Tóm tắt:
Ở Việt Nam có rất nhiều điều kiện để phát triển kinh tế vào ban đêm vì có nhiều sự đa dạng, khác biệt và phong phú của tiềm năng du lịch cũng như di sản văn hóa, nghệ thuật và ẩm thực đặc sắc. Phát triển kinh tế ban đêm tại tỉnh Bình Dương được dự báo sẽ mang lại nhiều lợi ích và cơ hội đối với khu vực này, như: tối ưu hóa sử dụng nguồn nhân lực, thúc đẩy đa dạng hóa kinh tế và tăng cường trải nghiệm du lịch. Bài viết tổng hợp một cái nhìn tổng quan về những vấn đề liên quan đến kinh tế ban đêm, những cơ hội và giải pháp để phát triển kinh tế ban đêm tại tỉnh Bình Dương.
Từ khóa: kinh tế ban đêm, tỉnh Bình Dương, phát triển kinh tế ban đêm.
1. Đặt vấn đề
Kinh tế ban đêm đang thu hút sự chú ý đặc biệt từ nhiều quốc gia, đặc biệt là những quốc gia đang có ngành du lịch phát triển, trong đó có Việt Nam. Từ cơ hội này, Thủ tướng Chính phủ đã đưa ra đề án phát triển kinh tế vào buổi tối tại Việt Nam được công bố thông qua Quyết định số 1129/QĐ-TTg ngày 27/7/2020. Mục tiêu chính của đề án nêu ra là tận dụng một số tiềm năng để phát triển nền kinh tế vào buổi tối với mục đích tối đa hóa lợi ích cho sự phát triển kinh tế, nâng cao các thu nhập và cải thiện chất lượng cho cuộc sống của người dân tại địa phương. Mặt khác, kinh tế ban đêm là sự kết hợp các hoạt động kinh tế văn hóa diễn ra vào thời điểm buổi tối, tập trung chủ yếu vào các trải nghiệm giải trí. Kinh tế ban đêm ở đây được đề cập đến không phải là một phần riêng lẻ của nền kinh tế. Ngoài ra, kinh tế ban đêm tập trung chủ yếu vào việc phát triển một số hoạt động dịch vụ diễn ra từ 6 giờ tối hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau bao gồm các dịch vụ văn hóa, giải trí, thể thao, vui chơi, ẩm thực, mua sắm, du lịch, cũng như các sự kiện lễ hội và gia đình.
Bình Dương là một trong những tỉnh thuộc khu vực Đông Nam Bộ Việt Nam đã có sự đổi mới và tăng trưởng rất mạnh mẽ ở thập kỷ gần đây. Nền kinh tế của tỉnh Bình Dương có nhiều thành tựu đáng kể, đặc biệt nhất là ở lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ. Sự đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng, môi trường kinh doanh thân thiện và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã thu hút nhiều doanh nghiệp lớn nổi tiếng trên quốc tế đặt trụ sở và xây dựng cơ sở sản xuất tại đây. Thành phố mới tỉnh Bình Dương là một điểm nhấn trong chiến lược này, với sự kết hợp của các khu vực mua sắm, nhà hàng và giải trí tạo nên không khí sôi động và hiện đại cho cộng đồng và du khách. Kinh tế ban đêm đang trở thành nguồn động lực mới đưa tỉnh Bình Dương vào tầm ngắm của những người muốn trải nghiệm sự sôi động và đa dạng trong cuộc sống đêm. Sự phát triển của kinh tế ban đêm nhằm mục tiêu góp phần thúc đẩy cho người dân tiêu dùng nội địa và khuyến khích ngành Du lịch.
