Việc ngắt mạch thị trường để ngưng các hoạt động giao dịch được thực hiện khi giá các loại chứng khoán biến động mạnh, vượt ngưỡng cho phép nhằm ngăn chặn sự hỗn loạn trên thị trường.
Nhiều chuyên gia cảnh báo tình trạng “ngắt mạch thị trường” – ngưng giao dịch có thể sẽ ngày càng trở nên phổ biến hơn trong bối cảnh sự bùng phát phức tạp của dịch virus Covid-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế toàn cầu.
Chỉ riêng tại thị trường chứng khoán Hoa Kỳ trong tuần này, chế độ “ngắt mạch thị trường” đã được kích hoạt hai lần khi chỉ số S&P 500 giảm 7%. Tại khu vực Châu Á, chế độ “ngắt mạch thị trường” cũng được kích hoạt tại hàng loạt sàn giao dịch lớn như Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc và Thái Lan trong tuần này.
Mỗi sàn giao dịch sẽ có những quy định riêng về việc “ngắt mạch thị trường”, dưới đây là những quy định chính của việc ngưng giao dịch tại một số sàn giao dịch chứng khoán chính tại khu vực Châu Á.
Trung Quốc
Hai sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất Trung Quốc là Sàn giao dịch chứng khoán Thượng Hải và Sàn giao dịch chứng khoán Thâm Quyến sẽ tạm ngưng giao dịch lần đầu trong 15 phút nếu chỉ số chứng khoán CSI 300 tăng hoặc giảm quá 5% so với mốc đóng cửa phiên giao dịch trước đó. Nếu chỉ số CSI 300 tăng hoặc giảm quá 7% so với mức đóng cửa trước đó thì giao dịch sẽ bị tạm dừng trong ngày.
Các sản phẩm chứng khoán bị ngưng giao dịch khi chế độ “ngắt mạch thị trường” được kích hoạt gồm các loại cổ phiếu, quỹ tương hỗ và một số loại trái phiếu nhất định. Chỉ số CSI 300 là chỉ số chứng khoán tính theo giá trị vốn hoá thị trường của 300 cổ phiếu lớn nhất trên hai sàn chứng khoán Thượng Hải và Thâm Quyến.
Trong khi đó, tại thị trường chứng khoán Hồng Kông (Trung Quốc), chế độ “ngắt mạch thị trường” – ngưng giao dịch chỉ áp dụng cho các cổ phiếu cấu thành nên chỉ số chứng khoán Hang Seng và chỉ số chứng khoán Doanh nghiệp Trung Quốc Hang Seng.
Chế độ ngưng giao dịch thị trường trên thị trường chứng khoán Hồng Kông được kích hoạt dựa trên biến động của “mức giá tham chiếu” – mức giá của giao dịch cuối cùng trong vòng 5 phút. Nếu giá của một loại cổ phiếu biến động vượt quá mức 10% của “giá tham chiếu” thì giao dịch của loại cổ phiếu này sẽ được ngưng trong vòng 5 phút.
Bắt đầu từ tháng 5/2020, sàn giao dịch chứng khoán Hồng Kông sẽ mở rộng việc áp dụng chế độ “ngắt mạch thị trường” ra hơn 500 loại cổ phiếu khác nhau và mức “giá tham chiếu” để kích hoạt chế độ này sẽ được điều chỉnh theo mức vốn hoá thị trường của từng loại cổ phiếu.
Nhật Bản
Chế độ “ngắt mạch thị trường” hiện được Tập đoàn Giao dịch chứng khoán Nhật Bản – đơn vị quản lý các sàn giao dịch chính tại Nhật Bản áp dụng cho tất cả các hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn cũng như các sản phẩm phái sinh liên quan đến các hợp đồng tương lai và quyền chọn.
Mỗi sản phẩm chứng khoán sẽ có giới hạn giá giao dịch riêng, nếu biến động giá trên thị trường vượt quá mức giới hạn này thì chế độ ngưng giao dịch sẽ được kích hoạt. Các giao dịch sẽ bị ngưng lại trong vòng 10 phút.
Mức giới hạn giá của một số sản phẩm chứng khoán tại Nhật Bản sẽ được xem xét và tính toán lại cứ sau vài tháng, với việc tính đến các xu hướng giá trong quá khứ.
Hàn Quốc
Trên thị trường chứng khoán Hàn Quốc, giao dịch của tất cả các loại chứng khoán được niêm yết, không bao gồm các loại chứng khoán nợ, sẽ bị ngưng giao dịch trong vòng 20 phút nếu như chỉ số chứng khoán KOSPI hoặc KOSDAQ giảm hơn 8% so với mức giá đóng cửa của ngày giao dịch hôm trước. Việc ngưng giao dịch được giới hạn sử dụng 01 lần trong ngày giao dịch.
