Động lực từ cơ sở
Những năm gần đây, bức tranh kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên đã và đang chuyển mình theo hướng tích cực, từng bước khẳng định vai trò là trung tâm phát triển năng động của khu vực trung du và miền núi phía Bắc. Không chỉ dựa vào các dự án công nghiệp quy mô lớn, sự phát triển của tỉnh còn đến từ những động lực nội sinh tại khu vực nông thôn.
Tại khu vực này đang xuất hiện ngày càng nhiều mô hình kinh tế mới, sáng tạo, hiệu quả và bền vững. Đặc biệt, sự chuyển dịch tích cực ấy gắn liền với vai trò của những cá nhân dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới tư duy sản xuất, mạnh dạn khởi nghiệp trên mảnh đất quê hương. Họ không chỉ làm giàu cho bản thân mà còn lan tỏa cảm hứng, tạo việc làm, góp phần nâng cao đời sống người dân và xây dựng nền kinh tế nông thôn hiện đại.
Điển hình như trường hợp của anh Nguyễn Quốc Hoàng, một chàng trai người Tày ở xã Yên Trạch, người đã lựa chọn con đường trở về quê hương để khởi nghiệp từ cây dược liệu và mở ra hướng đi mới cho kinh tế vùng cao Thái Nguyên.
Giữa những triền núi xanh thẳm của Yên Trạch, nơi nhịp sống còn chậm và cái nghèo từng đeo bám qua nhiều thế hệ, câu chuyện lập nghiệp của Nguyễn Quốc Hoàng đang trở thành bằng chứng sống động cho tinh thần vượt khó, dám thay đổi để vươn lên. Không chọn gắn bó với phố thị sau khi tốt nghiệp đại học, Hoàng chủ động quay về nơi mình sinh ra, mang theo khát vọng tạo dựng sinh kế bền vững trên chính mảnh đất quê hương.
Sinh ra và lớn lên trong một gia đình thuần nông, Hoàng thấu hiểu những nhọc nhằn của đời sống miền núi. Tấm bằng kỹ sư giúp anh có cơ hội làm việc tại các công ty công nghệ ở thành phố lớn, song càng đi xa, anh càng trăn trở: vì sao quê hương vẫn nghèo, người trẻ vẫn phải rời bản làng kiếm kế sinh nhai? Từ suy nghĩ ấy, Hoàng đưa ra một quyết định táo bạo là rời bỏ môi trường ổn định để trở về quê, đối mặt với đất đai, cây cỏ và những thách thức không nhỏ phía trước.
Những ngày đầu tham gia vào Hợp tác xã Nông nghiệp Tiên Phong, Hoàng cùng bà con thử nghiệm nhiều loại cây trồng nhưng kết quả không như mong đợi. Thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm và đầu ra bấp bênh khiến không ít người nản chí. Tuy nhiên, bằng bản lĩnh và tinh thần học hỏi, Hoàng kiên trì nghiên cứu kỹ thuật, tìm hiểu y học cổ truyền để lựa chọn loại cây phù hợp với thổ nhưỡng và thị trường.
Sau quá trình khảo sát, mướp đắng rừng được anh xác định là hướng đi của mình. Đây là cây dược liệu bản địa, dễ thích nghi với vùng núi phía Bắc, lại có giá trị cao trong chăm sóc sức khỏe. Mô hình trồng mướp đắng rừng theo hướng hữu cơ dần hình thành, từng bước tạo dựng vùng nguyên liệu sạch, hạn chế tối đa hóa chất, bảo vệ môi trường sinh thái.
Vụ thu hoạch đầu tiên mang về doanh thu ngoài mong đợi, không chỉ giúp HTX đứng vững mà còn làm thay đổi nhận thức của người dân. Từ hoài nghi, bà con dần tin tưởng và mạnh dạn tham gia mô hình. Những mảnh đất đồi từng bỏ hoang nay được phủ xanh bằng những giàn dược liệu, mở ra hy vọng mới cho kinh tế nông thôn.
Không dừng lại ở sản xuất thô, Nguyễn Quốc Hoàng đẩy mạnh chế biến sâu để nâng cao giá trị sản phẩm. Trà mướp đắng rừng sấy khô, các dòng cao thảo dược lần lượt ra đời, được đầu tư về mẫu mã, tem truy xuất và kiểm định chất lượng. Nhờ đó, sản phẩm không chỉ phục vụ thị trường địa phương mà dần tiếp cận người tiêu dùng trên cả nước qua các nền tảng số.
Một điểm nhấn của mô hình là sự kết hợp giữa phát triển kinh tế và chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Trên nền tảng kiến thức y học cổ truyền, HTX xây dựng dịch vụ hỗ trợ trị liệu bằng thảo dược, mang đến giải pháp chăm sóc sức khỏe từ tự nhiên cho người dân. Song song, anh còn phát triển du lịch sinh thái gắn với văn hóa Tày.
Du khách đến Yên Trạch không chỉ tham quan vùng trồng dược liệu mà còn được trải nghiệm sinh hoạt nhà sàn, tìm hiểu cây thuốc nam và thưởng thức ẩm thực truyền thống. Đây là cách làm sáng tạo, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc song hành với phát triển kinh tế. Hiện nay, mô hình của Nguyễn Quốc Hoàng đã tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương, phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số. Thu nhập được cải thiện, đời sống nâng lên, niềm tin vào chính mảnh đất quê hương ngày càng được củng cố.
Khơi dậy tinh thần khởi nghiệp
Câu chuyện của chàng trai người Tày không chỉ là hành trình vượt khó của một cá nhân, mà còn là gợi mở cho hướng đi bền vững của nông nghiệp Thái Nguyên: khai thác lợi thế bản địa, ứng dụng tri thức hiện đại và gắn trách nhiệm xã hội vào sản xuất. Những mô hình như thế đang trở thành hạt nhân cho phát triển kinh tế nông thôn, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới.
Việc tôn vinh những cá nhân điển hình, những mô hình làm kinh tế giỏi không chỉ để ghi nhận thành quả, mà còn để khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong cộng đồng. Câu chuyện khởi nghiệp từ làng quê của anh Hoàng đã lan toả đi một thông điệp rằng nếu biết khai thác lợi thế, kiên trì và đổi mới tư duy, người nông dân vùng cao hoàn toàn có thể làm giàu trên chính quê hương mình, đóng góp thiết thực cho sự phát triển bền vững của tỉnh Thái Nguyên.
