Quán tính

GĐ công ty (Cty) TNHH lau bóng gạo Trường Hưng, địa chỉ 175/4 Tân Quy Đông - Sa Đéc than thở: “Chúng tôi ký hợp đồng giao gạo nguyên liệu cho Tổng Cty Lương thực I với giá 2.450 đ/kg. Không ngờ chỉ trong vòng chưa đầy một tháng, đến ngày giao hàng, giá gạo đã lên 2600đ/kg”. Theo vị GĐ này, giá gạo tăng là do có sự can thiệp của một số “ông chủ” ngoài Bắc và “chúng tôi làm ăn theo uy tín, có hợp đồng và chịu thuế đàng hoàng. Để bảo đảm chất lượng gạo xuất khẩu, độ ẩm gạo mà chúng tôi mua bắt buộc phải không quá 17%, trong khi đó họ lại mua lên đến 18, 19 thậm chí là 20%. Hơn thế nữa, chúng tôi phải chịu nhiều chi phí, từ 5% thuế VAT đến chi phí vận chuyển, phí bao bì, tỉ lệ gạo hao hụt do lọt lòng tầu… thì họ không phải chịu bất kỳ một thứ thuế nào. Bởi vậy họ sẵn lòng mua với giá cao hơn” ! Còn bà Phan Mỹ Lệ - GĐ Cty TNHH Đức Hùng thì bức xúc: “Từ đầu vụ đến nay, chúng tôi phải giành giật từng tấn gạo, nếu không nhanh là họ (tư thương ngoài Bắc) hốt ngay tức khắc. Nhiều khi các doanh nghiệp xuất khẩu gạo đặt hàng cả trăm tấn gạo cũng không dám nhận, vì nếu nhận mà không gom được gạo thì không những bị phạt mà còn mất luôn cả uy tín”.
Có thể thấy ngay, các vị này tưởng là kêu lên sẽ được trợ giúp, nói cách khác là kêu lên may ra sẽ vớ được cái phao cứu sinh như thời bao cấp. Nhưng ai buôn bán gạo chẳng phải chi phí bao bì, chịu hao hụt lòng tầu (không tầu thuỷ thì tầu hoả), chẳng phải chịu thuế ? Buôn bán đứng đắn ai chẳng phải giữ uy tín? Nếu những vị giám đốc này là nông dân đi bán gạo thì sao nhỉ? Chắc chắn họ sẽ bán cho khách mua dễ tính hơn, mà lại trả giá cao hơn. Trong thị trường sôi động thế mà vẫn “giành giật từng tấn gạo” được là giỏi lắm rồi.
Đã là doanh nghiệp trong cơ chế thị trường, thì phải làm quen với những điều đó. Nay mới “đụng độ” lẻ tẻ ba cái anh doanh nghiệp miền Bắc nho nhỏ, nay mai tự do lưu thông hàng hóa, khí Việt Nam ra nhập WTO thì sao? Lúc đó nếu gạo ở ta đắt thì cả triệu tấn từ nơi khác đến, nếu gạo ta rẻ, cả nghìn doanh nghiệp nước ngoài sẽ đến.
Cỗ máy bao cấp tắt từ lâu rồi, “quán tính” đến thế là hết, kêu cũng không ích gì ! Thay vì mua chụp, bán giựt như lâu nay, nếu các doanh nghiệp thoả thuận với nhau thống nhất giá gạo chào bán hợp lý, có phải đảm bảo được lợi ích chung của tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu gạo VN không !