Bộ Công Thương: Đã ban hành quy chuẩn kỹ thuật về an toàn điện đối với trạm sạc xe điện

Thị trường xe điện phát triển mạnh mẽ kéo theo nhu cầu về trạm sạc

Báo cáo tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Công nghiệp Phạm Nguyên Hùng cho biết, trên thế giới hiện nay có 03 thị trường xe điện đang phát triển rất mạnh mẽ là Trung Quốc, Hoa Kỳ và Châu Âu. Cùng với đó, ngành công nghiệp sạc điện bao gồm việc sản xuất, lắp đặt các trạm sạc điện, dịch vụ thu phí sạc điện và các dịch vụ khác đang tăng lên nhanh chóng và phát triển theo hai mô hình cơ bản: (i) Do các công ty sản xuất ô tô tự xây dựng trạm sạc riêng của hãng; và (ii) Do các công ty chuyên về trạm sạc đầu tư xây dựng.

Tính đến hết tháng 5/2024, Trung Quốc có tổng cộng 9,92 triệu trạm sạc điện (với mức tăng trưởng hàng năm là 56%), bao gồm 3,05 triệu trạm sạc công cộng và 6,87 triệu trạm sạc tư nhân. Trong khi đó, Hoa Kỳ mới đây đã công bố các tiêu chuẩn mới cho chương trình xây dựng mạng lưới quốc gia gồm 500 nghìn trạm sạc xe điện vào năm 2030. Các tiêu chuẩn này sẽ đảm bảo một mạng lưới bộ sạc thống nhất với các hệ thống thanh toán, thông tin giá cả, tốc độ sạc và các yêu cầu thông tin thời gian thực về giá cả và vị trí của trạm, các trạm sẽ được yêu cầu có số lượng và loại bộ sạc tối thiểu.

Tính đến năm 2023, có khoảng 755.800 trạm sạc điện công cộng tại Châu Âu (bao gồm cả Thổ Nhĩ Kỳ). Châu Âu đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ có 1 triệu trạm sạc và đến năm 2030 là 3 triệu trạm sạc. Một số quốc gia Châu Á như Nhật Bản đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ phát triển 150 nghìn trạm sạc cho xe điện. Tính đến tháng 7/2024, Hàn Quốc có khoảng 373.961 trạm sạc xe điện. Thái Lan đặt mục tiêu thiết lập từ 2,2 nghìn đến 2,4 nghìn trạm sạc công cộng vào năm 2025 và lên đến 12 nghìn trạm sạc vào năm 2030…    

Còn tại Việt Nam, một số doanh nghiệp đang tiến hành sản xuất, lắp ráp ô tô điện như Vinfast với xe điện chạy pin (BEV), Hyundai Thành Công với xe điện chạy pin (BEV) và xe hybrid (HEV), Thaco với xe hybrid (HEV) và plug-in hybrid (PHEV), TMT với xe điện chạy pin cỡ nhỏ (mini-BEV).

Năm 2023, tổng cộng 15.676 xe BEV và 5.220 xe HEV/PHEV được tiêu thụ tại việt Nam, bao gồm 15.486 xe BEV và 1.243 xe HEV/PHEV sản xuất, lắp ráp trong nước; 190 xe BEV và 3.977 xe HEV/PHEV nhập khẩu.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, tổng cộng 17.536 xe BEV được tiêu thụ tại Việt nam, bao gồm 17.482 xe sản xuất, lắp ráp trong nước và 54 xe nhập khẩu. Đồng thời, Việt Nam đã sản xuất, lắp ráp 231 xe và nhập khẩu 2.190 xe HEV/PHEV.

Với sự phát triển nhanh của xe ô tô điện trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp đã bày tỏ mối quan tâm đối với thị trường cung cấp các thiết bị và dịch vụ cho phương tiện giao thông điện, đặc biệt là trạm sạc điện cho xe ô tô điện tại Việt Nam.

Hệ thống trạm sạc điện có độ bao phủ cao nhất hiện nay tại Việt Nam là hệ thống của VinFast, được đặt tại các bãi đỗ xe, bến xe, tòa nhà chung cư, văn phòng, trung tâm thương mại, trạm dừng nghỉ, trạm xăng dầu dọc cao tốc, quốc lộ. Ngoài VinFast, các công ty cung cấp trạm sạc xe điện tại Việt Nam đang chia thành một số nhóm phát triển trạm sạc. Đầu tiên là trạm sạc chính hãng. Nhóm này chủ yếu là trạm sạc tại đại lý và bán sạc tại nhà cho khách hàng sở hữu xe. Nhóm trạm sạc công cộng có thể kể đến EV One, EverCharge. Tiếp đến là nhóm cung cấp sạc tại nhà, công ty như EverEV, GreenCharge, Star Charge, Autel… Mặc dù số lượng trạm sạc điện đang gia tăng đáng kể theo từng năm, cần tiếp tục bổ sung các giải pháp để nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng hiện có của Việt Nam.

