Chọn đồ đồng làm sao cho chuẩn

Theo nghệ nhân đúc đồng Nguyễn Thượng Sách, khi chọn các sản phẩm đúc đồng, người tiêu dùng nên quan tâm đến hai yếu tố chính đó là hoa văn và thành phần nguyên liệu. Trong đó thành phần nguyên liệu đóng vai trò chính chi phối chất lượng sản phẩm.

Nếu một sản phẩm đúc thủ công bằng đồng chất lượng cao sản phẩm thành phẩm có màu vàng, chất lượng sản phẩm tốt, độ chính xác cao. Bên cạnh đó, nghệ nhân Nguyễn Thượng Sách cũng chia sẻ: “Sản phẩm đẹp hay xấu là do nghệ nhân đúc, cách pha chế nguyên liệu có tuân thủ đúng tỷ lệ cho phép hay không. Đôi khi nó còn phụ thuộc vào tâm lý của người đúc sản phẩm (giống như bạn không thể vẽ một bức tranh đẹp khi tâm trạng đang cực kỳ u uất và phẫn nộ vậy) nhưng nhìn chung lại một sản phẩm đúc đồng không thể đạt yêu cầu khi bề mặt bị rỗ chằng chịt với các vễt rỗ lớn và sâu”.

Để tránh mua phải hàng kém chất lượng, người tiêu dùng nên chọn những thành phẩm phẩm đúc đồng bên ngoài có màu vàng óng, đẹp, không bị rỗ, hoa văn không bị mất nét. Tránh mua những sản phẩm nhợt, có màu chì hoặc gần giống màu đồng đỏ. Vì đó là những sản phẩm bị pha trộn nhiều chì và các kim loại khác.

Đối với các sản phẩm đỉnh đồng, bát hương... người tiêu dùng có thể chọn những sản phẩm còn nguyên lớp đúc sần sùi bên trong, không nên chọn những sản phẩm đã được gia công, đánh bóng. Vì nhìn lớp đúc sần sùi đó, chúng ta có thể biết được sản phẩm được đúc bằng đồng nguyên chất hay pha tạp.

Thứ hai là chọn đến hoa văn, họa tiết của sản phẩm. Nghệ nhân Nguyễn Thượng Sách quan niệm, ban thờ là nơi linh thiêng nhất của gia đình Việt. Vì vậy các sản phẩm đúc đồng từ họa tiết con rồng, bộ ngũ sự, bộ đài chóe... đến hình dáng đều phải có hoa văn theo một trường phái cụ thể để đảm bảo sản phẩm có sự hài hòa về kích thước hay bố cục. Hơn nữa các điểm nổi bật phải được thể hiện rõ ràng, các đường nét phải mạch lạc, rõ nét.

“Ví dụ đúc đỉnh thì nghê phải ra nghê chứ không thể nghê thành sư tử. Bởi vì con Nghê có kỳ, không có sừng, mình thon nhỏ, chân và dáng giống chó chứ không tròn mập như dáng như sư tử, đuôi Nghê dài, vắt ngược lên lưng... Đúc chuông thì phải biết lấy tiếng để cho chuông ngân vang và rung; đúc tượng thì phải tuân thủ về tỷ lệ khuân mặt và kích thước vai, chân, tay, thân hình, các đường nét phải mạch lạc rõ nét; làm hạc thờ thì lông, cánh phải rõ ràng đường nét, tách rời khối, chứ không thể bết khối như con hạc vừa đi đằm bùn về...” Những yếu tố đó được nghệ nhân Nguyễn Thượng Sách gọi là cái hồn của sản phẩm.

“Chọn đồ thờ cúng cho gia đình là một việc quan trọng, không chỉ phù hợp với từng nhu cầu mà mỗi món đồ phải thể hiện giá trị văn hóa tâm linh. Để có những bộ đồ thờ gốm sứ tâm linh đúng, đủ và tránh bị mua phải những sản phẩm không chứng minh được nguồn gốc xuất sứ, hàng giả, hàng trôi nổi, hàng Trung Quốc… người tiêu dùng nên tìm đến các làng nghề đúc đồng truyền thống để thăm quan và được nghệ nhân tư vấn trực tiếp” nghệ nhân Nguyễn Thượng Sách chia sẻ.