Bộ Công Thương: Quyết liệt bình ổn thị trường trong dịp Tết

PV: Thưa Thứ trưởng, Bộ Công Thương đã có những động thái gì để thực hiện công tác bình ổn thị trường các mặt hàng thiết yếu nhân dịp Xuân Nhâm Thìn 2012?

Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa: Thực hiện công tác thường kỳ hàng năm, để chuẩn bị cho dịp Tết Nguyên đán Nhâm Thìn 2012, ngày 17/10/2011, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã có Chỉ thị số 13 về việc đảm bảo cung cầu các mặt hàng thiết yếu bình ổn thị trường các tháng cuối năm 2011 và Tết Nguyên đán Nhâm Thìn 2012. Thực hiện chỉ đạo của Bộ, các Sở Công Thương đã chủ động tham mưu cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có nhiều biện pháp bình ổn thị trường, trong đó có chương trình dự trữ hàng hóa bình ổn thị trường (hay còn gọi là chương trình bình ổn giá). Chương trình được thực hiện thông qua biện pháp sử dụng nguồn ngân sách địa phương ứng vốn không lãi suất hoặc hỗ trợ lãi suất vay vốn cho các doanh nghiệp chiếm thị phần lớn trên địa bàn để kinh doanh, dự trữ hàng hoá thiết yếu với cam kết bán hàng hoá với giá bình ổn và thấp hơn giá thị trường.

Ngoài ra, trong tháng 12/2011, Bộ Công Thương đã khẩn trương làm việc với một số bộ ngành, địa phương lớn về công tác chuẩn bị nguồn hàng phục vụ Tết. Cụ thể, ngày 12/12/2011, Bộ Công Thương đã làm việc với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc bảo đảm cân đối cung cầu đối với một số mặt hàng lương thực, thực phẩm trong dịp Tết nguyên đán; Ngày 9/12/2011, làm việc với UBND TP. Hồ Chí Minh, ngày 20/12/2011 làm việc với UBND TP. Hà Nội, ngày 22/12/2011 làm việc với UBND tỉnh Cần Thơ về công tác chuẩn bị hàng Tết.

Bên cạnh đó, Bộ cũng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương theo dõi sát diễn biến thị trường, cung cầu hàng hoá để chủ động có phương án hoặc biện pháp ứng phó kịp thời nhằm ổn định thị trường khi cần thiết; Phối hợp thường xuyên với các cơ quan báo chí trong công tác thông tin định hướng thị trường về tình hình giá cả và các biện pháp điều tiết cân đối cung cầu để tạo tâm lý ổn định cho người dân, góp phần bình ổn giá cả, thị trường.

PV: Các địa phương và doanh nghiệp đã triển khai công tác này như thế nào và khả năng cung ứng các mặt hàng thiết yếu trong dịp cuối năm ra sao, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa: Thực hiện Nghị quyết 11 của Chính phủ, sự phối hợp chỉ đạo của Bộ Công Thương, để góp phần bình ổn giá cả thị trường, kiềm chế lạm phát và bảo đảm an sinh xã hội, nhất là trong các dịp cao điểm như lễ tết, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố, đặc biệt là các tỉnh, thành phố lớn (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh…) đã triển khai Chương trình bình ổn giá thị trường đối với một số loại hàng hoá, dịch vụ thiết yếu.

Theo báo cáo của Sở Công Thương các địa phương, tới ngày 16/11/2011 đã có 30/63 sở có kế hoạch và chuẩn bị nguồn hàng phục vụ Tết Nguyên đán Nhâm Thìn 2012, trong đó có 13 địa phương thực hiện ứng vốn hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp dự trữ hàng hóa bình ổn thị trường trong dịp Tết với tổng số tiền là 1.312,736 tỷ đồng. 

