Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID -19, để tạo thuận lợi cho người khai hải quan trong việc giải quyết thủ tục thông quan hàng hóa đảm bảo mục tiêu kép, vừa chống dịch có hiệu quả vừa đảm bảo hoạt động xuất nhập khẩu được thông suốt, Tổng cục Hải quan (TCHQ) vừa ban hành Công văn về việc hỗ trợ thông quan hàng hóa phòng chống dịch COVID -19.
Tổng cục Hải quan cho biết, trong quá trình xử lý các vướng mắc về thủ tục hải quan, Tổng cục Hải quan nhận được một số kiến nghị, phản ánh của doanh nghiệp liên quan đến khó khăn trong việc nộp các chứng từ giấy thuộc hồ sơ hải quan của tờ khai hải quan điện tử trong thời gian giãn cách xã hội để phòng, chống dịch bệnh COVID-19.
Bên cạnh đó, theo báo cáo mức độ hài lòng của doanh nghiệp về việc thực hiện thủ tục hành chính xuất nhập khẩu năm 2020 do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), USAID và Tổng cục Hải quan phối hợp thực hiện, vẫn có nhiều doanh nghiệp được khảo sát phản ánh về việc một số công chức hải quan yêu cầu người khai hải quan phải nộp các chứng từ ngoài hồ sơ hải quan hoặc các chứng từ giấy, mặc dù đã khai báo và gửi trên hệ thống cho cơ quan hải quan.
Sau khi tiếp nhận những phản ánh trên, Tổng cục Hải quan đã ban hành Công văn số 3980/TCHQ-GSQL ngày 11/8/2021 để hỗ trợ doanh nghiệp thông quan hàng hóa phòng chống dịch COVID-19 nhằm quán triệt các đơn vị tạo thuận lợi cho người khai hải quan trong việc giải quyết thủ tục thông quan hàng hóa, đảm bảo mục tiêu kép vừa chống dịch có hiệu quả vừa bảo đảm hoạt động xuất nhập khẩu được thông suốt.
Về việc nộp hồ sơ hải quan của tờ khai hải quan điện tử:
Công văn nêu rõ, người khai hải quan khai và nộp đầy đủ bộ hồ sơ theo quy định tại Điều 16 và điểm a khoản 1 Điều 18 Thông tư số 38/2015/TT-BTC ngày 25/3/2015 được sửa đổi, bổ sung tại khoản 5, khoản 7 Điều 1 Thông tư số 39/2018/TT-BTC ngày 20/4/2018 của Bộ Tài chính cho cơ quan hải quan qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan để giải quyết thủ tục hải quan.
Trường hợp các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan theo quy định người khai hải quan phải nộp bản giấy là bản chính dưới dạng giấy/bản sao y công chứng/chứng thực... khi làm thủ tục hải quan, nếu người khai hải quan khai thông tin đề nghị được chậm nộp thì Chi cục trưởng Chi cục Hải quan hướng dẫn người khai hải quan khai thông tin đề nghị chậm nộp tại chỉ tiêu thông tin “phần ghi chú” trên tờ khai hải quan điện tử gửi cơ quan hải quan thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan và nộp bản chứng từ giấy được chuyển đổi sang chứng từ điện tử (bản scan có xác nhận bằng chữ ký số) cho cơ quan hải quan.
Các Chi cục trưởng Chi cục Hải quan căn cứ quy định tại khoản 3 Điều 27 Nghị định 08/2015/NĐ-CP ngày 21/1/2015 của Chính phủ để xem xét quyết định gia hạn thời gian nộp bản giấy theo quy định các chứng từ này trong thời hạn không quá 30 ngày, kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan.
Đối với giấy phép, khi tiếp nhận bản scan do người khai gửi kèm tờ khai hải quan, công chức tiếp nhận phải thực hiện cập nhật thông tin theo dõi trừ lùi trên hệ thống E-Customs5 theo hướng dẫn tại Công văn số 8175/TCHQ-GSQL ngày 31/12/2013 của Tổng cục Hải quan... Trường hợp phát hiện lượng hàng ghi trên giấy phép đã được sử dụng để nhập khẩu hết hoặc không còn đủ số lượng để nhập khẩu thì xử lý theo quy định của pháp luật.