Sự phát triển kinh tế ban đêm tại Bình Dương được thể hiện qua 4 khía cạnh cơ bản. Thứ nhất, sự phát triển nền kinh tế ban đêm cần dựa trên việc tôn trọng và đảm bảo cân bằng giữa hai yếu tố là cung và cầu trên thị trường, ở đây không có áp đặt tư duy chủ quan từ các cơ quan quản lý. Thứ hai, quá trình đổi mới mạnh mẽ tại tỉnh Bình Dương cả tư duy và phương thức quản lý cho xã hội dựa trên việc học hỏi từ kinh nghiệm trong nước và quốc tế, mạnh dạn ưu tiên đó là sự phát triển thuận lợi của các hoạt động nền kinh tế ban đêm theo nguyên tắc thị trường. Ngoài ra, đảm bảo xử lý hiệu quả hết các rủi ro và hệ lụy vấn đề tiêu cực xuất phát từ hoạt động kinh tế ban đêm. Thứ ba, kế hoạch cho chính sách phát triển kinh tế ban đêm cần đảm bảo sự cân đối và hài hòa, đồng thời tích hợp mạch lạc với một vài hoạt động kinh tế diễn ra vào ban ngày tại tỉnh Bình Dương. Thứ tư, không đề xuất sự phát triển chủ yếu của hoạt động kinh tế ban đêm đặc biệt là sau 10 giờ tối, thay vào đó cần tập trung vào sự phát triển một cách có trọng tâm và ưu tiên phát triển điểm mạnh.
2. Thực trạng phát triển kinh tế ban đêm ở Bình Dương
Tỉnh Bình Dương có sự đa dạng của hoạt động kinh tế ban đêm là đã thành công trong việc đa dạng hóa các hoạt động kinh tế ban đêm, bao gồm không chỉ lĩnh vực giải trí mà còn trong các lĩnh vực như ẩm thực, văn hóa, thể thao và du lịch. Sự phát triển đồng đều và liên tục của các lĩnh vực này đã tạo nên một hệ sinh thái kinh tế ban đêm phong phú.
Tỉnh Bình Dương có nhiều khu công nghiệp và đô thị công nghiệp phát triển rất mạnh mẽ. Bình Dương là một trung tâm công nghiệp quan trọng và các khu công nghiệp lớn như Việt Hương, Sóng Thần, Vsip… đang không chỉ hoạt động chủ yếu vào ban ngày mà còn mở rộng các hoạt động sản xuất và logistics vào buổi tối, tạo ra sự linh hoạt và tối ưu hóa nguồn lực.
Tỉnh Bình Dương có sự phát triển của kinh tế ban đêm tại các khu đô thị mới. Các khu đô thị mới như Thủ Dầu Một và các khu vực xung quanh Thành phố mới Bình Dương đang là các điểm đến thu hút đối tượng khách hàng vào buổi tối. Các quán ăn, quán bar và một số sự kiện văn hóa thường xuyên được tổ chức tạo nên không khí sống động và thuận lợi cho sinh hoạt giải trí. UBND Thành phố Thủ Dầu Một (tỉnh Bình Dương) đã khánh thành chợ đêm và phố đi bộ Bạch Đằng, thuộc phường Phú Cường, TP Thủ Dầu Một. Phố đi bộ Bạch Đằng có diện tích hơn 2,4ha, chiều dài 762m, nối từ giao lộ Bạch Đằng - Ngô Quyền (phường Phú Cường) chạy dọc sông Sài Gòn và kết thúc tại giao lộ Huỳnh Văn Cù - Nguyễn Văn Cừ (phường Chánh Mỹ). Kinh phí đầu tư công trình khoảng 650 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước.
Ngoài ra, tỉnh Bình Dương còn có hệ thống giao thông vận tải đêm phát triển. Để hỗ trợ sự phát triển kinh tế ban đêm, tỉnh Bình Dương đang đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng giao thông vận tải đêm bao gồm cả các dự án cải thiện đèn đường kết nối giao thông và các phương tiện vận tải công cộng hoạt động đến khuya. Việc đầu tư, kết nối hạ tầng giao thông giữa các tỉnh, thành phố trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam còn chậm và chưa đồng bộ, nhất là các trục giao thông huyết mạch có tính liên kết vùng (như Vành đai 3, Vành đai 4 Thành phố Hồ Chí Minh, đường Hồ Chí Minh - Thủ Dầu Một - Chơn Thành...). Trong khi đó, nhu cầu và khối lượng hàng hóa vận chuyển của Bình Dương cũng như các tỉnh, thành lân cận đi qua địa bàn ngày càng gia tăng trên một số trục đường huyết mạch như Quốc lộ 13, Mỹ Phước - Tân Vạn, ĐT.743… đặc biệt là các giao lộ khu vực cửa ngõ phía Nam của tỉnh Bình Dương.
