Thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp, năng lượng thế mạnh của Đắk Nông

Chiều 1/7/2022, tại tỉnh Đắk Nông, Đoàn công tác Trung ương do Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên và Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng dẫn đầu đã có buổi làm việc với lãnh đạo tỉnh về triển khai thực hiện Nghị quyết số 10-NQ/TW và Kết luận số 12-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh vùng Tây Nguyên tại tỉnh.

Thông tin tại buổi làm việc, ông Hồ Văn Mười - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho biết, giai đoạn 2016-2020, tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân của tỉnh đạt 6,02%; quy mô nền kinh tế tăng 1,34 lần so với đầu nhiệm kỳ. 

Tỉnh Đắk Nông đã bước đầu huy động được tiềm năng khoáng sản bauxit, alumin vào tăng trưởng, quy mô khu vực công nghiệp tăng 1,78 lần, tốc độ bình quân đạt 12,22%/năm, đóng vai trò là động lực thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế. GRDP bình quân đầu người tăng từ 38,65 triệu đồng năm 2016 lên 47,76 triệu đồng vào năm 2020, thoát khỏi nhóm tỉnh có thu nhập bình quân đầu người thấp. 

Các lĩnh vực giáo dục, văn hóa xã hội được quan tâm, triển khai kịp thời, hiệu quả. Công tác y tế và chăm sóc sức khỏe nhân dân được chú trọng. Thực hiện hiệu quả chính sách đoàn kết dân tộc, tôn giáo. Quốc phòng an ninh được đảm bảo. Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được đẩy mạnh toàn diện, đạt kết quả tích cực.

Đắk Nông đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng địa phương phát triển kinh tế năng động và bền vững của vùng Tây Nguyên; đến năm 2045, trở thành tỉnh phát triển của vùng Tây Nguyên, có mức thu nhập bình quân cao hơn bình quân chung cả nước. Mục tiêu này được thực hiện dựa trên 3 trụ cột kinh tế gồm công nghiệp, nông nghiệp và du lịch.

Tại buổi làm việc, lãnh đạo tỉnh Đắk Nông kiến nghị đến Bộ Công Thương 3 vấn đề chính: 

Bổ sung một số dự án điện mặt trời, điện gió vào Quy hoạch Điện VIII, sớm ban hành các cơ chế về phát triển điện mặt trời; 

Đẩy nhanh tiến độ, nâng công suất và hoàn thiện dự án nhà máy alumin và điện phân nhôm (Dự án Alumin Nhân Cơ), ban hành Kế hoạch hành động, Quy hoạch khoáng sản quốc gia để xem xét cho chủ trương đầu tư các Tổ hợp bauxit - alumin - nhôm theo đề nghị của các nhà đầu tư;

Có ý kiến đề nghị Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) giao đất khai thác khoáng sản đã hoàn thổ để tỉnh Đắk Nông sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chúc mừng những thành tựu kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Nông đã đạt được trong thời gian qua. Theo Bộ trưởng, mặc dù Đắk Nông còn nhiều khó khăn nhưng có rất nhiều tiềm năng và lợi thế. Nút thắt hiện nay tỉnh cần tháo gỡ là vấn đề quy hoạch chưa đồng bộ; thiếu nguồn lực đầu tư kết cấu hạ tầng; thiếu nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị vùng Tây Nguyên và tỉnh Đắk Nông chú trọng hoàn thiện quy hoạch dựa trên quy hoạch ngành. Bên cạnh đó, cần phải có đề án chiến lược phát triển công nghiệp - thương mại để tích hợp vào quy hoạch tỉnh. 

Trong đó, đối với lĩnh vực công nghiệp, Bộ trưởng mong muốn tỉnh Đắk Nông cần xác định phát triển công nghiệp năng lượng sạch, công nghiệp dược liệu, công nghiệp khai thác chế biến khoáng sản, chế biến nông lâm thủy sản. Đối với lĩnh vực thương mại, chú ý phát triển hạ tầng thương mại để khai thác thương mại truyền thống và hạ tầng công nghệ thông tin để phát triển thương mại điện tử, giúp Đắk Nông đi tắt đón đầu.