Đối với người khai hải quan, người khai hải quan phải nộp bổ sung bản giấy các chứng từ được chậm nộp nêu trên cho cơ quan hải quan trong thời hạn không quá 30 ngày kể từ ngày đăng ký tờ khai hải quan. Riêng đối với trường hợp bất khả kháng, DN hoặc Chi cục Hải quan có địa chỉ thuộc khu vực giãn cách, cách ly, phong toả theo chỉ thị của Chính phủ hoặc UBND các tỉnh, thành phố, khiến người khai hải quan không thể nộp đúng thời hạn nêu trên thì trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ khi hết thời gian giãn cách/cách ly/phong toả theo thông báo của cơ quan có thẩm quyền, người khai hải quan phải nộp bản giấy các chứng từ nêu trên cho cơ quan hải quan.
Tổng cục Hải quan yêu cầu Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo lực lượng chống buôn lậu, quản lý rủi ro thuộc Cục và các Chi cục trực thuộc tăng cường công tác thu thập thông tin, đánh giá rủi ro đối với các trường hợp chậm nộp bản giấy các chứng từ thuộc hồ sơ hải quan nêu trên để kịp thời kiểm tra, xử lý các vi phạm (nếu có) theo đúng quy định của pháp luật.
Thành lập các Tổ hỗ trợ xử lý vướng mắc về thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu
Để kịp thời thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu, đặc biệt là vật tư, thiết bị y tế, thuốc tân dược, vắc xin, sinh phẩm xét nghiệm…. phục vụ công tác phòng, chống dịch COVID-19, Tổng cục Hải quan đã thành lập Tổ hỗ trợ, xử lý vướng mắc về thủ tục hải quan ở 3 cấp.
Trong đó, Cấp chi cục tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ và thực hiện ngay thủ tục hải quan các lô hàng nhập khẩu, thời gian hoàn thành kiểm tra hồ sơ không qua 02 giờ, kiểm tra thực tế hàng hóa không quá 8 giờ. Thường xuyên rà soát thông tin bản lược khai hàng hóa, đối với các lô hàng nhập khẩu là vật tư, thiết bị y tế, thuốc tân dược, vắc xin, sinh phẩm xét nghiệm… thì thông báo và hướng dẫn thủ tục hải quan cho người nhập khẩu kịp thời thực hiện thủ tục thông quan. Niêm yết công khai số điện thoại cán bộ, công chức hỗ trợ thủ tục hải quan theo các mảng nghiệp vụ (xuất xứ, trị giá, mã số, kiểm tra chuyên ngành) và tiếp nhận, xử lý các vướng mắc của người khai hải quan 24/7. Nếu vướng mắc vượt thẩm quyền chi cục, thì báo cáo cấp Cục để hướng dẫn xử lý.
Đối với cấp Cục Hải quan, trong thời hạn 3 giờ kể từ khi nhận được thông tin vướng mắc do Chi cục Hải quan báo cáo, Tổ hỗ trợ xử lý vướng mắc Cục Hải quan tỉnh, thành phố phải hướng dẫn và xử lý ngay các vướng mắc phá sinh. Trong trường hợp vượt thẩm quyền thì báo cáo ngay Lãnh đạo Tổng cục (thông qua Tổ giải quyết vướng mắc của Tổng cục) để được hướng dẫn xử lý.
Tổ hỗ trợ xử lý vướng mắc cấp Tổng cục Hải quan tiếp nhận và xử lý ngay các vướng mắc trong quá trình thông quan do Cục Hải quan báo cáo trong thời hạn 03 giờ làm việc kể từ khi nhận được thông tin vướng mắc. Trường hợp vượt thẩm quyền thì phải trình Tổng cục có văn bản báo cáp cấp có thẩm quyền hoặc trao đổi với các Bộ quản lý chuyên ngành để được hướng dẫn xử lý.
Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu Cục Hải quan các tỉnh, thành phố chỉ đạo các chi cục hải quan tăng cường giám sát, kiểm tra thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan của các công chức, nhằm đảm bảo các yêu cầu: Kiểm tra hồ sơ hải quan, kiểm tra thực tế hàng hóa đúng qui định của Luật Hải quan; tổ chức thanh tra, kiểm tra đột xuất thực hiện nhiệm vụ của công chức hải quan tại các chi cục, nếu phát hiện vi phạm kỷ luật, thực hiện không đúng qui trình nghiệp vụ, có thái độ gây khó khăn, phiền hà, kéo dài thời gian thông quan hàng hóa thì tạm đình chỉ công tác 15 ngày để xem xét trách nhiệm và xử lý; người khai hải quan không phải in, nộp tờ khai hải quan và các chứng từ khác thuộc bộ hồ sơ hải quan mà các chứng từ này đã được người khai hải quan nộp cho cơ quan hải quan qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử hải quan.