Thực tiễn sản xuất cho thấy, cây trồng được bón phân lân nung chảy Văn Điển và phân bón đa yếu tố NPK đảm bảo cung cấp đầy đủ và cân đối dinh dưỡng đa lượng và các dinh dưỡng trung, vi lượng rất cần thiết cho cây trồng, giúp cho cây trồng sinh trưởng phát triển khỏe, cân đối về bộ rễ, thân lá. Loại phân lân này còn vừa giảm sâu bệnh hại, tăng năng suất, chất lượng và giá trị nông sản, bồi dục và cải tạo đất nông nghiệp, tăng thu nhập cho nông dân, nhất là bà con nông dân các tỉnh miền núi phía Bắc.
Lựa chọn và sử dụng phân bón
Các tỉnh miền núi phía Bắc có thế mạnh đặc biệt để phát triển các cây công nghiệp có nguồn gốc cận nhiệt và ôn đới. Đây chính là vùng chè lớn nhất cả nước, với các loại chè thơm ngon nổi tiếng ở Thái Nguyên, Phú Thọ, Tuyên Quang, Yên Bái, Hà Giang, Sơn La…., vùng mía nổi tiếng Hòa Bình, Yên Bái, Tuyên Quang…, cà phê, cao su ở Sơn La, Điện Biên và các tỉnh phía tây.
Theo đánh giá của các nhà kinh tế, trong nông nghiệp, đầu tư phân bón chiếm 18-22% chi phí sản xuất, song mang lại trên 55% giá thành sản phẩm. Do vậy, việc lựa chọn loại phân bón thích hợp, bón đúng kỹ thuật, đủ số lượng theo yêu cầu của cây và phù hợp với tính chất đất là rất cần thiết và nâng cao hiệu quả kinh tế cho nông dân.
Khảo sát thực trạng thâm canh cây trồng ở các tỉnh miền núi phía Bắc cho thấy, một trong những nguyên nhân lớn nhất làm giảm năng suất, chất lượng cây trồng và làm thoái hóa đất canh tác là do khâu phân bón, do việc lựa chọn phân bón không phù hợp và việc sử dụng phân bón thiếu khoa học.
Hiện nay, bà con nông dân vẫn chưa bón đầy đủ các chất trung vi lượng; thường dùng các loại phân hóa học có gốc chua và tan nhanh như ure, lân super… Nhiều nông dân rất thích loại phân nào sau khi bón vài ngày đã thấy cây trồng xanh ngay, nên thường chọn đạm là phân bón chủ lực. Hơn nữa, do đất cao lại dốc, chọn phân đạm và phân lân gốc axit tan nhanh, bà con thường bón phân theo trời mưa, rải phân ngay trên mặt đất.
Việc bón phân như vậy vừa gây lãng phí lớn do quá trình xói mòn, rửa trôi, vừa gây chua và phá kết cấu đất mà năng suất cây trồng vẫn không cao, trái lại sâu bệnh bùng phát, nông dân lại phải nhiều lần phun thuốc phòng trừ sâu bệnh bảo vệ cây trồng. Như vậy, vừa gây nguy cơ ngộ độc môi trường rất lớn, vừa tiêu diệt hết các thiên địch, vừa hại sức khỏe cho người sản xuất và người tiêu dùng.
Tính ưu việt của phân nung chảy Văn Điển
Phân nung chảy Văn Điển là phân bón đa dinh dưỡng, trong đó lân dễ tiêu 15-19%, các dinh dưỡng trung – vi lượng dễ tiêu như Mg, Si, Ca, và nhiều chất vi lượng Fe, B, Mn, Zn, Co, Cu, Mo… chiếm trên 76%. Phân không tan trong nước nên không bị rửa trôi; không bị các nguyên tố Fe, Al bám giữ, chuyển hóa sang dạng khó tiêu cho cây trồng; mà cung cấp dưỡng chất cho cây trồng trong suốt quá trình sinh trưởng, phát triển; nếu bón nhiều hơn nhu cầu của cây trồng, phân bón sẽ được lưu giữ lại trong đất cho các vụ sau. Đặc tính giàu chất kiềm và kiềm thổ nên phân bón này có tác dụng khử chua, bồi dục đất nông nghiệp, điều chỉnh môi trường đất về trạng thái phù hợp hơn với cây trồng nói chung và cây chè nói riêng.
Trong quá trình sản xuất, không sử dụng hoá chất, không để chất thải gây ngộ độc môi trường; thành phần giàu dinh dưỡng trung – vi lượng giúp cây trồng sinh trưởng khỏe, chống chịu tốt với sâu bệnh và môi trường bất thuận nên được mệnh danh là loại phân bón thân thiện môi trường.
Phân nung chảy Văn Điển kết hợp với các chất đạm, kaly và một số nguyên tố vi lượng khác để sản xuất ra các sản phẩm phân đa yếu tố (ĐYT) NPK thích hợp cho từng loại cây trồng trên từng chân đất, đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng trong từng giai đoạn sinh trưởng phát triển của cây trồng.
