Than Khánh Hoà: Chống chọi với "thuỷ - hoả"

Kỹ sư Đặng Xuân Lý, Phó Giám đốc Công ty dẫn chúng tôi lên khai trường, xuống lòng moong và thăm cửa lò trong dự án hầm lò. Anh cho biết, hiện moong than lộ thiên của Khánh Hoà đã khai thác đến mức -170, tức là sâu hơn mỏ than Cọc Sáu khoảng 20 mét. Nhưng moong Than Khánh Hoà có diện tích bề mặt hẹp hơn, do vậy nhìn càng sâu hơn. Trước mắt chúng tôi, lòng moong uốn lượn, sâu hoắm. Những trận mưa lớn liên tiếp vừa qua, mực nước moong lên đến mức -130, tức sâu khoảng 40 mét nước. Sản xuất bị tê liệt suốt quý 3. Công ty phải huy động máy bơm công suất lớn của các đơn vị bạn, bơm liên tục suốt mấy tháng trời.. Lúc cao điểm, Công ty huy động đến 4 bơm có tổng công suất hàng ngàn mét khối/giờ. Và để bơm được nước từ đáy moong lên, Công ty phải chia làm 3 mức +38 ; +87 và +10 để bơm tăng bo. Đến đầu quý 4, sản xuất mới bắt đầu trở lại.

Trước đó, trong hầm lò của dự án khai thác hầm lò, một rốn nước bục ra với lưu lượng lên đến 400 mét khối/giờ và liên tục tuôn chảy. Ở vào thời điểm hiện tại chúng tôi có mặt (cuối tháng 11) nước tại vị trí này vẫn tuôn ra với lưu lượng 300 mét khối/giờ. Nước trong lò cũng được đưa ra cửa lò và phải bơm ngay, nếu không nước sẽ phóng xuống lòng moong, khi đó cũng sẽ phải bơm lên, và dĩ nhiên là chi phí sản xuất sẽ tăng cao. Đó là về "thủy". Còn về "hỏa", Khánh Hoà phải đổi diện với những vỉa than tự cháy trong hầm lò. Do có vỉa than tự cháy, nên quá trình triển khai dự án hầm lò phải đình trệ. Hiện Công ty đang phối hợp cùng Viện Khoa học Công nghệ mỏ triển khai dự án phòng cháy để có thể tiếp tục triển khai dự án. Tuy nhiên, dự án lại "ngốn" của Than Khánh Hoà hàng chục tỷ đồng cho công tác này. Theo kỹ sư Đặng Xuân Lý, vấn đề kỹ thuật phòng chống thủy - hỏa lại không đáng ngại, chỉ cần có kỹ thuật, có đầu tư là có thể khắc phục được. Còn hiện nay, cái khó hơn cả vẫn là công tác giải phóng mặt bằng. Để có thể giải phóng mặt bằng cho khu vực đổ thải, Công ty đã triển khai làm một con đường bê tông riêng, sạch sẽ, có điện chiếu sáng cho nhân dân đi lại, chi phí hàng mấy chục tỷ đồng. Nhưng nhiều khu vực giải phóng mặt bằng, dân tự ý xây nhà tạm bợ, trồng cây đón đền bù để đòi giá cao khiến cho việc giải phóng mặt bằng càng trở nên phức tạp. Để tạo điều kiện cho nhân dân sớm có nước sạch của thành phố, Công ty đã phối hợp cùng Công ty nước sạch và vệ sinh môi trường thành phố Thái Nguyên triển khai dự án cấp nước sạch cho toàn bộ khu vực. Mỗi hộ dân được lắp một đồng hồ nước. Nhưng khi thu tiền nước thì dân không trả… Những khó khăn về Thiên - Địa ở Than Khánh Hoà đang là những thách thức lớn đối với bộ máy lãnh đạo và công nhân, cán bộ Công ty.

Tuy nhiên, không vì thế mà sản xuất bị tụt giảm. Để đảm bảo đời sống cho trên 1.200 lao động, bằng mọi cách Công ty vẫn phải giữ nhịp sản xuất. Theo tính toán, quý 4 - 2013, sản xuất của Công ty căng hơn. Mỗi ngày bình quân Công ty bốc xúc và vận chuyển 23 ngàn mét khối đất đá. Kết thúc năm, Công ty ước đạt 7,5 triệu mét khối đất đá, sản xuất và tiêu thụ 630 ngàn tấn than sạch cấp cho nhà máy điện và xi măng…