Từ ngày 25 đến 29/8, hội nghị bộ trưởng kinh tế ASEAN trực tuyến lần thứ 52 (AEM-52) và hội nghị với các đối tác ngoại khối đã diễn ra. Hội nghị do Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh chủ trì, với sự tham dự của các bộ trưởng kinh tế các nước ASEAN, tổng thư ký ASEAN và các nước đối tác.
Các sáng kiến hợp tác nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch
Một trong những trọng tâm của hội nghị năm nay là việc các bộ trưởng thảo luận định hướng xây dựng kế hoạch tổng thể phục hồi kinh tế ASEAN cho giai đoạn sau dịch Covid-19.
Với diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, vai trò chủ động thích ứng của cộng đồng kinh tế ASEAN được Việt Nam thể hiện thông qua đề xuất đưa ra một tuyên bố chung cấp bộ trưởng nhằm duy trì chuỗi cung ứng và khả năng phục hồi kinh tế của ASEAN.
Tuyên bố này sẽ tạo điều kiện hỗ trợ nguồn cung nguyên vật liệu cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong bối cảnh dịch Covid-19 đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng không chỉ đến sức khoẻ người dân mà còn nền kinh tế khu vực.
Bên cạnh đó, với vai trò chủ động thúc đẩy của Việt Nam, các nước ASEAN đã tích cực thảo luận, xây dựng các sáng kiến hợp tác nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của dịch Covid-19 trong lĩnh vực kinh tế, thể hiện trong các tuyên bố chung và kế hoạch hành động về ứng phó với dịch Covid-19.
Về nội khối, các bộ trưởng kinh tế ASEAN thông qua tuyên bố về ứng phó dịch bệnh Covid-19; kế hoạch hành động Hà Nội nhằm tăng cường hợp tác kinh tế ASEAN và kết nối chuỗi cung ứng trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19.
Về ngoại khối, các bộ trưởng kinh tế ASEAN+3 cũng ra tuyên bố chung về ứng phó dịch Covid-19; kế hoạch hành động ASEAN+3 về giảm thiểu tác động kinh tế của dịch Covid-19. Các bộ trưởng kinh tế ASEAN và một số đối tác như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng ra tuyên bố về kế hoạch phục hồi kinh tế, kết nối kinh tế, ứng phó với dịch Covid-19.
Trước đó, khi đại dịch Covid-19 mới bùng phát tại Trung Quốc và châu Âu, tại hội nghị AEM hẹp lần thứ 26 (tổ chức tháng 3 tại Đà Nẵng), các bộ trưởng kinh tế ASEAN đã thông qua 13 sáng kiến, ưu tiên hợp tác kinh tế của Việt Nam trong năm chủ tịch ASEAN 2020.
Những sáng kiến này có mục tiêu ngắn hạn giúp giải quyết những khó khăn trước mắt của nền kinh tế ASEAN, tác động đến các doanh nghiệp mà phần lớn là doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Ưu tiên cho việc ký kết Hiệp định RCEP vào cuối năm nay
Ngoài nội dung phục hồi kinh tế, các bộ trưởng kinh tế ASEAN cũng thông qua một số nội dung lớn khác.
Về ngắn hạn, các bộ trưởng kinh tế ASEAN đã thảo luận và tìm cách giải quyết các vấn đề tồn tại trong hợp tác nội khối, cũng như giữa ASEAN với các đối tác.
Cụ thể, trong hợp tác kinh tế nội khối, các nước ASEAN đã thống nhất hướng xử lý vấn đề thông qua biểu thuế nhập khẩu thực hiện Hiệp định ATIGA chuyển đổi từ AHTN 2012 sang AHTN 2017 của Việt Nam; hoàn thành thủ tục chuẩn bị ký kết thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau đối với chứng nhận kiểu loại cho sản phẩm xe cơ giới trong ASEAN (APMRA); thống nhất thực thi cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa toàn ASEAN (AWSC) từ ngày 20/9.
Đây được coi là nỗ lực rất lớn của Việt Nam và các nước ASEAN trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại nội khối.
Trong hợp tác ngoại khối, một mặt ASEAN ưu tiên cho việc ký kết Hiệp định RCEP vào cuối năm nay, mặt khác có những trao đổi sơ bộ để rà soát, tăng cường hợp tác kinh tế với các đối tác khác như Australia, New Zealand, Canada…
Về tầm nhìn dài hạn, ASEAN tiếp tục thảo luận và tìm ra các giải pháp nhằm triển khai kế hoạch tổng thể năm 2025 của Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), đặc biệt là việc đánh giá giữa kỳ để có thể điều chỉnh kế hoạch tổng thể năm 2025 phù hợp với bối cảnh mới trong khu vực cũng như giúp ASEAN vượt qua các thách thức trên quy mô toàn cầu.
Mục tiêu của việc thảo luận là đưa ra các giải pháp tổng thể, giúp ASEAN trở thành một không gian kinh tế rộng lớn hơn, quy mô hơn, mang tính gắn kết chặt chẽ và đủ vững mạnh làm điểm tựa cho các nước ASEAN sở hữu vị thế cạnh tranh thuận lợi so với các nền kinh tế trong khu vực cũng như trên phạm vi toàn cầu.
Đặc biệt là việc tận dụng một cách hiệu quả các ưu thế của các thành viên ASEAN, tận dụng cơ hội trong quá trình hội nhập với các khu vực khác trên thế giới.
