Bến Cửa Ông - Tự hào truyền thống Anh hùng
Trong những trang vàng lịch sử vùng mỏ còn khắc ghi hình ảnh người thanh niên cộng sản trẻ tuổi Ngô Huy Tăng đã cắm lá cờ đỏ búa liềm trên cầu Pooc tích số 1- Cảng Cửa Ông vào đêm mùng 6, rạng ngày 7/11/1929 nhân kỷ niệm Cách mạng tháng 10 Nga. Đây là sự kiện mở đầu cho hàng loạt phong trào đấu tranh của thợ mỏ Cửa Ông, mà đỉnh cao là thắng lợi của cuộc tổng bãi công tháng 11/1936 của công nhân vùng mỏ, trong đó công nhân Cửa Ông đã góp phần quan trọng.
Trong kháng chiến chống Pháp, công nhân Bến Cửa Ông lại tích cực đóng góp công sức cùng quân và dân Quảng Ninh giải phóng hoàn toàn miền Bắc. Ngày 24/4/1955, những tên lính Pháp cuối cùng rút khỏi khu mỏ đã tuyên bố: “ít ra cũng phải 20 đến 25 năm nữa người An Nam mới đào được than và đưa sản xuất trở lại”. Chúng phá hủy máy móc của nhà sàng và Bến cảng Cửa Ông, làm đảo lộn toàn bộ hệ thống điện, gây nhiều khó khăn cho việc sửa chữa. Nhưng với phẩm chất thông minh, sáng tạo, và trí nhớ tuyệt vời, người thợ điện - Anh hùng Lao động Lê Văn Hiển trong một thời gian rất ngắn đã vẽ lại toàn bộ hệ thống mạng điện của xí nghiệp, cùng tập thể công nhân Cửa Ông đưa nhà sàng trở lại sản xuất nhanh chóng trong thời gian chưa đầy một tháng.
Trên cơ sở một phân xưởng của mỏ Cẩm Phả, ngày 20/8/1960 Xí nghiệp Bến Cửa Ông chính thức được thành lập. Đến những năm 1964 -1965, sản lượng than ở Quảng Ninh tiếp tục tăng gấp 2 lần so với năm cao nhất thời kỳ Pháp khai thác, trong đó có sự đóng góp quan trọng của CBCN Xí nghiệp Bến Cửa Ông.
Đội ngũ công nhân Xí nghiệp Bến Cửa Ông đã ghi tiếp những trang sử hào hùng trong sự nghiệp xây dựng CNXH và chống Mỹ cứu nước. Đặc biệt năm 1965, xí nghiệp đã hoàn thành xuất sắc kế hoạch sản xuất, được Bác Hồ gửi thư khen ngợi. Năm 1967, đại đội tự vệ phân xưởng Sàng đã được tuyên dương đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân nhân - Đơn vị Anh hùng đầu tiên của vùng Mỏ. Năm 1968, CBCNV Xí nghiệp đã thi đua hoàn thành toàn diện kế hoạch sản xuất trước thời hạn 48 ngày, một lần nữa Xí nghiệp lại được Bác Hồ gửi điện khen và được ghi tên trên Cờ thưởng luân lưu của Người. Năm 1972, Cửa Ông trở thành trọng điểm đánh phá ác liệt của giặc Mỹ. Với tinh thần dũng cảm, kiên cường, công nhân Xí nghiệp đã chiến đấu bảo vệ nhà máy, phối hợp với các lực lượng vũ trang bắn rơi 2 máy bay Mỹ, góp phần cùng dân quân cả nước đánh thắng giặc Mỹ xâm lược.
Ngày 30/4/1975, Tổ quốc thống nhất, đội ngũ Công nhân Cửa Ông lại tiếp tục phát huy truyền thống "kỷ luật - đồng tâm" thi đua hoàn thành xuất sắc kế hoạch 3 năm khôi phục và phát triển kinh tế. Ngày 12/8/1974, Xí nghiệp Bến Cửa Ông được đổi tên thành Xí nghiệp Tuyển than Cửa Ông. Trong điều kiện sản xuất còn khó khăn, thiếu thốn, nhưng Xí nghiệp đã nỗ lực hoàn thành kế hoạch 5 năm lần thứ 2 (1976-1980) và lần thứ 3 (1981-1985). Trải qua nhiều lần đổi tên, hiện nay, Xí nghiệp chính thức mang tên Công ty Tuyển than Cửa Ông-TKV, chi nhánh của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản việt Nam.
Tuyển Than Cửa Ông - mắt xích trọng điểm vùng than Cẩm Phả
Trong dây chuyền sản xuất than của vùng Cẩm Phả, Tuyển than Cửa Ông được ví như “yết hầu", với những nhiệm vụ chủ yếu: vận chuyển than mỏ về sàng tuyển, chế biến ra các loại than phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu.