Bộ Công Thương đã hoàn thành trách nhiệm xây dựng và ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện 

Cục trưởng Phạm Nguyên Hùng cũng cho biết thêm, trong lĩnh vực năng lượng điện, Bộ Công Thương có trách nhiệm xây dựng, ban hành các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn, cụ thể:

An toàn kỹ thuật công nghiệp (an toàn các thiết bị chịu áp lực, thiết bị nâng, an toàn đối với thiết bị có yêu cầu an toàn đặc thù chuyên ngành công nghiệp); an toàn điện trong quản lý, vận hành trang thiết bị điện; khai thác mỏ và dầu khí (trừ các thiết bị, phương tiện thăm dò, khai thác dầu khí trên biển);

An toàn trong sản xuất cơ khí, luyện kim, điện, năng lượng, khai thác dầu khí, khai thác khoáng sản, hóa chất (bao gồm cả hóa dược);

An toàn, vệ sinh lao động (trừ máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động) đối với: công nghiệp cơ khí, luyện kim; sản xuất, truyền tải, phân phối điện; năng lượng mới, năng lượng tái tạo; khai thác than; khai thác, chế biến, vận chuyển, phân phối, tồn chứa dầu khí và sản phẩm dầu khí, trừ phương tiện, thiết bị thăm dò, khai thác trên biển;….

"Như vậy, đối với lĩnh vực năng lượng điện theo quy định tại Nghị định số 78/2018/NĐ-CP, Bộ Công Thương có trách nhiệm xây dựng, ban hành các quy chuẩn kỹ thuật về an toàn trong lĩnh vực năng lượng điện nêu trên, trong đó không bao gồm các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xe điện, trạm sạc điện cho xe điện và hạ tầng cung cấp điện cho xe điện." - Cục trưởng Phạm Nguyên Hùng nhấn mạnh.

Thực hiện theo thẩm quyền, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định số 14/2014/NĐ-CP ngày 26/02/2014 quy định chi tiết thi hành Luật điện lực về an toàn điện; Nghị định số 51/2020/NĐ-CP ngày 21/4/2020 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 14/2014/NĐ-CP ngày 26/02/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Điện lực về an toàn điện; Thông tư số 39/2020/TT-BCT ngày 30/11/2020 ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện. Bộ Công Thương đã hoàn thành trách nhiệm xây dựng và ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn điện theo đúng phân công của Chính phủ.

Cần sớm xây dựng, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn đối với trụ/thiết bị sạc điện cho xe điện

Về Hệ thống tiêu chuẩn quốc gia hiện hành về xe điện do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành, theo văn bản số 5049/BKHCN-TĐC ngày 29/12/2023 của Bộ Khoa học và Công nghệ về việc báo cáo hệ thống tiêu chuẩn quốc gia (TCVN), quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) về xe điện trình Thủ tướng Chính phủ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố 58 TCVN liên quan đến xe điện và hệ thống liên quan, bao gồm: 41 TCVN về an toàn, đo vận tốc, tiêu thụ năng lượng, phát thải, hệ thống pin/ắc quy trên xe điện; 04 TCVN về dây cáp sạc xe điện; 08 TCVN về Hệ thống sạc xe điện (quy định yêu cầu chung, tương thích điện từ, truyền thông giữa trạm sạc và xe điện, yêu cầu an toàn đối với hệ thống lắp trạm sạc, cụm đóng cắt và điều khiển hạ áp khu vực sạc xe điện); 05 TCVN về Thiết bị đo điện.

Các tiêu chuẩn này được xây dựng trên cơ sở hoàn toàn tương đương tiêu chuẩn quốc tế của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO), Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế (IEC) và quy định của Ủy ban Châu Âu (EC/ECE/EU).

Bộ Khoa học và Công nghệ đã thành lập các Ban kỹ thuât Tiêu chuẩn quốc gia liên quan đến hoạt động xây dựng tiêu chuẩn xe điện gồm: Ban kỹ thuật TCVN/TC22 Phương tiện giao thông đường bộ; TCVN/TC/E17 Thiết kế kỹ thuật các hệ thống điện trong các công trình xây dựng; Ban kỹ thuật TCVN/TC/E16 Hệ thống truyền năng lượng cho xe điện.

Thành viên của các Ban kỹ thuật đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp (trong nước, nước ngoài), hiệp hội, trường đại học, chuyên gia… có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực xe điện. Các Ban kỹ thuật được thành lập, hoạt động theo mô hình, tổ chức, hoạt động của Tổ chức Tiêu chuẩn hóa quốc tế (ISO), tuân thủ nguyên tắc, thông lệ quốc tế trong xây dựng tiêu chuẩn.

Để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong công tác quản lý nhà nước về trụ/thiết bị sạc điện, Cục trưởng Cục Công nghiệp Phạm Nguyên Hùng cho rằng Bộ Khoa học và Công nghệ cần sớm xây dựng, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn về yêu cầu thiết kế, lắp đặt, vận hành đối với trụ/thiết bị sạc điện cho xe điện, đảm bảo phù hợp với các dòng xe điện lưu thông trên lãnh thổ Việt Nam.

Bộ Công Thương cũng đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông vận tải xây dựng, ban hành các Tiêu chuẩn quốc gia/Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về (i) Hạ tầng cung cấp điện cho xe điện; (ii) Yêu cầu thiết kế, lắp đặt, vận hành đối với Trụ/Thiết bị sạc điện cho xe điện để đảm bảo tính thống nhất đồng bộ trong công tác quản lý Trụ/Thiết bị sạc điện, đồng thời đảm bảo phù hợp với các dòng xe điện lưu thông trên lãnh thổ Việt Nam.  

Tạp chí Công Thương sẽ tiếp tục thông tin về cuộc họp...