Sáng 30/8, Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh đã chủ trì buổi họp báo về các kết quả của Hội nghị Bộ trưởng Kinh tế ASEAN lần thứ 52 và các hội nghị có liên quan (AEM-52), được tổ chức tại Hà Nội từ ngày 22/8 đến ngày 29/8 theo hình thức trực tuyến.
Thống nhất nhiều nội dung quan trọng
Phát biểu, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết AEM-52 đã thành công tốt đẹp với nội dung và hình thức tổ chức được chuẩn bị kỹ lưỡng. Hội nghị là dịp để các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN tổng rà soát lại tình hình hoạt động hội nhập kinh tế khu vực từ đầu năm đến nay, cũng như thảo luận thống nhất định hướng hợp tác nội khối và với các đối tác.
Về nội khối, kết quả quan trọng nhất đạt được tại Hội nghị AEM-52 lần này đối với Việt Nam là việc các bộ trưởng thống nhất tiếp tục thúc đẩy việc thực hiện 13 sáng kiến, ưu tiên kinh tế do Việt Nam đưa ra cho năm chủ tịch ASEAN 2020.
Đồng thời, các nước ASEAN đã thống nhất hướng xử lý vấn đề thông qua biểu thuế nhập khẩu thực hiện Hiệp định ATIGA chuyển đổi từ danh mục hàng hóa ASEAN (AHTN) bản 2012 sang bản 2017 của Việt Nam; hoàn thành thủ tục chuẩn bị ký kết thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau đối với chứng nhận kiểu loại cho sản phẩm xe cơ giới trong ASEAN (APMRA); thống nhất thực thi cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa toàn ASEAN (AWSC) từ ngày 20/9.
“Đây là nỗ lực rất lớn của Việt Nam và các nước ASEAN trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp, thúc đẩy thương mại nội khối”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh khẳng định.
Theo Bộ trưởng, tại AEM-52, các bộ trưởng kinh tế nhất trí rằng ASEAN tiếp tục thảo luận và tìm ra các giải pháp nhằm triển khai kế hoạch tổng thể năm 2025 của Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), đặc biệt là việc đánh giá giữa kỳ để có thể điều chỉnh kế hoạch tổng thể năm 2025 phù hợp với bối cảnh mới trong khu vực cũng như giúp ASEAN vượt qua các thách thức trên quy mô toàn cầu.
Mục tiêu của việc thảo luận là đưa ra các giải pháp tổng thể, giúp ASEAN trở thành một không gian kinh tế rộng lớn hơn, quy mô hơn, mang tính gắn kết chặt chẽ và đủ vững mạnh làm điểm tựa cho các nước ASEAN sở hữu vị thế cạnh tranh thuận lợi so với các nền kinh tế trong khu vực cũng như trên phạm vi toàn cầu.
Đáng chú ý, các Bộ trưởng Kinh tế cũng đã thảo luận định hướng xây dựng kế hoạch tổng thể phục hồi kinh tế ASEAN cho giai đoạn sau đại dịch Covid-19.
Về ngoại khối, ASEAN thống nhất định hướng ưu tiên cho việc ký kết Hiệp định Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) vào cuối năm nay. Mặt khác, có những trao đổi sơ bộ để rà soát, tăng cường hợp tác kinh tế với các đối tác khác như Australia, New Zealand, Canada, hoặc với cả những đối tác tiềm năng trong tương lai như Vương quốc Anh.
Ngoài ra, các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN và các nước đối tác đã thông qua Kế hoạch hành động ASEAN+3 về giảm thiểu tác động kinh tế của dịch Covid-19 và sáng kiến chung giữa các bộ trưởng kinh tế ASEAN và Hàn Quốc về thúc đẩy kết nối kinh tế ứng phó với dịch Covid-19.
Các Bộ trưởng Kinh tế ASEAN nhất trí việc cần duy trì các cam kết hiện hành về mở cửa thị trưởng trong thương mại và đầu tư, kiềm chế áp dụng các biện pháp gây hạn chế không cần thiết đối với thương mại, tăng cường các biện pháp thuận lợi hóa thương mại nhằm ổn định sản xuất, duy trì kết nối chuỗi cung ứng, xây dựng kế hoạch hồi phục sau đại dịch.
