Đánh trúng vào những trung tâm đầu nậu, trọng điểm về buôn lậu, hàng giả

Mô hình tổ chức lực lượng QLTT theo ngành dọc đã chứng tỏ tính ưu việt, đủ sức “Đánh vào những tổ chức đã thành hệ thống, những trung tâm đầu nậu, trọng điểm về buôn lậu hàng gian, hàng giả” như Bộ trưởng Công Thương yêu cầu.
quản lý thị trường
Kiểm tra kho hàng lậu ở Lào Cai

 

Mô hình tổ chức lực lượng quản lý thị trường (QLTT) theo cấu trúc ngang bao gồm các Chi cục thuộc Sở Công Thương được duy trì hơn 60 năm qua đã góp phần ổn định thị trường nội địa.

Tuy nhiên, gian lận thương mại, buôn lậu, hàng giả, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ những năm gần đây đã phát triển ở mức độ tinh vi, phức tạp hơn.

Hành vi vi phạm không chỉ ở một địa bàn cấp xã, huyện, tỉnh nữa, mà có phạm vi rộng hơn, liên tỉnh, liên vùng, thậm chí móc nối với nước ngoài nhằm buôn lậu, gian lận xuất xứ.

Đặc biệt, với sự phát triển của công nghệ thông tin, internet, mạng xã hội, thương mại điện tử, giờ đây internet đang trở thành một kênh tiêu thụ hàng giả, hàng nhái, hàng lậu, hàng kém phẩm chất mà các lực lượng chức năng rất khó phát hiện và xử lý.

Chính vì thế, cách tổ chức lực lượng QLTT theo mô hình cũ, chia cắt theo địa phương đã bộc lộ những giới hạn, không theo kịp nhu cầu quản lý trong tình hình mới.

Ngày 10/8/2018, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 34 quy định chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của Tổng cục QLTT.

hàng giả

 

Từ đó, Tổng cục được tổ chức theo mô hình ngành dọc từ Trung ương đến địa phương, bảo đảm sự chỉ đạo, điều hành của Bộ trưởng Bộ Công Thương theo nguyên tắc tập trung thống nhất.

Mô hình này đã chứng tỏ tính ưu việt của mình. Trước hết, bộ máy Tổng cục ở trung ương được tổ chức tinh gọn, chỉ còn: 4 Vụ, 1 Văn phòng, 1 Cục Nghiệp vụ, 63 Cục QLTT địa phương.

Ở cấp Cục địa phương không còn cấp Chi cục, mà chỉ còn các Phòng, Đội trực thuộc. Đồng thời, trở thành Tổng cục ngành dọc duy nhất hiện nay không thành lập đơn vị sự nghiệp công lập.

Các đội QLTT được sắp xếp, tổ chức lại theo hướng sáp nhập thành các đội liên huyện.

Tính đến nay, từ 681 Đội QLTT khi mới tiếp nhận từ các địa phương, đã giảm 234 đội QLTT và sẽ tiếp tục giảm 71 Đội trong năm 2020 xuống còn 376 Đội QLTT (giảm 45%) theo đúng Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án thành lập Tổng cục QLTT.

Sau 2 năm hoạt động theo mô hình mới, Tổng cục QLTT từng bước khắc phục các bất cập của mô hình tổ chức cũ bị phân tán, cắt khúc theo vùng lãnh thổ; hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử phạt vi phạm hành chính của lực lượng QLTT được triển khai đồng bộ, kịp thời, thống nhất từ trung ương đến địa phương.

Với sức mạnh của mô hình thống nhất, Tổng cục QLTT đã tấn công vào những điểm nóng, đánh trúng vào đường dây, ổ nhóm sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng lậu lớn.

Nhiều vụ việc điển hình vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tại các địa phương như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Lạng Sơn, Quảng Ninh, An Giang, Bình Dương, Thanh Hóa, Hải Dương... đã được lực lượng QLTT phát hiện, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Những vụ việc lớn cho thấy lực lượng QLTT đã khắc phục được điểm yếu cốt tử - sự chia cắt theo địa bàn; tổ chức theo ngành dọc đã giúp chỉ đạo từ Bộ, Tổng cục xuyên suốt xuống các Cục, đội QLTT làm nên thành công của những vụ đánh trúng vào đường dây, ổ nhóm lớn mà trước đây chưa bao giờ làm được.

Đồng thời, có sự đóng góp quan trọng không kém của phối hợp ngang. Ở cấp trung ương là phối hợp giữa Tổng cục với Bộ đội Biên phòng, Công an kinh tế, Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ Thương hiệu Hà Nội (HATAP), Hiệp hội Thông tin tư vấn kinh tế thương mại Việt Nam (VICETA), Văn phòng Thường trực BCĐ 389 quốc gia, Tập đoàn Petrolimex, cũng như với các đơn vị tham mưu thuộc Bộ.

Ở cấp địa phương, lực lượng QLTT quận, huyện đã phối hợp liên ngành trong kiểm tra khoáng sản; kiểm tra an toàn thực phẩm; kiểm tra giá, chất lượng hàng hóa; kinh doanh hàng lậu, sản xuất kinh doanh hàng hàng giả;

 

hàng giả ninh hiệp
Lực lượng quản lý thị trường kiểm tra hàng không rõ nguồn gốc 

Đồng thời công khai các kết quả điều tra, xử lý vụ án trọng điểm, tên địa chỉ tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng, cố tình tái phạm nhiều lần nhằm răn đe, phòng ngừa vi phạm.

Kết hợp giữa phối hợp dọc và phối hợp ngang mang lại hiệu quả rõ rệt trong triển khai nhiều chuyên đề, kế hoạch kiểm tra cao điểm vào các mặt hàng xăng dầu, phân bón, thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, buôn lậu trên tuyến đường bộ, đường sắt...

Kết quả, sau 2 năm hoạt động, lực lượng QLTT phát hiện, xử lý gần 150.000 vụ vi phạm; thu nộp ngân sách nhà nước ước trên 1.100 tỷ đồng. Trong đó, riêng năm 2019 và 6 tháng năm 2020, lực lượng QLTT chuyển Cơ quan điều tra 176 vụ, đã khởi tố 23 vụ.

Đây cũng là nền tảng để Tổng cục QLTT đủ sức “Đánh vào những tổ chức đã thành hệ thống, những trung tâm đầu nậu, trọng điểm về buôn lậu hàng gian, hàng giả” như Bộ trưởng Công Thương đã yêu cầu.

Cát Hải