Bên cạnh đó, cần chú trọng thu hút đầu tư để phát triển hạ tầng giao thông, cùng với đó quy hoạch hình thành các hành lang kinh tế bám vào các trụ cột giao thông. Việc hình thành các hàng lang kinh tế bao gồm các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu dịch vụ, thương mại, đô thị… trên các trục giao thông chính là nguồn lực cho tỉnh phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho rằng Đắk Nông cần chú trọng, phối hợp với các bộ ngành liên quan thúc đẩy dự án liên hợp khai thác bauxit, alumin và nhôm theo đúng tinh thần Kết luận số 31-KL/TW ngày 7/3/2022 của Bộ Chính trị về định hướng phát triển ngành công nghiệp bauxit - alumin - nhôm giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Bộ trưởng khẳng định đây chính là cơ hội để Đắk Nông thúc đẩy công nghiệp, nhất là công nghiệp vật liệu.

Ngoài ra, Đắk Nông cần đẩy mạnh khai thác tiềm năng năng lượng tái tạo (nắng, gió) và có quy hoạch cho phát triển lĩnh vực này. Ngoài ra, Bộ trưởng lưu ý tỉnh Đắk Nông trong việc giữ rừng, phân biệt rõ rừng đặc dụng, rừng phòng hộ phải giữ tuyệt đối. Rừng trồng phải tính toán khai thác hiệu quả, đa tầng.

Liên quan đến kiến nghị của tỉnh Đắk Nông về việc bổ sung các dự án điện vào Quy hoạch Điện VIII cũng như trăn trở của nhiều doanh nghiệp về phát triển điện mặt trời, điện gió, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định tỉnh Đắk Nông có lợi thế phát triển năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, khi tính bài toán kinh tế của cả nước, việc sản xuất điện và tiêu dùng tại chỗ thì hiệu quả mọi mặt, nhưng truyền tải ra miền Bắc hoặc miền Nam thì giá thành điện năng lại là vấn đề.

Bộ trưởng nhấn mạnh, Quy hoạch Điện VIII là quy hoạch mở, quy hoạch dựa trên nhu cầu thực tế của đất nước, của từng địa phương. Nếu Đắk Nông giải quyết được bài toán “phát triển năng lượng tái tạo nhưng không gây áp lực lên lưới điện truyền tải quốc gia và không làm tăng những chi phí kèm theo” thì việc phát triển hoàn toàn theo khả năng, nhu cầu. Mặt khác, Bộ Công Thương cũng đang trình Chính phủ về cơ chế mua bán điện trực tiếp để tháo gỡ bài toán này.

Liên quan đến phát triển tổ hợp khai thác bauxit - alumin - nhôm, Bộ trưởng cho biết đây là chủ trương chính thức của Bộ Chính trị. Chính phủ đang xây dựng chương trình hành động và giao Bộ Công Thương thực hiện. Đến thời điểm hiện tại, dự thảo chương trình đã xong. Muộn nhất cuối quý III/2022 sẽ được thông qua.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị tỉnh Đắk Nông chú trọng phát triển chế biến sâu bauxit, alumin sau khi khai thác. Theo Bộ trưởng, nếu chỉ dừng lại khai thác và bán bauxit, alumin như hiện tại là vô cùng lãng phí, vì phần chế biến sau mới tạo ra vật liệu phục vụ cho sản xuất và mang lại giá trị gia tăng. 

“Chúng ta đang cần công nghiệp vật liệu vậy mà nguyên liệu cơ bản chúng ta lại bán đi. Phần giá trị gia tăng lớn thì xuất đi, phần giá trị nhỏ mà ô nhiễm nhiều chúng ta lại nhận lấy. Vấn đề này phải tính”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh và lưu ý tỉnh Đắk Nông phải đặc biệt chú ý đến vấn đề môi trường trong khai thác bauxit và hoạt động của các nhà máy nhiệt điện than.

Liên quan đến kiến nghị đối với TKV, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị tỉnh Đắk Nông kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương cùng các Bộ ngành liên quan và TKV lên phương án để TKV bàn giao đất cho địa phương theo Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.