Chỉ số KOSPI (chỉ số chứng khoán tổng hợp Hàn Quốc) là chỉ số tổng hợp đo lường sự biến động của tất cả các loại cổ phiếu phổ thông giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán Hàn Quốc. Trong khi đó, chỉ số KOSDAQ là chỉ số chứng khoán tổng hợp các loại cổ phiếu giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán điện tử Hàn Quốc.
Trong ngày 13/3, toàn bộ thị trường chứng khoán Hàn Quốc đã phải ngưng giao dịch trong bối cảnh chỉ số KOSDAQ giảm mạnh 8,31% chỉ sau ít phút mở cửa thị trường. Lần gần nhất thị trường chứng khoán Hàn Quốc phảu ngưng giao dịch là ngày 12/2/2016 khi giới đầu tư nước này lo ngại về nguy cơ suy giảm kinh tế toàn cầu và rủi ro khủng hoảng với Triều Tiên.
Ấn Độ
Chế độ ngưng giao dịch tại thị trường chứng khoán Ấn Độ được áp dụng khi chỉ số chứng khoán NIFTY 50 hoặc chỉ số SENSEX vượt quá các ngưỡng giới hạn. Các ngưỡng giới hạn tương ứng mức 10%, 15% và 20% biến động so với mức giá đóng cửa của ngày giao dịch trước đó đối với từng chỉ số.
Tuỳ thuộc vào từng mức biến động, thị trường chứng khoán Ấn Độ sẽ ngưng giao dịch trong vòng 15 phút, 1 tiếng 45 phút và ngưng giao dịch cả ngày.
Trong ngày 13/3, thị trường chứng khoán Ấn Độ đã lần đầu tiên phải ngưng giao dịch trong vòng 45 phút kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 khi chỉ số NIFTY 50 giảm 10% so với mức giá đóng cửa ngày 12/3.
Singapore
Thị trường chứng khoán Singapore áp dụng chế độ “ngắt mạch thị trường” với các cổ phiếu cấu thành nên chỉ số chứng khoán Straits Times Index, chỉ số MSCI Singapore Index và một số sản phẩm chứng khoán khác đáp ứng các tiêu chí nhất định.
Chế độ ngưng giao dịch một loại cổ phiếu tại thị trường chứng khoán Singapore được kích hoạt khi giá giao dịch biến động quá 10% mức "giá tham chiếu” – giá giao dịch trong vòng 5 phút gần nhất. Việc ngưng giao dịch sẽ diễn ra trong vòng 5 phút.
Chỉ số chứng khoán Straits Times Index đo lường biến động của cổ phiếu thuộc 30 công ty hàng đầu niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Singapore. Dưới tác động của sự sụp đổ giá dầu thô trong đầu tuần này (9/3) và các tác động tiêu cực của dịch virus Covid-19, chỉ số Straits Times Index đã lần đầu tiên rơi vào vùng giá xuống kể từ tháng 1/2016.
Indonesia
Thị trường chứng khoán Indonesia sẽ thay đổi quy định về việc kích hoạch chế độ “ngắt mạch thị trường” trong tuần này. Theo các quy định mới, toàn bộ giao dịch sẽ được ngưng 30 phút nếu như chỉ số chứng khoán chính của nước này là Jakarta Composite Index biến động vượt quá 5% so với mức giá đóng cửa của ngày giao dịch hôm trước.
Trước đó, thị trường Indonesia chỉ ngưng giao dịch nếu như biến động chỉ số Jakarta Composite Index vượt quá 10% so với mức giá đóng cửa của ngày giao dịch hôm trước. Chỉ số Jakarta Composite Index là chỉ số tổng hợp đo lường sự biến động của toàn bộ các loại cổ phiếu niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Indonesia.
Trong ngày 13/3, thị trường chứng khoán Indonesia đã phải ngưng giao dịch lần đầu tiên kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 khi chỉ số Jakarta Composite Index giảm hơn 5% so với mức đóng cửa ngày 12/3.
Thái Lan
Toàn bộ giao dịch trên thị trường chứng khoán Thái Lan sẽ bị ngưng trong 30 phút nếu như chỉ số chứng khoán SET Index của nước này giảm quá 10% so với mức đóng cửa của ngày giao dịch trước đó. Thời gian giao dịch sẽ tăng lên 1 tiếng nếu như chỉ số SET Index giảm 20% so với mức đóng cửa của ngày giao dịch trước đó.
Chỉ số SET Index là chỉ số chứng khoán tổng hợp đo lường sự biến động của tất cả các loại cổ phiếu phổ thông giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán Thái Lan, trừ các loại cổ phiếu đã bị ngưng giao dịch trong vòng hơn 1 năm. Trong tuần này, thị trường chứng khoán Thái Lan đã phải ngưng giao dịch hai lần trong hai ngày liên tiếp (ngày 13 và ngày 12/3) khi chỉ số SET Index giảm quá 10%.
