Trong bài viết “Vươn mình trong hội nhập quốc tế”, ngày 3/4/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: Trong 40 năm Đổi Mới, tiến trình hội nhập quốc tế của Việt Nam đã đạt những kết quả quan trọng, mang tầm vóc lịch sử.
Từ một đất nước bị bao vây cô lập, Việt Nam đã là thành viên tích cực của trên 70 tổ chức khu vực và quốc tế, có quan hệ chính trị, quốc phòng, an ninh phát triển sâu rộng, thực chất. Từ một nền kinh tế nghèo nàn, lạc hậu, trình độ thấp, bị bao vây, cấm vận, Việt Nam đã trở thành một trong 34 nền kinh tế lớn nhất thế giới, quy mô kinh tế tăng gần 100 lần so với năm 1986, thu nhập bình quân đầu người tăng từ dưới 100 USD lên gần 5.000 USD. Việt Nam lọt vào nhóm 20 nước có quy mô thương mại lớn nhất thế giới; nằm trong nhóm 20 nền kinh tế thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài nhất thế giới từ năm 2019 đến nay, là một trong 10 quốc gia có lượng kiều hối lớn nhất thế giới.
Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng của Việt Nam có thể đánh dấu từ mốc năm 1995 - năm Việt Nam nộp đơn xin gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), đồng thời chính thức trở thành thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Tính tới năm 2025, Việt Nam đã có quan hệ thương mại với hơn 230 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Công tác hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng được triển khai bài bản, có hiệu quả; đóng góp tích cực vào việc triển khai đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế; thu hút nguồn lực cho quá trình phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong khi vẫn bảo đảm vững chắc an ninh quốc gia, đặc biệt là an ninh kinh tế.
Hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách ngày càng được hoàn thiện phù hợp với yêu cầu xây dựng nền kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế. Nhận thức trong cả hệ thống chính trị, các bộ, ngành trung ương tới chính quyền địa phương và cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam về các mặt liên quan quá trình hội nhập kinh tế quốc tế từng bước được nâng cao.
Các yếu tố thị trường và các loại thị trường từng bước phát triển đồng bộ, gắn với thị trường khu vực và thế giới. Việt Nam đã hình thành được mạng lưới đối tác kinh tế quốc tế rộng lớn thông qua các khuôn khổ hợp tác song phương, khu vực và đa phương.
Các thành tựu đạt được trong việc triển khai công tác hội nhập kinh tế quốc tế đã tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian qua, nổi bật là kinh tế tăng trưởng từng bước vững chắc và ngày càng được cải thiện, quy mô kinh tế ngày càng mở rộng, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, đời sống nhân dân ngày càng được nâng cao, an sinh xã hội được chăm lo, đảm bảo hơn.
Cán cân xuất, nhập khẩu hàng hoá được cải thiện rõ rệt, chuyển từ thâm hụt sang thặng dư, thị trường xuất khẩu được mở rộng và đa dạng. Các thị trường mà Việt Nam có ký kết các hiệp định thương mại tự do (FTA) đều ghi nhận xuất khẩu tăng trưởng hàng năm. Sự gia tăng dòng vốn đầu tư nước ngoài thông qua hội nhập kinh tế quốc tế cũng đang là một động lực chính cho phát triển kinh tế của Việt Nam.
Thương mại giữa Việt Nam với các đối tác trong một số khuôn khổ hợp tác
Nhằm nâng cao hiệu quả thực thi và tận dụng các FTA, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương triển khai Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực thi FTA tại các địa phương (FTA Index); đồng thời đôn đốc triển khai có hiệu quả các FTA mà Việt Nam đã tham gia, đặc biệt là Kế hoạch thực thi các FTA thế hệ mới như: CPTPP, EVFTA, UKVFTA và RCEР.
Công tác phòng vệ thương mại đã đạt được những bước tiến vượt bậc cả về hệ thống chính sách, pháp luật, bộ máy tổ chức và kết quả đạt được trên thực tế. Các hoạt động hỗ trợ các ngành xuất khẩu trong quá trình xử lý các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài đã giúp cho các doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi, góp phần giữ vững và mở rộng thị trường sang các thị trường quan trọng...
Có thể thấy, dưới sự lãnh đạo sát sao của Đảng ta đối với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế, thị trường toàn cầu, là quốc gia. Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: “đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ kinh tế quốc tế, tránh lệ thuộc vào một thị trường, một đối tác. Nâng cao khả năng chống chịu của nền kinh tế trước tác động tiêu cực từ những biến động bên ngoài; chủ động hoàn thiện hệ thống phòng vệ để bảo vệ nền kinh tế, doanh nghiệp, thị trường trong nước phù hợp với các cam kết quốc tế. Thực hiện nhiều hình thức hội nhập kinh tế quốc tế với các lộ trình linh hoạt, phù hợp với điều kiện, mục tiêu của đất nước trong từng giai đoạn”.
Việc chủ động thiết lập và triển khai các cơ chế, khung khổ hợp tác thương mại, công nghiệp, năng lượng… thông qua các ủy ban liên chính phủ, ủy ban hỗn hợp, tiểu ban hỗn hợp và các nhóm công tác, các diễn đàn hợp tác song phương và đa phương đã tạo thuận lợi cho công tác vận động chính sách, tháo gỡ các rào cản thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển thị trường nước ngoài, giúp doanh nghiệp xử lý các rào cản trong thương mại quốc tế, tăng cường chia sẻ thông tin, công nghệ để phát triển bền vững, giúp mở rộng quan hệ thương mại và nâng cao vị thế của Việt Nam với các thị trường quốc tế và trong chuỗi cung ứng toàn cầu; tạo cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến và thị trường mới, hỗ trợ doanh nghiệp thâm nhập sâu vào các khu vực thị trường trọng điểm.
Tuy nhiên, trước bối cảnh phát triển mới, nước ta cần tiếp tục bổ sung, hoàn thiện chủ trương, nhiệm vụ, giải pháp về hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời nắm bắt xu thế phát triển của thế giới để tận dụng cơ hội, hạn chế thách thức nhằm tiếp tục nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế quốc tế, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của đất nước các trong giai đoạn tiếp theo.
-----------------------------------------------------------------
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2021, tập I, trang 135
2. Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm, Bài viết: Vươn mình trong hội nhập quốc tế, ngày 3/4/2025.
3. Ban chấp hành Đảng bộ Bộ Công Thương, Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng bộ Bộ Công Thương lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030), ngày 15-16/7/2025.
4. Trần Quốc Việt: Hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam giai đoạn 2011 - 2022: Nhìn từ quá trình triển khai đổi mới tư duy của Đảng, Tạp chí Cộng sản, ngày 15/7/2023