Từ một nhà máy sàng than nhỏ bé, cơ sở vật chất nghèo nàn, đến nay Công ty đã có 3 nhà máy tuyển với công suất trên 12 triệu tấn/năm (gấp 4 lần công suất thiết kế ban đầu). Công ty hiện đang quản lý khai thác hệ thống dây chuyền công nghệ hiện đại với các loại máy móc, thiết bị cùng các tài sản khác có tổng giá trị trên 2.000 tỷ đồng. Hàng năm, Công ty vận chuyển, sàng tuyển, tiêu thụ từ 10 - 11 triệu tấn than, chiếm 40% sản lượng than xuất khẩu chất lượng cao của Tập đoàn. Từ khi thành lập đến nay, Công ty đã vận chuyển và đưa vào sàng tuyển hơn 170 triệu tấn than nguyên khai, tiêu thụ 151 triệu tấn than sạch các loại. Chỉ với hơn 1.000 CBCNV khi mới thành lập, trong quá trình xây dựng và phát triển, hiện nay Công ty có trên 4.800 CBCNV ở 17 phân xưởng, 20 phòng ban.
Bên cạnh việc đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, Tuyển than Cửa Ông còn là doanh nghiệp đầu tiên của Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam và tỉnh Quảng Ninh đạt chứng chỉ tiêu chuẩn chất lượng ISO 14001: 2004 về công tác môi trường (tháng 4/2008) và được cấp lại lần ba năm 2014 với tiêu chuẩn ISO 14001: 2014. Công ty đã chú trọng trồng thêm nhiều cây xanh, lắp đặt hệ thống phun sương chống bụi; bê tông hóa mặt bằng; xây dựng công trình GAP (năm 2004) và Nhà máy xử lý bùn nước năm 2009, sản xuất than hòa hợp với môi trường, làm sạch nước thải, tăng tỷ lệ thu hồi than và bảo vệ môi trường Vịnh Bái Tử Long. Năm 2013, Công ty đã được UBND tỉnh Quảng Ninh gắn biển Chào mừng 50 năm thành lập tỉnh cho công trình Nhà máy Xử lý bùn nước (giai đoạn 2) với tổng mức đầu tư 252 tỷ đồng. Công trình đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất của Công ty giai đoạn 2010-2020, phù hợp với các dự án của TKV trong quy hoạch tổng sơ đồ phát triển ngành Than tại khu vực Thành phố Cẩm Phả đến năm 2020 và những năm tiếp theo.
Song hành cùng nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, Công ty đã luôn quan tâm thực hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”: Xây dựng tượng đài liệt sỹ Ngô Huy Tăng trên cảng Cửa Ông (năm 2000), tượng đài Hưng Nhượng Vương Trần Quốc Tảng (năm 2005); tham gia các hoạt động từ thiện, đền ơn đáp nghĩa, giúp đỡ các gia đình liệt sỹ, gia đình có công với đất nước số tiền hàng chục tỷ đồng. Công ty luôn quan tâm chăm lo tốt đời sống vật chất, tinh thần cho người lao động: Xây dựng Câu lạc bộ, Thư viện, Nhà văn hóa công nhân, trung tâm thể thao (bao gồm sân vận động và nhà thi đấu đa năng).
Phong trào văn hóa, văn nghệ, thể thao được Công ty quan tâm phát triển, tạo động lực lớn cho CBCNV. Đội bóng đá nữ Than Khoáng sản Việt Nam giành giải Vô địch bóng đá nữ Quốc gia năm 2012 và được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen. Đội bóng đá nam Than Quảng Ninh được giao cho Công ty quản lý từ tháng 1/2010 đến tháng 8/2014, tham gia thi đấu tại giải bóng đá Hạng nhất Quốc gia - Eximbank 2013 được xếp thứ hai. Sau 24 năm đã được trở lại sân chơi cao nhất của Bóng đá Việt Nam - Giải Vô địch bóng đá Quốc gia năm 2014. Đội Nghệ thuật quần chúng của Công ty đã đạt thành tích cao trong các kỳ hội diễn của TKV và của tỉnh Quảng Ninh những năm qua.
Trong công cuộc đổi mới đất nước với bao khó khăn, thử thách cùng những vận hội lớn lao, CBCNV Công ty Tuyển than Cửa Ông với tinh thần năng động, sáng tạo, nhanh chóng thích ứng với cơ chế quản lý mới, ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất nhằm nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm. CBCNV Công ty Tuyển than Cửa Ông-TKV đang nỗ lực hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2014: Kéo mỏ 10,7 triệu tấn than; Sản xuất trên 9 triệu tấn than sạch; Tiêu thụ 8,9 triệu tấn than; Doanh thu trên 12 nghìn tỷ đồng.
Trải qua 54 năm xây dựng và trưởng thành, Công ty Tuyển than Cửa Ông đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều danh hiệu cao quý như: Huân chương Lao động hạng Nhất (1991), Đơn vị Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới (2000), Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân trong thời kỳ chống Mỹ cứu nước (2004), Huân chương Độc lập hạng Nhất (2014), nhiều năm liên tục Công ty được tặng thưởng Cờ thi đua của Thủ tướng Chính phủ và các danh hiệu cao quí của các bộ, ngành, đoàn thể…
Đến với Tuyển than Cửa Ông hôm nay ta sẽ thấy những người thợ Anh hùng đang phát huy truyền thống “kỷ luật và đồng tâm" của thợ mỏ, tiếp bước cha anh, viết tiếp những trang sử mới, xây dựng Công ty phát triển toàn diện và bền vững, đóng góp tích cực vào sự nghiệp CNH-HĐH đất nước, góp phần khẳng định vị thế của Tập đoàn Công nghiệp Than- Khoáng sản Việt Nam và đất mỏ Quảng Ninh Anh hùng trên con đường hội nhập và phát triển.
