0,4%. Xét trong các kênh đầu tư thay thế thì giá các loại chứng khoán trên toàn cầu được theo dõi bởi chỉ số MSCI All – Country World Index đã tăng được 8,6%; chỉ số trái phiếu Mỹ do hãng Bloomberg đo lường chỉ giảm có 3,5%.
Điều này có thể cho thấy, vàng là kênh đầu tư kém hấp dẫn nhất hiện nay. Nhiều nhà đầu tư lớn trên thế giới như huyền thoại đầu cơ Geogre Soros đến tỷ phú John Paulson đã bán tháo số cổ phiếu nắm giữ tại các quỹ đầu tư tín thác vàng (ETF) khi giá vàng bắt đầu lao dốc vào tháng 4. Một số nhà đầu tư khác thì mất niềm tin vào vai trò dự trữ giá trị của vàng.
Tình hình cung cầu vàng
Tuy nhiên sự sụt giảm mạnh của giá vàng đã thúc đẩy nhu cầu mua vàng tăng cao tại khu vực Châu Á. Một loạt các tập đoàn tài chính như tập đoàn ngân hàng ANZ, Deutsche Bank AG hay UBS AG đều thiết lập kho trữ vàng tại Châu Á; lượng vàng xuất khẩu của Anh cũng đã tăng gấp 8 lần trong năm nay. Tập đoàn Macquarie Group Ltd nhận định, dòng chảy của vàng đang đổi hướng từ phương Tây sang phương Đông. Người Châu Á đang bị giá vàng hấp dẫn, giá vàng hiện thấp hơn 29% so với mức giá kỷ lục được xác lập vào tháng 9/2011: 1.921,15 USD/ounce.
Sau khi rơi xuống chỉ còn 1.180,50 USD/ounce vào tháng 6 – mức thấp nhất trong vòng 34 tháng, giá vàng đã tăng trở lại được 15% nhờ nhu cầu sử dụng vàng trang sức tăng trở lại và hoạt động bán vàng ra của các quỹ ETP chậm lại. WGC dự báo mức tiêu thụ vàng tại Trung Quốc và Ấn Độ có thể đạt 900 tấn đến 1.000 tấn trong năm nay. Con số này cao hơn mức kỷ lục 778,6 tấn của Trung Quốc được xác lập vào năm 2011 và gần bằng mức cao nhất từng được ghi nhận của Ấn Độ vào năm 2010: 1.006,5 tấn.
Cung vàng không đáp ứng kịp nhu cầu vàng đã đẩy mức phí bảo hiểm cho việc cung cấp vàng tại Ấn Độ lên mức kỷ lục; tại Trung Quốc mức phí bảo hiểm này đã tăng gấp 4 lần. Theo đánh giá của WGC, trong nửa đầu năm 2013, lượng vàng được đặt mua tại Trung Quốc và Ấn Độ lần lượt đạt: 517,2 tấn (tăng 45%) và 567,5 tấn (tăng 48%). Nhu cầu vàng trên toàn cầu đã tăng 32% lên mức 2.040,2 tấn.
Theo dữ liệu của hãng Bloomberg, kể từ đầu tháng 8 đến nay, lượng vàng được bán ra từ các quỹ ETP đạt mức thấp nhất kể từ tháng 1, đạt 22,2 tấn. Tính đến thời điểm này, lượng vàng được các quỹ ETP nắm giữ đã sụt giảm 682,7 tấn, gần bằng mức 700 tấn được tập đoàn Barclays Plc dự báo sẽ giảm trong năm 2014. Tập đoàn Barclays dự báo lượng vàng do các quỹ ETP nắm giữ sẽ không đổi trong năm 2014.
Dự báo giá vàng
Trong ngày 20/8, ngân hàng đầu tư Danske Bank A/S, ngân hàng có dự báo giá vàng chính xác nhất trong hơn 2 năm qua (theo ghi nhận của Bloomberg), đã dự báo giá vàng trung bình trong năm 2014 đạt 1.138 USD/ounce; tăng so với mức 938 USD/ounce được dự báo trước đó. Danske Bank A/S cũng dự báo giá vàng trong quý IV/2014 sẽ chỉ đạt 1.100 USD/ounce, giảm 19% so với giá hiện tại.
Các tập đoàn tài chính như Credit Suisse Group AG, Citigroup Inc., ABN Amro Group NV và Macquarie đều dự báo giá vàng sẽ giảm xuống.
Hai tập đoàn tài chính có mức dự báo đúng về việc giảm giá vàng trong quý II/2013 là Societe Generala SA và Goldman Sachs Group Inc. cũng đều dự báo giá vàng giảm. Societe Generale SA dự báo giá vàng trung bình năm 2014 sẽ đạt 1.150 USD/ounce. Goldman Sachs dự báo giá vàng sẽ giảm xuống còn 1.175 USD/ounce trong vòng 12 tháng tới.
Giá vàng sụt giảm trong năm nay một phần do các nhà đầu tư lo ngại Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) thu hẹp quy mô chương trình kích thích kinh tế. Trong giai đoạn từ tháng 12/2008 đến tháng 6/2011, giá vàng đã tăng 70% do Fed bơm vào hệ thống tài chính hơn 2 nghìn tỷ USD thông qua việc mua trái phiếu. Điều này đã khiến các nhà đầu tư gia tăng lo ngại về lạm phát và sự mất giá của đồng USD và sử dụng vàng như kênh đầu tư cất trữ giá trị.
Dự báo cung cầu vàng
Tăng trưởng về nhu cầu vàng trong nửa cuối năm 2013 có thể bị hạn chế do việc thiếu nguồn cung vàng; chi phí lãi vay vàng trong 6 tháng đã tăng lên mức cao nhất trong vòng 4 năm – theo Hội đồng thị trường vàng London, điều này có thể cho thấy sự khan hiếm về nguồn cung vàng. Ngoài ra, Chính phủ Ấn Độ đã tìm cách hạn chế việc nhập khẩu vàng nhằm chống lại mức thâm hụt tài khoản vãng lai cao kỷ lục và sự giảm giá của đồng Rupee.
Trưởng ban nghiên cứu hàng hóa tại bộ phận quản lý tài sản của ngân hàng UBS chi nhánh Singapore, ông Dominic Schnider nhận định, sự gia tăng nhu cầu vàng sẽ chỉ diễn ra trong thời gian ngắn.
Sự sụt giảm của giá vàng đã buộc các công ty khai thác vàng phải thu hẹp hoạt động sản xuất. Trong ngày 1/8, hãng khai thác vàng lớn nhất thế giới Barrick Gold Crop. đã cho biết, hãng có thể bán, đóng cửa hoặc cắt giảm khai thác tại 12 mỏ khai thác. Ông Nick Holland, CEO của hãng Gold Fields Ltd. cho biết việc khai thác thường không ổn định nếu giá vàng giảm xuống dưới 1.250 USD/ounce.
Lo ngại về nguồn cung vàng được thể hiện rõ hơn qua thị trường tương lai. Trên sàn Comex, giá vàng giao tháng 8/2013 đã lần đầu tiên tăng cao hơn giá vàng giao tháng 12/2013, điều này cho thấy sự lo ngại của thị trường về nguồn cung vàng trong tương lai gần.