- Về mặt hàng bình ổn: Chương trình đều tập trung vào những hàng hoá thuộc nhu cầu tiêu dùng thiết yếu của người dân, như: Gạo, thịt gia súc, thịt gia cầm, trứng gia cầm, thực phẩm chế biến, dầu ăn, bánh kẹo, rau củ quả, muối, đường, bột ngọt…

- Về kinh phí: Do nguồn lực tài chính mỗi địa phương là khác nhau nên kinh phí dành cho Chương trình dự trữ hàng hóa bình ổn thị trường tại mỗi địa phương cũng có sự khác biệt. Tại hầu hết các địa phương, chương trình chủ yếu chỉ tập trung vào tháng cao điểm trước, trong và sau Tết Nguyên đán (từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau). Riêng Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Chương trình đã mở rộng thời gian tiến hành ra 12 tháng trong năm.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, tháng Tết Nhâm Thìn 2012, số lượng hàng hoá tham gia bình ổn dự kiến đáp ứng khoảng 30-40% so với nhu cầu thị trường và tăng bình quân khoảng 20% so với Tết Tân Mão năm 2011. Thành phố đã có 2.546 điểm bán hàng của Chương trình (tăng 358 điểm so với Tết Tân Mão 2011 và tăng 230 điểm so với đầu Chương trình vào ngày 01/4/2011).

Tại thành phố Hà Nội: Tập trung khai thác, dự trữ và tổ chức bán ra trên thị trường 9 nhóm hàng thiết yếu. Số lượng hàng hoá tham gia bình ổn chiếm từ 3,3-25% so với nhu cầu thị trường (tùy chủng loại mặt hàng). Tới nay, 15 doanh nghiệp tham gia bình ổn đã tổ chức bán hàng tại 665 điểm (gấp đôi số 397 điểm bán năm 2010) và đưa hàng bình ổn tới 50 bếp ăn tập thể của các trường học, khu công nghiệp, các công ty trên địa bàn.

Ngoài ra, tại địa phương, các doanh nghiệp bằng nguồn vốn tự có của mình cũng đã chủ động chuẩn bị nguồn hàng nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng Tết của các tầng lớp dân cư, góp phần bình ổn thị trường, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, sốt giá.

PV: Xin Thứ trưởng cho biết, việc hỗ trợ doanh nghiệp để triển khai thực hiện công tác bình ổn thị trường gặp những khó khăn gì?

Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa: Tất nhiên, để đạt được những kết quả này, Chương trình đã phải vượt qua rất nhiều cái khó. Đó là: Do ngân sách địa phương eo hẹp nên kinh phí ngân sách hỗ trợ doanh nghiệp với lãi suất 0% chiếm tỷ trọng nhỏ so với tổng mức lưu chuyển hàng hoá bình ổn trên địa bàn, từ đó hạn chế tác dụng bình ổn giá thị trường. Một số địa phương, điểm bán hàng bình ổn giá mới chỉ tập trung chủ yếu ở các trung tâm thương mại, đô thị lớn, trong khi nông dân, người thu nhập thấp và người nghèo lại tập trung ở nông thôn, vùng sâu vùng xa nên ít có điều kiện tiếp cận Chương trình. Do lực lượng mỏng nên công tác kiểm tra, giám sát thực hiện bán hàng bình ổn đúng giá cam kết, hoặc đăng ký giá kịp thời theo diễn biến thị trường còn gặp nhiều khó khăn...

PV: Vậy Bộ có những biện pháp nào để gỡ khó cho doanh nghiệp, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa: Để khắc phục tình trạng này, Bộ Công Thương đang phối hợp chỉ đạo các địa phương nghiên cứu xây dựng Chương trình bình ổn giá theo hướng tập trung bình ổn giá từ gốc của sản xuất, hỗ trợ lãi suất cho người sản xuất, cho vận chuyển...; Bên cạnh đó, Bộ đã và đang chỉ đạo các địa phương tập trung vào việc tăng cường liên kết giữa các chủ thể trong chuỗi cung ứng hàng hóa, qua đó sẽ giúp bảo đảm nguồn cung hàng hóa lâu dài, tạo thuận lợi cho lưu thông, giảm bớt các chi phí trung gian và góp phần bình ổn thị trường.