Để thu hút doanh nghiệp phát triển kinh tế ban đêm, tỉnh Bình Dương có nhiều chính sách ưu đãi và hỗ trợ. Ở Bình Dương, chính quyền địa phương đang thực hiện các chính sách ưu đãi và hỗ trợ đặc biệt cho các doanh nghiệp hoạt động vào buổi tối từ thuế suất đặc biệt đến các quy định cụ thể về vấn đề an sinh xã hội và an ninh lao động nhằm thúc đẩy sự phát triển ổn định và bền vững. UBND tỉnh Bình Dương cho biết, theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Bình Dương, tổng dư nợ tính đến ngày 30/6/2023 ước đạt 295.953 tỉ đồng, tăng 3,63% so với đầu năm. Đáng chú ý, nguồn tiền vay tập trung vào nhu cầu vay phục vụ sản xuất kinh doanh, qua đó góp phần tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế địa phương.
3. Những khó khăn khi áp dụng phát triển kinh tế ban đêm ở Bình Dương
Mặc dù phát triển kinh tế ban đêm đem lại một số lợi ích, song đồng thời cũng đối mặt với một số khó khăn khi áp dụng tại Bình Dương. Một số khó khăn tỉnh này có thể gặp phải đó là: khó khăn trong việc quản lý giao thông và an ninh; gia tăng nguy cơ tăng cường ô nhiễm ánh sáng; việc phát triển không đồng đều của cơ sở hạ tầng; vấn đề quản lý nhân sự cho quá trình phát triển kinh tế ban đêm và khó khăn về quản lý an ninh công cộng.
Tỉnh Bình Dương vẫn còn có khó khăn trong quản lý giao thông và an ninh. Sự phát triển kinh tế ban đêm thường đi kèm với nhu cầu giao thông và an ninh lớn. Điều này đặt ra thách thức trong việc quản lý giao thông vào ban đêm và bảo đảm an ninh cho cả cộng đồng và doanh nghiệp, đặc biệt là khi có nhiều hoạt động mua sắm tập trung và giải trí.
Việc phát triển nền kinh tế ban đêm tại Bình Dương gia tăng nguy cơ tăng cường ô nhiễm ánh sáng. Phát triển nền kinh tế ban đêm thường đi kèm với việc sử dụng ánh sáng kỹ thuật số, điều này có thể tăng nguy cơ ô nhiễm ánh sáng và ảnh hưởng đến môi trường sống. Việc quản lý và kiểm soát ô nhiễm ánh sáng trở thành một thách thức quan trọng đặc biệt trong các khu đô thị đang phát triển.
Tỉnh Bình Dương đang phải đối mặt với việc phát triển không đồng đều của cơ sở hạ tầng. Một số khu vực thành phố trực thuộc tỉnh có thể gặp khó khăn với hạ tầng không đồng đều, đặc biệt là đèn đường, giao thông và dịch vụ công cộng. Sự phân cấp này có thể tạo ra những hạn chế cho sự phát triển đồng đều của kinh tế ban đêm trong toàn bộ tỉnh Bình Dương.
Phát triển kinh tế ban đêm thường khó khăn ở việc quản lý nhân sự cho quá trình phát triển kinh tế ban đêm. Việc mở rộng hoạt động trong nền kinh tế vào buổi tối yêu cầu sự hiện diện của lao động vào giờ không giống nhau so với công việc ban ngày. Việc quản lý nhân sự và giữ cho lao động có đủ động lực là một thách thức đặc biệt trong môi trường kinh tế ban đêm.
Phát triển kinh tế ban đêm tại tỉnh Bình Dương mang lại thách thức về an ninh công cộng. Việc tăng cường hoạt động kinh tế vào ban đêm có thể đối mặt với thách thức về an ninh công cộng. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc duy trì một môi trường an toàn cho du khách và người dân, đồng thời giảm thiểu rủi ro tội phạm và tai nạn giao thông.
4. Một số giải pháp đẩy mạnh phát triển kinh tế ban đêm ở tỉnh Bình Dương
Thứ nhất, việc hoàn thiện các chính sách pháp lý là quan trọng và cần thiết. Trước hết, cần xác định một quan điểm và hướng dẫn rõ ràng về việc xây dựng và hoàn thiện khung pháp lý, để điều chỉnh hoạt động kinh tế về ban đêm. Một số cơ chế chính sách phát triển và quản lý kinh tế ban đêm cần được xây dựng dựa trên việc đánh giá môi trường hiện tại xác định nguyên nhân, nhận diện các trở ngại và thuận lợi trong hoạt động kinh tế ban đêm. Việc xây dựng cơ chế và chính sách cho phát triển kinh tế ban đêm không chỉ nên tập trung vào hỗ trợ và ưu đãi tài chính mà còn cần tạo ra những cơ chế và chính sách ổn định, phù hợp và linh hoạt hơn để khuyến khích sự tham gia của các cá nhân và doanh nghiệp trong quá trình đầu tư và phát triển.