Việt Nam phát huy vai trò chủ tịch ASEAN
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết với vai trò chủ tịch ASEAN 2020, từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã chủ động và tích cực đưa ra các đề xuất, tham gia giải quyết những vấn đề cấp bách trong ASEAN ngay từ khi đại dịch bùng phát, đi kèm với đảm bảo việc tổ chức chương trình nghị sự hiệu quả, chất lượng, đáp ứng các yêu cầu về phòng chống dịch bệnh.
Tiếp theo việc thông qua tuyên bố chung của các bộ trưởng kinh tế ASEAN về ứng phó với dịch Covid-19 do Việt Nam đề xuất vào tháng 3 tại Đà Nẵng, các nước ASEAN đã thông qua kế hoạch hành động Hà Nội nhằm tăng cường hợp tác kinh tế ASEAN và kết nối chuỗi cung ứng trong bối cảnh đại dịch Covid-19 ngày 4/6.
Đồng thời, Việt Nam đã tích cực thúc đẩy việc thông qua các sáng kiến khu vực khác như trong khuôn khổ ASEAN+3 (cùng với Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc) cũng như giữa ASEAN với từng đối tác này. Đây là các đối tác có quan hệ thương mại - đầu tư vô cùng chặt chẽ và có mối gắn kết trong chuỗi cung ứng khu vực.
Các sáng kiến này được Việt Nam thúc đẩy ASEAN đưa ra trong rất kịp thời nhằm đảm bảo nguồn cung hàng hóa quan trọng, vật phẩm y tế phục vụ nhu cầu phòng chống dịch bệnh. Thứ hai là duy trì nỗ lực chung để đảm bảo không có sự đứt gãy trong các chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu mà ASEAN đang tham gia.
Bên cạnh đó, tiếp tục tìm những giải pháp tạo thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đối phó với dịch bệnh khi hàng loạt khó khăn đang đặt ra cho cộng đồng doanh nghiệp, hướng tới phục hồi phát triển kinh tế sau dịch.
Liên quan đến việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh của ASEAN và ASEAN với các nước đối tác theo kế hoạch là cuối năm 2020, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết công việc chuẩn bị đang được các kênh ngoại giao và kinh tế chuẩn bị kỹ lưỡng, tích cực.
RCEP sẽ ký kết đúng hẹn
Trả lời câu hỏi liên quan đến Hiệp định RCEP, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết đây là nội dung được thảo luận và trao đổi rất kỹ tại hội nghị AEM-52, nhằm tìm ra hướng giải quyết những vấn đề còn tồn động trong kết thúc đàm phán và chuẩn bị cho việc ký kết hiệp định trong năm nay.
Ông cho biết phần lớn các vấn đề còn tồn đọng liên quan đến đàm phán RCEP đều đạt đựợc kết quả khả quan.
"Các bộ trưởng rất hài lòng và đánh giá kết quả đạt được theo đúng tiến độ yêu cầu, đồng thời cho những chỉ đạo cụ thể để giải quyết các vấn đề còn tồn đọng còn lại, kể cả trong vấn đề rà soát pháp lý, quy trình thực hiện nội bộ, cũng như thúc đẩy đạt mục tiêu hoàn tất các công việc chuẩn bị để ký kết vào cuối năm 2020", Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nói.
Các Bộ trưởng cho rằng có thể cần thêm hội nghị tiếp theo vào tháng 10 để tiếp tục đánh giá kiểm tra lại các phần công tác chuẩn bị, kết thúc đàm phán trước khi báo cáo lên hội nghị thượng đỉnh và chuẩn bị ký kết.
Việc ký kết RCEP sẽ là cơ sở để củng cố niềm tin của cộng đồng doanh nghiệp và làm bền vững hơn cấu trúc của kinh tế khu vực, cũng như thể hiện sự ủng hộ của khu vực đối với hệ thống thương mại đa phương mở và dựa trên nguyên tắc, thúc đẩy phục hồi kinh tế sau Covid-19, góp phần quan trọng cho sự tăng trưởng ổn định của nền kinh tế khu vực.
