Nội dung làm việc gồm các vấn đề liên quan đến việc hoàn thiện Đề án xây dựng Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavẳn như thẩm quyền quyết định các cơ chế, chính sách; các ưu đãi được đề xuất; điều chỉnh quy hoạch Khu kinh tế…
Thống nhất cơ chế chính sách liên quan đến Đề án xây dựng Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavẳn (Lào).
Theo báo cáo được trình bày tại cuộc họp, Ban Thường vụ tỉnh Quảng Trị đã làm việc với tỉnh Savannakhet (Lào) và ký biên bản thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai tỉnh, trong đó thống nhất nội dung nghiên cứu cơ chế, chính sách đặc thù trình Bộ Chính trị, Chính phủ hai nước cho thí điểm xây dựng Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavẳn (Lào).
Hai bên đã thành lập Tổ công tác và triển khai các nhiệm vụ như phối hợp nghiên cứu các cơ chế, chính sách áp dụng tại Khu kinh tế; điều chỉnh quy hoạch khu kinh tế thương mại đặc biệt Lao Bảo và Khu Thương mại biên giới Đensavẳn phù hợp với định hướng phát triển Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavẳn (Lào); thu hút đầu tư vào Khu kinh tế này.
Tại buổi làm việc, nhiều ý kiến tập trung vào những nội dung, đề xuất liên quan đến xây dựng Đề án như thẩm quyền quyết định các cơ chế, chính sách; về các ưu đãi được đề xuất; về điều chỉnh khu kinh tế;… đồng thời cho rằng, với các cơ chế chính sách được đề xuất cần phải có đánh giá cụ thể, đảm bảo sự phù hợp với quy định của pháp luật, phù hợp với điều kiện thực tiễn.
Các ý kiến cũng đánh giá cao cách lựa chọn phương án triển khai theo từng bước, từ dễ đến khó để có bước đi phù hợp; tôn trọng chủ quyền của mỗi nước và thông lệ quốc tế, hai bên cùng có lợi. Đồng thời bày tỏ hy vọng việc thí điểm triển khai Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavẳn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của hai nước nói chung và hai địa phương nói riêng.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hà Sỹ Đồng khẳng định, tỉnh Quảng Trị sẽ nghiên cứu, tiếp thu, hoàn thiện Đề án và đưa ra các đề xuất về cơ chế, chính sách phù hợp với pháp luật, có tính khả thi. Tỉnh Quảng Trị sẽ tiếp tục phối hợp với Tổ công tác của tỉnh Xa-vẳn-na-khệt, các bộ, ngành liên quan của Việt Nam để rà soát các khung khổ pháp lý, xây dựng cơ chế, chính sách, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp đến đầu tư, kinh doanh, tạo việc làm cho Nhân dân hai biên giới, hỗ trợ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương; khơi dậy tiềm năng, lợi thế của mỗi bên và tạo sức lan tỏa.
Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung đề nghị trên cơ sở các ý kiến góp ý, tỉnh Quảng Trị tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xây dựng, hoàn thiện Đề án báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định. Trong đó, tập trung đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức trong quá trình thực hiện; từ đó chọn phương án cụ thể.
Các chính sách xây dựng phải có đầy đủ nội hàm, nội dung, địa bàn, thời gian áp dụng và đặc biệt là nêu rõ cấp có thẩm quyền quyết định các cơ chế, chính sách theo đề xuất; đánh giá tính khả thi của các chính sách; xác định rõ nguồn lực thực hiện như tổ chức bộ máy, con người, cơ chế, nguồn lực; đặc biệt, cơ chế, chính sách được đề xuất phải đảm bảo sự phù hợp với pháp luật và có tính khả thi.
Tầm quan trọng của Đề án Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavẳn
Trong 15 cửa khẩu quốc tế và cửa khẩu quốc gia giáp Lào, Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo (Hướng Hoá, Quảng Trị) - Đensavẳn (Sê Pôn, Savanakhet, Lào) là một trong những cặp cửa khẩu có vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng được xem là tốt nhất.
Việc nghiên cứu thí điểm xây dựng Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavẳn (Lào) là chủ trương đã được Bộ Chính trị hai nước thống nhất từ năm 1997 và nội dung này cũng đã được xác định tại Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 03/11/2022 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Trung bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045: “ Đẩy mạnh hợp tác kinh tế qua các cửa khẩu trong vùng gắn với hành lang kinh tế Đông - Tây. Nghiên cứu thí điểm mô hình khu kinh tế cửa khẩu qua biên giới trên hành lang kinh tế Đông - Tây”.
Đặc thù của Khu kinh tế xuyên biên giới tồn tại song song hai cơ chế: quản lý nội địa của mỗi nước và quản lý hợp tác xuyên biên giới hai hoặc nhiều nước, được hưởng các chính sách đặc thù của Chính phủ hoặc liên Chính phủ để thu hút đầu tư.
Theo dự thảo Đề án xây dựng Khu kinh tế-thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo-Đensavẳn dự kiến vận hành theo mô hình 2 nước 2 khu, đối xứng nhau qua đường biên giới, có sự kết nối về hạ tầng (kết nối cứng) và chính sách (kết nối mềm), mỗi bên tự chịu trách nhiệm xây dựng và quản lý Khu hợp tác xuyên biên giới trên phạm vi lãnh thổ mình. Tiến hành xây dựng hàng rào cứng cách ly tại các khu phi thuế quan, khu vực kho bãi hàng hóa chờ kiểm hóa, cảng cạn (ICD)... Tôn trọng chủ quyền lãnh thổ, các thỏa thuận biên giới, các hiệp định Lào, Việt Nam đã ký kết. Áp dụng cơ chế, chính sách ưu đãi cao nhất mà chính phủ Việt Nam và Lào đang áp dụng tại các Khu kinh tế, thương mại hai nước.
Thay vì dựa vào các chính sách miễn giảm thuế, hỗ trợ đầu tư hạ tầng từ nguồn ngân sách Nhà nước như trước đây, lực hấp dẫn đối với Khu kinh tế thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo - Đensavẳn chủ yếu dựa vào các cơ chế “phi thuế quan“ tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong đầu tư chủ yếu trong các lĩnh vực sản xuất, gia công, chế biến, dịch vụ logistics.
Mới đây, Chính phủ Việt Nam đã đồng ý giao tỉnh Quảng Trị tổ chức triển khai tuyến xây dựng cao tốc Cam Lộ- Lao Bảo với tổng mức đầu tư gần 8 ngàn tỷ đồng. Cùng với việc hình thành Khu Kinh tế - Thương mại xuyên biên giới chung Lao Bảo – Đensavẳn trong tương lai gần, Lao Bảo sẽ sớm phát huy những giá trị, tiềm năng đang có; hứa hẹn sẽ là cửa ngõ thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội của tỉnh Quảng Trị và khu vực EWEC.