Thứ hai, thực hiện sự đổi mới trong phương thức quản lý nhà nước về kinh tế ban đêm là một bước quan trọng. Đặc biệt, tập trung vào việc nâng cao trình độ và năng lực quản lý của cơ quan nhà nước để đáp ứng đầy đủ yêu cầu quản lý là yếu tố quyết định sự thành công trong việc phát triển kinh tế ban đêm. Vai trò quan trọng của chính quyền địa phương được coi là chìa khóa quyết định thành công của kinh tế ban đêm. Để đạt được điều này, cần phải xác định rõ trách nhiệm và thẩm quyền giữa các cơ quan quản lý nhà nước liên quan đến hoạt động kinh tế ban đêm. Đồng thời, cần thực hiện việc tăng cường phân cấp và phân quyền cho chính quyền địa phương, tạo điều kiện cho họ có thể chủ động và hiệu quả trong việc quản lý và thúc đẩy phát triển kinh tế ban đêm.
Thứ ba, phát triển chính sách hỗ trợ nhân sự cho lao động làm việc vào buổi tối, bao gồm mức lương hấp dẫn, chính sách làm việc linh hoạt và an sinh xã hội. Đồng thời, đào tạo và phát triển lao động với kỹ năng phù hợp cho các ngành nghề hoạt động vào ban đêm. Để phát triển kinh tế ban đêm, việc tăng cường nguồn nhân lực và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cộng đồng đóng vai trò quan trọng. Phát triển kinh tế ban đêm đòi hỏi một lượng lớn lao động có chất lượng cao. Nhu cầu nhân lực không chỉ giới hạn trong các vai trò như phục vụ quán ăn, đầu bếp, nhà hàng và bồi bàn. Còn mở rộng đến các lĩnh vực quan trọng như lái xe, kĩ sư, nhân công vận tải, nhân công vệ sinh, bảo vệ, quản lý, chuyên gia hỗ trợ công nghệ thông tin, nhân công tổ chức sự kiện, kĩ thuật, nghệ sĩ biểu diễn và nhiều ngành nghề khác. Vì vậy, cần phải đặt ra các chiến lược dài hạn để chuẩn bị và phát triển nguồn nhân lực chất lượng. Điều này bao gồm việc đào tạo và phát triển kỹ năng cho lao động, cũng như tạo ra các chính sách hỗ trợ và khuyến khích sự đổi mới trong lĩnh vực nhân sự. Ngoài ra, việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân là quan trọng để đảm bảo an ninh, trật tự và tính chuyên nghiệp một số hoạt động kinh tế ban đêm.
Thứ tư, để thúc đẩy phát triển kinh tế ban đêm, ở Tỉnh Bình Dương, chính quyền cần tập trung vào việc hỗ trợ tài chính và khuyến khích ưu đãi cho các doanh nghiệp hoạt động vào buổi tối. Đặc biệt là việc khuyến khích doanh nghiệp lớn thuộc khu vực kinh tế tư nhân tham gia vào xây dựng và phát triển kinh tế ban đêm, đây là một yếu tố rất quan trọng. Đối với các doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là trong khu vực kinh tế tư nhân, chính quyền cần thực hiện các biện pháp như hỗ trợ tài chính, ưu đãi thuế và khuyến khích đầu tư vào cơ sở hạ tầng kỹ thuật để nâng cao khả năng hoạt động vào ban đêm. Thực hiện chính sách khuyến khích và ưu đãi cho doanh nghiệp và hộ kinh doanh cũng là một vấn đề quan trọng, đặc biệt việc nâng cao năng lực và tạo điều kiện thuận lợi để họ có thể tiếp cận nguồn tài chính chính thức như vốn tín dụng ngân hàng. Để đảm bảo tính ổn định và phù hợp, cần thiết lập các cơ chế và chính sách linh hoạt hơn giúp khuyến khích cá nhân và doanh nghiệp tham gia đầu tư vào phát triển kinh tế ban đêm. Các chính sách mới này sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn, đồng thời kích thích sự đầu tư và phát triển bền vững trong lĩnh vực kinh tế ban đêm.
