Hiểu một các nôm na, thích ứng với biến đổi khí hậu là sự điều chỉnh của các hệ thống tự nhiên hoặc con người để phản ứng lại với các yếu tố bất lợi, né tránh được các thiệt hại do khí hậu gây ra.
Cây trồng muốn sinh trưởng phát triển tốt ngoài cần dinh dưỡng đạm, lân, kali còn phải cung cấp đủ các chất trung, vi lượng tổng số là 16 nguyên tố thiết yếu. Chất vi lượng tuy cây cần rất ít nhưng được coi là yếu tố hạn chế năng suất trong các điều kiện khắc nghiệt.
Để hướng tới nền sản xuất nông nghiệp tiên tiến, hiện đại, nông nghiệp công nghệ cao nhằm làm ra sản phẩm chất lượng, an toàn, giá trị cao, thân thiện với môi trường, trong đó có khả năng thích ứng với hạn, vai trò các chất trung, vi lượng càng phải được đặc biệt coi trọng.
Chất trung, vi lượng giúp cây trồng tăng năng suất, chất lượng, tăng sức chống chịu với các điều kiện ngoại cảnh bất thuận, sâu bệnh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, cải tạo đất.
Chất trung, vi lượng quan trọng đầu tiên phải kể đến là Silic (SiO2), axit silic trong dung dịch nước sẽ tương tác với pectin và polyphenol trong tế bào, sau đó được định vị chính ở thành tế bào nên giúp tế bào cứng cáp hơn.
Rễ sau khi hấp thụ Silic sẽ được vận chuyển và tích tụ ở mạch gỗ, giúp ngăn cản sự đổ ngã. Silic cũng được tích tụ dọc theo trục rễ và tích tụ ở nhiều thành trong của biểu bì. Nó hoạt động như một cơ chế rào cản rất hiệu quả, chống lại sự xâm nhiễm vào trục giữa của cây do tác nhân bệnh và thực vật ký sinh ở chồi lá.
Sự phân phối Silic phụ thuộc vào việc thoát hơi nước của cây và sự tích tụ sau khi thoát hơi nước thành tế bào biểu bì lá được thấm một màng mỏng Silic và trở thành rào cản có hiệu quả chống lại sự mất nước do thoát hơi nước qua lớp cutin và sự xâm nhiễm của nấm.
Silic tăng cường sức đề kháng cho cây chống lại côn trùng và sinh vật gây hại như: sâu ăn tạp, rầy, bọ chích hút, nấm và vi khuẩn.
Canxi (CaO) tạo thành canxi pectat, một thành phần quan trọng trong vách tế bào, giữ cho tế bào được vững chắc. Canxi còn duy trì cân bằng anion, cation trong tế bào nên còn được coi là yếu tố chống độc cho cây, ngoài ra canxi còn cải tạo đất chua, nâng dần độ pH của đất.
Magiê (MgO) khử chua, ém phèn, tăng độ phì của đất ,giúp cây tổng hợp protein và chuyển hóa các chất dinh dưỡng. Các chất vi lượng như: Fe, Zn, Cu, Mn, Mo, Bo… tuy cây cần số lượng ít nhưng rất cần thiết cho sinh trưởng, phát triển, thiếu sẽ hạn chế rất nhiều về năng suất và chất lượng sản phẩm.
Phân bón Văn Điển tăng khả năng chống chịu cho từng loại cây trồng
Với cơ sở khoa học và qua thực tế sản xuất cho thấy các chất trung, vi lượng rất cần thiết cho cây trồng, do đó bón phân Văn Điển có hiệu quả cao, thành phần của lân Văn Điển và các loại phân đa yếu tố NPK Văn Điển có đầy đủ các chất trung, vi lượng. Lân văn Điển có tỷ lệ các chất: P2O5 từ 15 - 17%, CaO 28 - 34%, MgO 15 - 18%, SiO2 24 - 30% và các chất vi lượng B, Mn, Cu, Co, Zn, Fe…
Vai trò tác dụng của trung, vi lượng đối với cây trồng: Silic giúp cứng cây cho lúa, ngô, mía; tăng sức chống chịu, hạn chế lốp đổ… góp phần giảm độc Mn, Mg; tăng chất lượng nông sản, tạo diệp lục, gluxit; tăng tinh bột trong củ hạt; tăng tỷ lệ đường cho mía, quả; tỷ lệ hydroxitcacbon trong lá, tỷ lệ dầu béo tinh dầu cho sản phẩm hương liệu và hành tỏi, làm cho cây dâu dày lá, tằm ăn ít bệnh dày kén, tơ dài và bền.
