FTA VN – EAEU: Mở ra cơ hội lớn trong nhiều lĩnh vực

Ngày 25/8, tại Cục Công tác phía Nam – Bộ Công Thương, Văn phòng Ban chỉ đạo Liên ngành Hội nhập Quốc tế về Kinh tế - Bộ Công Thương, đã tổ chức Hội thảo Giới thiệu thị trường các nước Liên minh Kinh tế Á – Âu và cơ hội Thúc đẩy xuất khẩu thông qua VN – EAEU FTA.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng đã nhấn mạnh, Hiệp định đã đánh dấu trang mới trong quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á – Âu nói chung và với từng nước thành viên nói riêng. Hiệp định Thương mại tự do VN – Liên minh Kinh tế Á – Âu (EAEU) là FTA thứ 10 của VN, nhưng đây lại là FTA đầu tiên mà EAEU ký với đối tác bên ngoài.

Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng chia sẽ thêm, Khối Liên minh Kinh tế Á – Âu (Khối LMKT Á – Âu) có năm nước thành viên là Nga, Belarus, Kazakhstan và Armenia. Tổng dân số khối này có 182 triệu người, có GDP chiếm 3,2% GDP toàn cầu. Hiệp định đã được ký kết năm 2015 và chính thức có hiệu lực từ ngày 05/10/2016, mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp cả hai bên trong lĩnh vực đầu tư, thương mại, xuất nhập khẩu (XNK). Doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường có tổng GDP gần 2,2 nghìn tỷ USD, 183 triệu dân và ngược lại doanh nghiệp trong nước EAEU sẽ có cơ hội tiếp cận thị trường hơn 90 triệu dân của Việt Nam và tiềm năng hợp tác với ASEAN.

Thứ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, sau gần 01 năm Hiệp định được thực thi, đã đóng góp cho sự phát triển thương mại hai chiều giữa Việt Nam và các nước Liên Minh, cụ thể, theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, năm 2016 kim ngạch XNK giữa Việt Nam và Liên minh đạt 3,04 tỷ USD, tăng 23% so với năm 2015. Trong đó, XK của Việt Nam đạt 1,77 tỷ USD, tăng 10%. XK của Liên minh sang Việt Nam đạt 1,27 tỷ USD, tăng 45%. Về Tổng thể, Liên bang Nga chiếm khoảng 90% trong tổng kim ngạch thương mại giữa VN và Liên minh.

Theo số liệu sơ bộ qua 6 tháng đầu năm 2107, tổng kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Khối LMKT Á – Âu đạt 1,7 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm 2016. Theo thống kê từ Cục XNK – Bộ Công Thương, hiện nay có khoảng 938 doanh nghiệp tham gia XK sang EAEU, trong đó có khoảng 200 doanh nghiệp có kim ngạch lớn, chiếm 90% tổng XK, chủ yếu tập trung vào các ngành hàng: Thủy sản, cà phê, cao su, chè, gạo, hạt điều, hạt tiêu, dệt may, giày dép, gỗ, bánh kẹo các loại…, ông Hoàng Quốc Vượng cho biết, với các con số trên đã chứng tỏ Hiệp định này bước đầu đã mang lại những kết quả thiết thực, đồng thời người tiêu dùng Việt Nam cũng như 5 nước thành viên Liên minh đã và đang được hưởng các điều kiện thuận lợi trong việc nhập khẩu và sử dụng hàng hóa nhập khẩu theo quy định. Tuy nhiên, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cũng lưu ý, để tận dụng những cơ hội và ứng phó hiệu quả những thách thức mà Hiệp định FTA Việt Nam – EAEU mang lại, không có cách nào khác là mỗi doanh nghiệp cần nỗ lực vươn lên, sớm điều chỉnh chiến lược cho phù hợp, có giải pháp mới trong việc tạo ra các sản phẩm có sức cạnh tranh cao cũng như trụ vững trên thị trường nước ngoài.

Phát biểu tại hội thảo, ông Kharinov N. – Trưởng Cơ quan đại diện thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam cho biết, hiện nay, Nga và Việt Nam đang có các hoạt động tích cực để tăng kim ngạch thương mại song phương. Từ tháng 01 đến tháng 05 năm 2017, tăng trưởng trung bình trong thương mại song phương đạt hơn 20%. Theo số liệu của phía Nga, tổng kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 460 triệu đô la Mỹ, nhập khẩu đạt hơn 1,1 tỷ đô la Mỹ. Từ đầu năm nay, xuất khẩu của Nga có gia tăng đối với ngũ cốc, nhóm hàng thực phẩm, các sản phẩm ngành công nghiệp giấy, công nghiệp hóa chất.

Các đối tác Việt Nam cũng có tăng trưởng xuất khẩu sang Nga trong tất cả các lĩnh vực chủ chốt. Gia tăng xuất khẩu điện thoại di động, các sản phẩm điện tử khác, quần áo, giày dép, nông sản.

Ông Kharinov N. – Trưởng Cơ quan đại diện thương mại Liên bang Nga tại Việt Nam chia sẽ thêm, trong số các công cụ chính để thúc đẩy hợp tác đầu tư có Tổ công tác cấp cao Nga - Việt về các dự án đầu tư ưu tiên. Hiện nay, đã lựa chọn được 21 dự án đầu tư ưu tiên, lớn nhất trong số đó là các dự án ngành dầu khí, điện, sản xuất công nghiệp, nông nghiệp. Công trình quan trọng trong hợp tác song phương, đang mở ra triển vọng to lớn để củng cố vị thế của các doanh nghiệp Nga trên thị trường điện Việt Nam, là công trình xây dựng nhà máy nhiệt điện “Long Phú 1”, do Công ty cổ phần “Power Machines” thực hiện. Đồng thời, chúng tôi cũng phát triển lĩnh vực năng lượng xanh và hiện đại hóa các nhà máy đang hoạt động để nâng cao độ an toàn về môi trường.

Theo ông Nguyễn Ngọc Hòa – Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, năm 2016, tổng kim ngạch XNK của các doanh nghiệp Thành phố đạt khoảng 180 triệu USD, tăng 19% chủ yếu vào thị trường Nga (95% XNK), các ngành hàng dệt may, giảy dép, hạt tiêu, các sản phẩm điện tử, mặc dù hoạt động giao thương của các doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh với rất nhiều nước, nhưng số lượng doanh nghiệp làm ăn với các quốc gia thuộc Liên minh Kinh tế Á – Âu chưa nhiều, điều này rất cần sự hỗ trợ của Cục, Vụ của Bộ Công Thương hỗ trợ và làm cầu nối giao thương để các doanh nghiệp của TP. Hồ Chí Minh được nhanh chóng tiếp cận, và tận dụng cơ hội với thị trường có tổng GDP gần 2,2 nghìn tỷ USD này.