Sử dụng phân bón Văn Điển cho cây chè để bón lót, khoảng 20-30 tấn phân chuồng hoai mục kết hợp với 1,0-1,5 tấn lân nung chảy Văn Điển trộn đều với đất để bón. Thời kỳ kiến thiết cơ bản của cây chè, trong 3 năm đầu, sử dụng phân ĐYT NPK16:8:4, trung bình mỗi năm bón 400-450 kg/ha, bón 2 lần vào tháng 2-3 và tháng 6- 7. Đến kỳ chè kinh doanh (từ năm thứ 4 trở đi), căn cứ vào lượng búp, lá chè lấy đi mà tăng giảm lượng phân bón. Nếu nương chè năng suất bình quân 10 tấn búp tươi/ 1ha thì bón sâu hàng năm vào những tháng cuối năm, trời khô rét, mỗi ha chè bón khoảng 500-600kg Đa yếu tố NPK 5:10:3, 10:7:3 hoặc 700-800kg phân nung chảy Văn Điển và nhiều phân hữu cơ ủ mục; bón thúc hằng năm mỗi ha chè khoảng 600-700 kg phân ĐYT NPK 16:8:8, 16:8:4. hoặc 22:5:11.
Bón phân Văn Điển cho mía phải đạt được 3 yêu cầu cơ bản là đúng – đủ – kịp thời. Bón lót mỗi sào 5-7 tạ phân hữu cơ, 30-40kg phân lân Văn Điển, đảo phân rồi lấp đất, đặt hom. Bón thúc đợt 1, khi mía đẻ nhánh, 1 sào bón 30-40kg phân đa yếu tố NPK Văn Điển: 12-8-12 hoặc phân đa yếu tố NPK Văn Điển: 16-6-16; đợt 2, khi mía bắt đầu vươn lóng, bón 1 sào 25-30kg một trong hai loại phân trên.
Hướng đi mới trong canh tác nông nghiệp bền vững
Từ những năm 2005-2008, phân nung chảy Văn Điển và phân đa yếu tố NPK chuyên dùng Văn Điển được thử nghiệm và từng bước được sử dụng cho cây công nghiệp ở các tỉnh miền núi phía Bắc.
Qua quá trình sử dụng, phân bón Văn Điển đã bó bện với sản xuất, đã có thương hiệu và niềm tin với bà con nơi đây. Tuy không phải bón thêm vôi, song đất nông nghiệp được cải tạo, giảm độ chua và tăng tơi xốp hơn, cây trồng sinh trưởng phát triển tốt hơn, chất lượng cao hơn và giúp nông dân giảm lượng phân bón và thuốc phòng trừ sâu bệnh, bảo vệ môi trường sinh thái, đồng thời giảm công lao động. Bà con trồng mía Hòa Bình chọn phân Văn Điển vì giúp tăng năng suất, giảm sâu bệnh hại và tăng chất lượng đường mía. Với mía trắng, cây chắc, không bị xốp ruột như khi bón nhiều đạm, nước ngọt, không chua. Mía tím màu cây tím đen mượt, tăng vị ngọt thơm. Khi bón phân Văn Điển, mía tím và mía trắng đều cho lóng dài, cây mập, ngọn nở, lá màu xanh sáng, cứng cây.
Chè Đại Từ lâu nay có tiếng là chè ngon. Ông Nguyễn Đình Nghĩa - Giám đốc chi nhánh VTNN huyện Đại từ tâm đắc: "Thâm canh chè đồi không phân bón nào bằng phân Văn Điển. Nếu mức tiền đầu tư phân bón tương đương thì dùng phân Văn Điển cho năng suất cao hơn, đặc biệt khi xao chè ít hao, trong khi bón phân khác phải mất 4,5-5,0kg búp tươi mới được 1kg búp khô thì chè được bón phân Văn Điển chỉ khoảng 3,8-4,2kg búp tươi cho 1kg chè búp khô, mà hương vị được cải thiện, sản phẩm được thị trường ưa chuộng hơn".
Những vùng chè nổi tiếng như Tân Cương, Vô Tranh, Tức Tranh…. những làng chè sạch, làng chè Vietgap đều dùng phân bón Văn Điển. Ông Trần Hải Âu, Giám đốc chi nhánh VTNN huyện Phú Lương cho biết: "Thị trường phân bón hiện nay rất nhiều dạng, nhiều loại; song thương hiệu Phân bón Văn Điển đã ăn sâu vào tiềm thức người trồng chè, đặc biệt trong công nghệ sản xuất chè sạch, chè Vietgap…."
Sử dụng phân bón ĐYT NPK Văn Điển thực sự là một hướng đi mới trong canh tác nông nghiệp bền vững.
