Từ ngày 23/5/2023 đã xảy ra tình trạng ùn tắc cục bộ xe chở hàng hóa xuất khẩu, chủ yếu là sầu riêng, tại khu vực cửa khẩu Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn. Trước tình hình đó, Bộ Công Thương đã nhanh chóng triển khai loạt biện pháp nhằm gỡ khó, thúc đẩy thông quan nông sản tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc.
Đề nghị Trung Quốc tạo thuận lợi thông quan nông sản vào vụ thu hoạch
Sáng ngày 24/5/2023, Bộ Công Thương đã có buổi làm việc với Tham tán thương mại Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam, trong đó nhấn mạnh ưu tiên quan trọng của Bộ Công Thương trong việc duy trì và đảm bảo chuỗi cung ứng, đặc biệt là việc tạo thuận lợi thông quan nông sản trái cây vào cao điểm vụ thu hoạch vào tháng 6 và tháng 7. Đề nghị phía Trung Quốc phối hợp nâng cao hiệu suất thông quan tại cửa khẩu, thiết lập luồng xanh ưu tiên thông quan cho trái cây, định hướng doanh nghiệp hai nước đa dạng hóa cửa khẩu biên giới giao nhận hàng hóa xuất nhập khẩu.
Các ngày sau đó, Bộ Công Thương tiếp tục duy trì trao đổi thường xuyên với phía Trung Quốc (Đại sứ quán, Hải quan) đồng thời chỉ đạo Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại Nam Ninh, Quảng Tây để thúc đẩy cơ quan chức năng cửa khẩu phía Trung Quốc thực hiện một số biện pháp. Trước mắt phân luồng trái cây (sầu riêng) sang thông quan tại cửa khẩu Tân Thanh – Pò Chài để giảm áp lực cho cửa khẩu Hữu Nghị. Phối hợp tuyền truyền tới các doanh nghiệp hai nước chủ động phân luồng hàng hóa xuất khẩu (đặc biệt là nông sản, trái cây) qua các cửa khẩu biên giới khác đủ điều kiện nhập khẩu trái cây của phía Trung Quốc tiếp giáp các tỉnh Cao Bằng (Tà Lùng, Trà Lĩnh), Quảng Ninh (Móng Cái), Hà Giang (Thanh Thủy) và Lào Cai (Kim Thành). Đồng thời tiếp tục giảm thời gian thông quan đối với mỗi xe nông sản; kéo dài thời gian thông quan tại cửa khẩu Hữu Nghị Quan phía Trung Quốc đến 21 giờ.
Tạo điều kiện cho doanh nghiệp đổi cửa khẩu xuất khẩu
Ngày 26/5/2023, Bộ Công Thương đã có công văn số 409/XNK-TMQT gửi Sở Công Thương các tỉnh thành phố và các Hiệp hội doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sang thị trường Trung Quốc đề nghị chủ động nắm bắt thông tin về tình hình thông quan, trao đổi với các đối tác để giãn tiến độ giao hàng, điều tiết việc đưa hàng lên cửa khẩu và đẩy mạnh phân luồng thông quan sang các cửa khẩu được Trung Quốc cho phép nhập khẩu trái cây.
Bộ Công Thương cũng chỉ đạo các đơn vị liên quan tạo điều kiện thuận lợi cấp giấy chứng nhận C/O cho các doanh nghiệp đổi cửa khẩu xuất khẩu.
Tăng thời gian thông quan tại cửa khẩu
Để chủ động thúc đẩy phía Trung Quốc phối hợp tạo thuận lợi thông quan, phòng tránh tái diễn hiện tượng ùn tắc hàng hóa nghiêm trọng tại cửa khẩu biên giới, nhất là trong thời gian cao điểm thu hoạch nhiều loại nông sản, trái cây xuất khẩu đi Trung Quốc sắp tới, ngày 31/5/2023, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã có công thư gửi Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Trung Quốc Dư Kiến Hoa.
Tại Công thư, Bộ trưởng đề nghị đồng chí Tổng cục trưởng dành sự quan tâm, chỉ đạo và tạo thuận lợi để Hải quan các địa phương biên giới phía Trung Quốc triển khai các biện pháp hỗ trợ thông quan như tăng thời gian thông quan tại cửa khẩu, phân luồng thông quan trái cây qua các cửa khẩu đủ điều kiện… từ đó góp phần duy trì ổn định thương mại song phương, đảm bảo chuỗi cung ứng hàng hóa theo nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai nước.
Với sự vào cuộc chủ động của Bộ Công Thương, các Sở, Ban, ngành tỉnh Lạng Sơn, Chính quyền địa phương và Hải quan phía Trung Quốc đã tích cực phối hợp, tổ chức phân luồng nhập khẩu sầu riêng qua Tân Thanh – Pò Chài và kéo dài thời gian thông quan qua Cửa khẩu Hữu Nghị ngày 26/5/2023 đến 21 giờ.
Khuyến nghị đối với doanh nghiệp
Theo thông tin sơ bộ từ Ban quản lý Khu Kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng, tỉnh Lạng Sơn, lượng xe chờ tại cửa khẩu Hữu Nghị tính đến hết ngày 31/5/2023 đã giảm còn 479 xe so với những ngày cao điểm trước đó (thời điểm ngày 28/5/2023 tồn là 709 xe) dù lượng xe vận chuyển hàng hóa xuất khẩu vẫn tiếp tục đổ về khu vực này. Lượng xe sầu riêng thông quan qua khu vực cửa khẩu Tân Thanh – Pò Chài cũng đã tăng lên.
Bộ Công Thương một lần nữa khuyến nghị các doanh nghiệp chủ động theo dõi, nắm bắt tình hình thông quan tại các cửa khẩu biên giới, nhất là các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn trong thời gian tới; đáp ứng các quy định của phía Trung Quốc về kiểm nghiệm, kiểm dịch, giám sát chất lượng và đăng ký doanh nghiệp theo Lệnh số 248 (lưu ý các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu các sản phẩm trái cây sấy khô, đông lạnh cũng cần thực hiện đăng ký doanh nghiệp); khẩn trương trao đổi với các đối tác nhập khẩu hàng phía Trung Quốc để chuyển hướng thông quan qua các cửa khẩu biên giới khác đủ điều kiện nhập khẩu trái cây của phía Trung Quốc tiếp giáp các tỉnh Cao Bằng (các cửa khẩu Tà Lùng, Trà Lĩnh), Quảng Ninh (cửa khẩu Móng Cái), Hà Giang (cửa khẩu Thanh Thủy) và Lào Cai (cửa khẩu Kim Thành).
Bộ Công Thương đang tiếp tục làm việc với các cơ quan đối tác Trung Quốc để triển khai chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 492/CĐ-TTg ngày 31/5/2023 và thúc đẩy các biện pháp nâng cao hiệu suất thông quan tại các cửa khẩu biên giới hai nước, nhất là với Quảng Tây trong thời gian cao điểm thu hoạch trái cây của Việt Nam