Riêng với cây lúa, các chất trung, vi lượng ngoài có lợi như trên, Silic còn hạn chế tác hại của các yếu tố môi trường bất lợi khác như nhiễm mặn, hạn úng, ngộ độc kim loại. Thiếu Silic tỷ lệ hạt lép lửng tăng, giảm năng suất và phẩm chất gạo, lớp vỏ trấu và vỏ lụa mỏng có kết cấu yếu dễ bị nấm men xâm nhập làm giảm phẩm chất và khó bảo quản.
Ba chất rất cần cho lúa chất lượng cao là lân (P2O5), Silic (SiO2) và Ma giê (MgO). MgO cùng với CaO tạo thành và giữ hương vị cho gạo, góp phần cho gạo bóng sáng đẹp, tạo chất béo. Hút đủ CaO và Mg độ pH gạo tăng nên dễ bảo quản, hạn chế hút ẩm.
Đối với cây ăn quả, chất trung, vi lượng còn làm cho mẫu mã quả đẹp, bảo quản được lâu và tăng thêm mùi vị thơm ngon giúp duy trì nâng cao hương vị đặc trưng của giống. Ví dụ đối với nhóm cây có múi họ bưởi, cam, quýt vai trò các chất trung, vi lượng: Thiếu Zn lá non nhỏ và có các bệnh dưới gân lá, triệu chứng giống bệnh greening thường gặp ở đất quá chua hoặc kiềm.
Thiếu Mg lá già có những vệt vàng ở cả hai mặt ở gân lá chính bắt đầu từ ngọn lá, bị nặng lá sẽ bị rụng. Thiếu Mn giống với triệu chứng thiếu Zn chỉ khác là các vệt màu xanh nhạt chứ không phải là màu xanh vàng. Thiếu Fe giống như triệu chứng thiếu Zn, thiếu Mn nhưng chỉ ở những lá non.
Thiếu vi lượng là cây mất cân đối về dinh dưỡng, dễ xảy ra bệnh khảm vàng lá, rụng hoa, rụng quả non. Ngoài ra các chất vi lượng như Mg, Zn còn làm tăng sức đề kháng cho cây. Vi lượng còn giúp giảm số hạt, tăng hương vị vị, làm đẹp mã cho quả.
Với cây công nghiệp: cà phê: Các chất trung lượng S, Mg, Ca rất cần thiết nhất là trong mùa khô, giúp cho hoa nở tốt, tỷ lệ đậu quả cao, năng suất chất lượng tốt; thiếu S lá non mỏng, giòn, chuyển màu vàng. Thiếu Mg, Ca cây yếu, dễ gãy cành, rụng quả. Thiếu vi lượng cây cằn cỗi, lá non màu nhạt hoặc dài ra hạt phấn kém phát triển, tỷ lệ đậu quả thấp.
Các chất vi lượng còn giúp cà phê tăng khả năng chống chịu sâu bệnh và điều kiện nắng nóng trong mùa khô.
Theo TS Trương Hồng, quyền Viện trưởng Viện KHKT Nông lâm nghiệp Tây nguyên: "Nghiên cứu một số chỉ tiêu liên quan tới chất lượng đất canh tác cà phê sau 20 năm sử dụng phân lân Văn Điển (phân có chứa đầy đủ các chất trung, vi lượng) có tác dụng duy trì chất lượng đất thông qua các chỉ tiêu như, canxi, magiê trao đổi, dung tích hấp thụ hiệu dụng trong khi bón lân hỗn hợp thì các chỉ tiêu chất lượng đất có xu thế giảm dần.
Do lân Văn Điển có hàm lượng CaO và MgO khá cao nên bón vào đất nhiều năm hạn chế sự chua hóa của đất, cải thiện tình trạng các cation trao đổi Ca2+ và Mg2+ trong đất góp phần tăng chất lượng đất.
Đối với các cây rau, màu tác dụng của chất trung, vi lượng cũng như các cây trồng nói chung: giúp tăng năng suất chất lượng, tăng sức chống chịu, giữ và tăng hương vị đặc trưng của từng loại rau.
Đối với cây hồ tiêu, hiệu quả của các chất trung, vi lượng trong phân bón Văn Điển rất rõ thông qua tổng hợp kết quả nghiên cứu từ năm 2005 - 2013 của Viện KHKT Nông lâm nghiệp Tây Nguyên. Hiệu suất sử dụng lân văn Điển với hồ tiêu kinh doanh trung bình đạt 18,1kg hạt tiêu khô/1kg P2O5; lân khác 17,2kg. Nguyên nhân do lân Văn Điển ngoài lân có Ca, Mg, Si cung cấp thêm chất trung lượng cho cây và cải thiện chất lượng đất do bổ sung thêm Ca2+, Mg2+ cho CEC của đất.