Thứ năm, tăng cường hệ thống giám sát giao thông thông minh và an ninh công cộng. Sử dụng công nghệ để theo dõi tình hình giao thông và các khu vực nguy cơ an ninh cũng như triển khai đèn đường thông minh để tối ưu hóa luồng giao thông. Thiết lập các chính sách quản lý ô nhiễm ánh sáng, bao gồm việc đặt ra các tiêu chuẩn về ánh sáng, ưu tiên sử dụng đèn led có hiệu suất cao và thúc đẩy các chiến dịch giáo dục cộng đồng về ý thức giảm ô nhiễm ánh sáng. Tăng cường lực lượng cảnh sát và bảo vệ, đồng thời triển khai các biện pháp an ninh công nghệ cao như camera giám sát, hệ thống báo động và gửi thông tin liên tục đến cộng đồng. Hợp tác chặt chẽ với cộng đồng để thúc đẩy ý thức và trách nhiệm an ninh cộng đồng.
Thứ sáu, tổ chức đầu tư cơ sở hạ tầng một cách cân đối và đồng đều trên toàn bộ tỉnh Bình Dương, đặc biệt tập trung vào các khu vực dự kiến có sự phát triển kinh tế ban đêm. Xây dựng kế hoạch chiến lược để nâng cao cơ sở hạ tầng vùng lân cận nhằm giảm thiểu sự chênh lệch.
5. Kết luận
Tỉnh Bình Dương như nhiều địa phương khác đang phải đối mặt với những thách thức khi triển khai quản lý kinh tế ban đêm và việc giải quyết chúng đòi hỏi sự hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp và chính quyền địa phương. Phát triển kinh tế ban đêm tại Bình Dương không chỉ mang lại cơ hội kinh tế mà còn tạo ra một môi trường sống phong cách và thuận tiện cho cộng đồng.
Tỉnh Bình Dương cần kiên trì tiếp tục thực hiện theo định hướng phát triển kinh tế ban đêm trong hiện tại và tương lai, tạo nên một điểm đến thuận lợi cho cả người dân và du khách, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững và toàn diện cho địa phương. Những giải pháp này không chỉ giúp giải quyết những khó khăn khi tỉnh Bình Dương triển khai kinh tế ban đêm, mà còn tạo ra một môi trường bền vững, an toàn và hiệu quả cho cả cộng đồng và doanh nghiệp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Phạm Thị Phương Thảo (2023). Định hướng thúc đẩy phát triển kinh tế ban đêm tại Việt Nam. Tạp chí Tài chính, số tháng 10/2023.
- Lê Thị Thu Hương (2023). Giải pháp phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam. Tạp chí Ngân hàng, số tháng 8/2023.
- Minh Anh (2023). Đánh thức tiềm năng phát triển kinh tế ban đêm. Truy cập tại: https://nhandan.vn/danh-thuc-tiem-nang-phat-trien-kinh-te-ban-dem-post753020.html.
- Trần Thị Nguyệt Cầm và nhóm tác giả (2022). Thực trạng phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam. Truy cập tại: https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/thuc-trang-phat-trien-kinh-te-ban-dem-o-viet-nam-87351.htm.
- Song Hà (2022). Cơ hội phát triển kinh tế ban đêm ở Việt Nam. Truy cập tại: http://quocphongthudo.vn/kinh-te/hoi-nhap/co-hoi-phat-trien-kinh-te-ban-dem-o-viet-nam.html.
Strategies for the development of the night-time economy in Binh Duong province
Master. Le Thi Mong Thuong
Thu Dau Mot University
Abstract:
Vietnam has great potential for a night-time economy thanks to its unique cultural and artistic heritage and culinary diversity. The development of the night-time economy will bring many benefits and opportunities to Binh Duong province. It would help the province optimize the use of its human resources, promote provincial economic diversification, and enhance the tourism experience. This paper presented an overview of issues related to the night-time economy, opportunities, and solutions for the development of the night-time economy in Binh Duong province.
Keywords: night-time economy, Binh Duong province, night-time economy development.
[Tạp chí Công Thương - Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 2 tháng 2 năm 2024]
