Khởi đầu cho hình thành Cổng FTAP
Từ thực tiễn nói trên, Bộ Công Thương đã nghiên cứu và báo cáo Chính phủ về việc xây dựng một hệ thống cung cấp thông tin về các FTA. Tại Quyết định số 121/QĐ-TTg ngày 24/01/2019 phê duyệt Kế hoạch thực hiện Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công Thương xây dựng một Cổng thông tin điện tử để cung cấp các thông tin, tiêu chuẩn kỹ thuật, quy định về quản lý xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của các đối tác FTA cho cộng đồng doanh nghiệp và người dân Việt Nam.
Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng, được sự hỗ trợ của Chính phủ Australia, Bộ Công Thương và Ngân hàng Thế giới (WB) đã phối hợp khởi động việc xây dựng Cổng thông tin điện tử về FTA từ tháng 2/2019. Sau gần 2 năm triển khai, ngày 23/12/2020, tại Hà Nội, Bộ Công Thương phối hợp với Ngân hàng Thế giới tổ chức Lễ khai trương Cổng thông tin điện tử Hiệp định Thương mại tự do của Việt Nam (Vietnam FTA Portal, gọi tắt là Cổng FTAP, địa chỉ http://fta.moit.gov.vn ) nhằm giúp cộng đồng doanh nghiệp và người dân Việt Nam tận dụng hiệu quả các FTA, đặc biệt là các FTA thế hệ mới.
Với việc hình thành Cổng FTAP, đây là lần đầu tiên Việt Nam có được một công cụ tra cứu các cam kết FTA và các thông tin liên quan một cách thông minh, tiên tiến, có ý nghĩa rất lớn trong việc giúp cộng đồng doanh nghiệp và người dân tận dụng tối đa cơ hội từ các FTA mà Việt Nam đã tham gia, gửi đi thông điệp quan trọng về quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc thực thi các FTA một cách hiệu quả nhất thông qua các tính năng quan trọng.
Cổng FTAP với giao diện thân thiện, khoa học, tạo sự thuận lợi và tiện ích cho người sử dụng, là địa chỉ cung cấp công cụ tra cứu trực tuyến thông minh cho cộng đồng doanh nghiệp và các đối tượng quan tâm đối với cam kết của tất cả các FTA mà Việt Nam tham gia.
FTAP tích hợp các thông tin trong các hiệp định thương mại tự do đa phương, khu vực và song phương của Việt Nam vào trong một hệ thống tra cứu thông minh và thân thiện với người sử dụng, bao gồm các cam kết về thuế, quy tắc xuất xứ, dịch vụ và đầu tư, cũng như các thông tin thiết yếu khác cho quá trình giao thương của doanh nghiệp như tình hình thị trường, các quy định về xuất nhập khẩu, phát triển bền vững...
Về kết cấu, Cổng FTAP được thiết kế và xây dựng với các tính năng, nội dung chính bao gồm:
- Tra cứu trực tuyến các cam kết về thuế, quy tắc xuất xứ, dịch vụ và đầu tư theo các FTA với các đối tác để hưởng ưu đãi;
- Số liệu, đặc điểm thị trường có FTA với Việt Nam, các thủ tục cần thực hiện cho hoạt động xuất - nhập khẩu, cấp phép v.v;
- Cập nhật kế hoạch hành động, thực thi các FTA của Việt Nam từ phía các cơ quan quản lý;
- Cập nhật văn bản pháp luật thực hiện các FTA do cơ quan quản lý ban hành; (v) Cập nhật các hoạt động phổ biến, tuyên truyền như các hội nghị, hội thảo, khóa tập huấn, ấn phẩm hỗ trợ doanh nghiệp. Các dữ liệu, thông tin trên được hiển thị dưới dạng song ngữ (tiếng Việt và tiếng Anh).
Giảm chi phí doanh nghiệp
Công cụ tra cứu được thiết kế cho Cổng FTAP cho phép bất cứ cá nhân hay doanh nghiệp nào quan tâm đến các cam kết FTA có thể ngồi một chỗ tiếp cận được tiếp cận và hướng dẫn trực tuyến một cách chi tiết, rõ ràng và đơn giản nhất có thể, thay vì phải tự tìm tòi hoặc liên hệ nhiều cơ quan, đơn vị khác nhau để có được thông tin mình cần. Việc này sẽ giảm thiếu tối đa thời gian, chi phí, giúp cho các doanh nghiệp tận dụng được một cách hiệu quả nhất các cơ hội mang về từ các FTA mà Việt Nam đang tham gia.
Theo đó, về thương mại hàng hóa, Cổng FTAP cho phép doanh nghiệp và người dân tra cứu ra kết quả mức thuế, lộ trình cắt giảm thuế đối với từng mặt hàng cụ thể theo các FTA của Việt Nam với các đối tác, đặc điểm quy mô thị trường, quy tắc xuất xứ để hưởng ưu đãi và các thủ tục cần thực hiện và các biện pháp phi thuế mà doanh nghiệp cần lưu ý trong quá trình xuất khẩu/nhập khẩu mặt hàng đó... Về thương mại dịch vụ - đầu tư, Cổng thông tin điện tử này cho phép doanh nghiệp và người dân tra cứu ra kết quả cam kết mở cửa thị trường dịch vụ - đầu tư liên quan tới từng ngành/phân ngành dịch vụ hoặc phi dịch vụ theo từng phương thức cung cấp dịch vụ cũng như thông tin về các văn bản quy phạm pháp luật cam kết và hiện hành có liên quan... Điều này sẽ tạo tiền đề quan trọng giúp doanh nghiệp và người dân có được thông tin cần thiết một cách nhanh chóng, chính xác, từ đó tận dụng tối đa các cơ hội do các FTA này mang lại.
Đặc biệt, Cổng FTAP mang tính động, liên tục cập nhật thường xuyên tình hình và kết quả triển khai thực thi các Hiệp định FTA của Việt Nam từ phía các cơ quan quản lý tại các phiên họp Hội đồng, Ủy ban có liên quan trong các Hiệp định FTA mà Việt Nam tham gia; các văn bản pháp luật thực hiện các Hiệp định FTA của Việt Nam do cơ quan quản lý ban hành; số liệu hoặc thông tin về các thị trường có FTA với Việt Nam dựa trên các nguồn thông tin tin cậy; các sự kiện, chương trình hội nghị, hội thảo hoặc khóa tập huấn thực thi các FTA dưới hình thức trực tiếp và trực tuyến cũng được cập nhật thường xuyên để doanh nghiệp hoặc những tổ chức, cá nhân quan tâm có thể đăng ký tham gia. Ngoài ra, các ấn phẩm hỗ trợ doanh nghiệp khi được xuất bản cũng được đăng tải công khai để doanh nghiệp hoặc người dân có thể tham khảo…
