Bộ Công Thương đã triển khai các biện pháp nâng cao năng lực phòng vệ thương mại trong bối cảnh tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, xây dựng và vận hành hệ thống cảnh báo sớm về phòng vệ thương mại, tích cực vận động các nước công nhận Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế thị trường trong các vụ việc phòng vệ thương mại...
Trong đó, hệ thống cảnh báo sớm về phòng vệ thương mại sẽ theo dõi, thu thập và phân tích dữ liệu về các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam có rủi ro bị nước ngoài tiến hành điều tra, áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại. Hiện tại hệ thống theo dõi khoảng 300 mặt hàng có rủi ro bị điều tra phòng vệ thương mại. Bên cạnh việc thu thập và phân tích các dữ liệu thông tin đó, Cục Phòng vệ thương mại cũng sử dụng nguồn thông tin gửi về từ hệ thống hơn 60 thương vụ tại các thị trường xuất khẩu chính.
Theo Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương), tính đến ngày 30/6/2025, Việt Nam đã tiến hành điều tra hơn 30 vụ việc phòng vệ thương mại, gồm 21 vụ việc chống bán phá giá, 1 vụ việc chống trợ cấp, 6 vụ việc tự vệ và 2 vụ việc chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại.
Việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại thời gian qua đã mang lại lợi ích thiết thực cho nền kinh tế Việt Nam, tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng, bảo vệ hợp pháp các ngành sản xuất trong nước, giúp cho nền kinh tế không bị phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu, đem lại sự ổn định và chống chịu tốt hơn trước các tác động và cú sốc từ bên ngoài; bảo vệ và tạo điều kiện cho việc hình thành và phát triển một số ngành công nghiệp nền tảng, công nghiệp xây dựng, công nghiệp tiêu dùng như luyện kim, hóa chất, vật liệu xây dựng, chế biến nông sản; mang lại doanh thu ước đạt 600.000 tỷ đồng (năm 2024) cho doanh nghiệp được bảo vệ, với trên 36.000 lao động trực tiếp, hàng triệu lao động gián tiếp được bảo đảm việc làm; thu nộp ngân sách hơn 2.000 tỷ đồng mỗi năm từ thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp, thuế tự vệ, đảm bảo an ninh kinh tế, an sinh xã hội.
Trong thời gian tới, Bộ Công Thương (Cục Phòng vệ thương mại) sẽ tiếp tục triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp để hỗ trợ doanh nghiệp, ngành hàng ứng phó hiệu quả với các vụ việc phòng vệ thương mại và tăng cường công tác cảnh báo sớm bao gồm:
Thứ nhất, cập nhật thường xuyên và kịp thời danh sách cảnh báo sớm các mặt hàng có nguy cơ bị điều tra phòng vệ thương mại, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược xuất khẩu, hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu không bị áp thuế phòng vệ thương mại hoặc bị áp thuế ở mức thấp góp phần giữ vững và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Thứ hai, tăng cường thực hiện các hoạt động nâng cao năng lực phòng vệ thương mại cho cộng đồng doanh nghiệp ở các ngành hàng cụ thể và tại các địa phương cụ thể.
Thứ ba, tiếp cận với các doanh nghiệp để cung cấp thông tin, giúp các doanh nghiệp hiểu được các nguyên tắc, quy trình điều tra; các công việc doanh nghiệp cần thực hiện; các kịch bản có thể xảy ra.
Thứ tư, theo dõi sát các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài có liên quan đến hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, đảm bảo các cơ quan điều tra nước ngoài hoạt động điều tra phù hợp với các cam kết quốc tế và quy định pháp luật, sẵn sàng can thiệp, trao đổi với cơ quan điều tra nước ngoài khi hoạt động điều tra có điểm không phù hợp gây bất lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam.
Thứ năm, đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền, phổ biến cảnh báo sớm và pháp luật về phòng vệ thương mại thông qua các ấn phẩm, bản tin điện tử Phòng vệ thương mại và Cảnh báo sớm hàng tuần, bài viết đăng trên các phương tiện truyền thông. Đồng thời, Cục Phòng vệ thương mại tiếp tục phối hợp với các hiệp hội ngành hàng tổ chức nhiều hội thảo chuyên đề, các khóa đào tạo, tập huấn để phổ biến các quy định về xuất xứ, quy định về phòng vệ thương mại đến các doanh nghiệp trong ngành nhằm ngăn chặn từ đầu việc khai báo thông tin không chính xác và việc tiếp tay cho các hành vi gian lận xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp.
Thứ sáu, phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành khác nhằm bảo vệ quyền lợi của các ngành hàng trong nước, duy trì ổn định sản xuất và mở rộng thị trường xuất khẩu trong bối cảnh các vụ việc phòng vệ thương mại ngày càng gia tăng.
