Nhiều ý kiến xung quanh cách tính giá xăng, dầu

Ông Võ Văn Quyền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đưa ra phương án của Bộ Công Thương có điểm mới nhất là công khai cách tính giá xăng dầu. Theo đó, giá cơ sở gồm: giá CIF (gồm giá xăng dầu thế giới và phí bảo hiểm, cước vận tải về đến cảng Việt Nam) nhân với tỉ giá, cộng các loại thuế, phí, mức trích quỹ bình ổn, chi phí kinh doanh, lợi nhuận định mức của doanh nghiệp và các khoản trích nộp khác. Các khoản trên được tính bình quân trong số ngày dự trữ lưu thông.

Dựa vào công thức trên, nếu giá cơ sở tăng từ trên 3-12% so với giá hiện hành, doanh nghiệp được quyền tăng giá. Mức tăng giá không vượt quá 50% mức tăng giá cơ sở. Như vậy, nếu giá cơ sở tăng 12%, doanh nghiệp cũng chỉ được tăng 6%. Mười ngày sau nếu giá không giảm, doanh nghiệp mới được quyền tăng tiếp. Nếu giá cơ sở tăng trên 12%, doanh nghiệp phải đăng ký để được tăng giá cao hơn. Sau ba lần liên tiếp tăng mà các yếu tố cấu thành giá cơ sở vẫn tăng trên 12% hoặc ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, Nhà nước sẽ áp dụng các biện pháp bình ổn giá.

Ngược lại, khi giá cơ sở giảm từ trên 3-12%, doanh nghiệp cũng phải giảm giá, mức giảm không thấp hơn 50% mức giảm của giá cơ sở. Nếu giá cơ sở giảm trên 12%, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối phải giảm giá, không hạn chế khoảng thời gian giữa hai lần giảm. Phương án của Bộ Công Thương yêu cầu doanh nghiệp phải nhập số lượng xăng dầu đủ dự trữ cho 20 ngày lên 30 ngày.

Trên cơ sở dự thảo mà Bộ Công Thương đưa ra, ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cục trưởng Cục Quản lý giá, đại diện Bộ Tài chính đã đề xuất phương án quản lý điều hành giá xăng dầu riêng. Phương án 1 của Bộ Tài chính tương tự của Bộ Công thương. Với phương án 2, Bộ Tài chính đề nghị cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối được điều chỉnh giá theo thị trường đến 10%: nếu giá vốn tăng từ 10-15%, doanh nghiệp chỉ tăng 60% mức tăng giá vốn, 40% còn lại lấy quỹ bình ổn giá xăng dầu bù đắp. Nếu giá vốn tăng tới trên 15% (được coi là mức tăng đột biến), Nhà nước sẽ áp dụng biện pháp bình ổn giá.

Theo ông Thỏa, phương án này có ưu điểm là giá trong nước bám sát giá thế giới, rạch ròi lúc nào Nhà nước can thiệp... Nhưng phương án này, doanh nghiệp được quyền tự điều chỉnh tới 10% giá là khá cao, dễ gây sốc. Phương án 3 cho phép doanh nghiệp đầu mối được tự điều chỉnh giá đến 7%. Nếu giá vốn tăng trên 7-12%, doanh nghiệp được tăng 60% mức 7-12%, 40% còn lại được bù đắp bằng quỹ bình ổn.

Còn ông Hùng Phó Chủ tịch Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng đã đưa ra ý kiến đề xuất: Trong dự thảo sửa đổi bổ sung Nghị định 55 nên đưa việc không tăng giảm giá kịp thời là hành vi vi phạm để có chế tài xử lý. Nhiều tính toán được đưa ra, người tiêu dùng bị thiệt hại khoảng 540 tỷ/năm vì gian lận đo lường chất lượng trong kinh doanh xăng dầu. Nhưng, vẫn chưa có ai bị xử lý rõ ngọn ngành.

Nghị định lần này  nên quy trách nhiệm cho cả các doanh nghiệp đầu mối, Tổng đại lý  của những cây xăng bán lẻ  thường xảy ra gian lận để dễ bề xử lý khi có sai phạm, bà Quách Tố Dung, Phó Giám đốc Sở Công Thương Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra kiến nghị với Liên Bộ Tài chính – Công Thương.

Tất cả các ý kiến trên sẽ được lãnh đạo Liên Bộ Tài chính – Công Thương lắng nghe, tiếp thu để phục vụ cho việc hoàn thiện dự thảo bổ sung, sửa đổi để sớm trình Chính phủ./.