Đồng thời phối hợp với các địa phương tiếp tục chỉ đạo tập trung phát triển mạng lưới bán hàng ở khu vực ngoại thành, khu công nghiệp, khu chế xuất, vùng sâu, vùng xa bằng nhiều hình thức, như: tổ chức cung ứng hàng bình ổn theo các hình thức bán hàng lưu động tại khu vực nông thôn, các khu-cụm công nghiệp, các bếp ăn tập thể...; các địa phương rà soát lại mặt bằng sử dụng chưa hết để tận dụng cho phát triển mạng lưới bán hàng bình ổn; đẩy mạnh tiến độ đầu tư xây dựng hạ tầng thương mại (siêu thị, cửa hàng) tại địa bàn nông thôn; Ngoài ra, Bộ cũng chỉ đạo các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền phổ biến rộng rãi chương trình bình ổn thị trường tại các địa phương để người dân và doanh nghiệp tham gia hưởng ứng, giám sát và củng cố lòng tin, tạo sự đồng thuận trong xã hội.

Riêng nguồn vốn hỗ trợ để doanh nghiệp mua dự trữ hàng, bình ổn giá hiện do Ủy ban nhân dân tỉnh quyết định, căn cứ vào khả năng tài chính, ngân sách của địa phương, hiện chưa có một quỹ riêng nào dành cho hoạt động bình ổn giá. Về vấn đề này, các địa phương nên có đề xuất để Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư hướng dẫn thực hiện hoặc đề xuất Chính phủ thành lập Quỹ bình ổn giá tại trung ương hoặc tại địa phương để có điều kiện thực hiện Chương trình bình ổn giá một cách thường xuyên.

PV: Nhân dịp Tết Nhâm Thìn, công tác đưa hàng Việt về nông thôn để phục vụ bà con nông dân ăn Tết có nét gì mới. Người tiêu dùng sẽ được lợi gì qua các chương trình này, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Hồ Thị Kim Thoa: Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị triển khai thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, công tác đưa hàng Việt về địa bàn nông thôn, vùng sâu, vùng xa được các địa phương rất quan tâm và đã trở thành một trong các nội dung trọng tâm hưởng ứng Cuộc vận động này. Đến nay, các đợt bán hàng về nông thôn đã thu hút được đông đảo người dân các địa phương đến tham quan, mua sắm; bước đầu đã tạo dựng được niềm tin của người tiêu dùng đối với sản phẩm nội địa.

So với các dịp đưa hàng Việt về nông thôn các dịp Tết Nguyên đán trước đây, công tác đưa hàng Việt về nông thôn để phục vụ bà con nông dân ăn Tết năm nay đã có nhiều nét mới.

Một là, đã có sự đổi mới trong công tác chỉ đạo, điều hành chuẩn bị đưa hàng Việt về nông thôn để phục vụ bà con nông dân ăn Tết.

Hai là, tính chuyên nghiệp trong công tác tổ chức, thực hiện chương trình ngày càng được nâng cao.

Ba là, có sự liên kết ngày càng chặt chẽ giữa Chương trình đưa hàng Việt về nông thôn với Chương trình bình ổn giá.

Bốn là, tăng cường kiểm soát thị trường trong công tác đưa hàng Việt về nông thôn.

Mặc dù việc đưa hàng Việt về nông thôn, vùng sâu, vùng xa còn gặp nhiều khó khăn, như chi phí vận chuyển, nhân lực, điểm bán hàng... Tuy nhiên, với nỗ lực của Sở Công Thương, chính quyền các địa phương và các doanh nghiệp tham gia, những đợt bán hàng này thực sự mang lại lợi ích thiết thực cho người dân ở những nơi xa xôi, không có điều kiện đi lại mua sắm tại các khu vực trung tâm. Bên cạnh đó, các mặt hàng thiết yếu được đưa tới bán tại các đợt bán hàng này cũng sẽ phát huy tác dụng tích cực, góp phần bình ổn giá cả trong thời điểm Tết nguyên đán nhiều biến động, đảm bảo cho mọi người dân được đón Tết an vui.

PV: Trân trọng cảm ơn Thứ trưởng và chúc Bà cùng gia đình năm mới an khang, thịnh vượng !