Đây là nội dung quan trọng được các chuyên gia bàn luận sôi nổi tại Diễn đàn Năng lượng Việt Nam với chủ đề “Những thách thức trong đảm bảo an ninh năng lượng gắn với phát triển bền vững” vừa diễn ra sáng nay, 9/8 tại Hà Nội.
Cung ứng điện nhiều rủi ro, nguy cơ thiếu điện cận kề
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho biết, nền kinh tế nước ta đang phát triển với tốc độ cao, kéo theo đó là sự gia tăng mạnh mẽ nhu cầu về năng lượng. Đây là vấn đề đang đặt ra nhiều thách thức rất lớn khi mà các nguồn năng lượng sơ cấp như than đá, dầu khí… đang cạn kiệt, không đủ cho nhu cầu trong nước.
"Trong đó, yêu cầu về bảo vệ môi trường đang tạo ra áp lực đối với việc thực hiện chiến lược đảm bảo an ninh năng lượng gắn với phát triển bền vững", Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh.
Để đảm bảo an ninh năng lượng, Việt Nam cần nhanh chóng nâng cao việc ứng dụng công nghệ vào phát triển năng lượng, nhất là những thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 - Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh
Báo cáo tại Diễn đàn, ông Lê Văn Lực, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo cho biết, năm 2017, tổng điện sản xuất và mua đạt 192,45 tỷ USD, tăng 8,6% so với năm 2016, điện thương phẩm đạt 174,05 tỷ kWh, tăng 8,92% so với năm 2016. Trong giai đoạn 2011-2015 tổng công suất đặt nguồn điện toàn quốc tăng bình quân 12,8%/năm, cao hơn mức tăng trưởng phụ tải cực đại cùng giai đoạn là 9,6%/năm, trong đó công suất đặt nguồn điện năm 2015 đạt 39.350 MW, đứng thứ 2 trong các nước Asean.
Thách thức thứ nhất trong đảm bảo an ninh năng lượng mà Việt Nam có thể sẽ đối mặt liên quan đến hạn chế về nguồn cung năng lượng sơ cấp trong nước dẫn đến phụ thuộc vào nhiên liệu nhập khẩu. Thứ hai, tốc độ tăng cao nhu cầu năng lượng gây sức ép lên hạ tầng cơ sở. Thách thức về tác động môi trường của hoạt động cung cấp năng lượng sẽ ngày càng gia tăng do nhu cầu năng lượng trong nước tăng nhanh.
Cùng quan điểm, ông Ngô Sơn Hải, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) dự báo, đến năm 2020, Việt Nam có thể đối mặt nguy cơ thiếu điện. Cụ thể, theo ông Ngô Sơn Hải, trong giai đoạn đến năm 2030 nhu cầu sử dụng điện sẽ tiếp tục tăng trưởng ở mức cao. Theo tính toán, các năm 2019-2020, nhìn chung cung ứng điện có thể được đảm bảo, nhưng đến các năm 2021-2023, hệ thống điện không đáp ứng nhu cầu điện và nhiều khả năng xảy ra tình trạng thiếu điện tại miền Nam.
Thậm chí tình trạng thiếu điện miền Nam có thể tăng cao hơn và kéo dài ra cả giai đoạn đến năm 2025 nếu như phụ tải tăng trưởng cao, lượng về các hồ thủy điện kém hơn trung bình nhiều năm; nguồn khí Lô B, khí Cá Voi Xanh chậm tiến độ và các dự án nguồn điện mới tiếp tục bị chậm tiến độ so với cập nhật hiện nay. Theo tính toán, mỗi dự án nhiệt điện than từ 1.000 - 1.200MW tại miền Nam bị chậm tiến độ sẽ làm mức độ thiếu điện tại miền Nam tăng thêm từ 7,2 đến 7,5 tỷ kWh/năm.
Ông Ngô Sơn Hải, đại diện EVN cho rằng, để đảm bảo an ninh năng lượng trong thời gian tới, cần đảm bảo tốt đồng hành 2 giải pháp là kiểm soát nhu cầu phụ tải và đảm bảo về nguồn cung điện
Ông Hải cho biết thêm, việc đảm bảo cung ứng điện toàn toàn quốc trong thời gian tới sẽ có nhiều rủi ro bởi các nguồn điện đã được khởi công xây dựng để đưa vào vận hành trong 5 năm tới rất thấp so với yêu cầu, hiện nay chỉ có 7 dự án nhiệt điện than với 7.860MW đã được khởi công và đang triển khai xây dựng. Như vậy, còn trên 18.000MW trong số 26.000 MW các dự án nhiệt điện than dự kiến vào vận hành trong 5 năm tới ,nhưng đến nay chưa được khởi công xây dựng và sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc cung ứng điện các năm tiếp theo.
Kiểm soát nhu cầu phụ tải và đảm bảo về nguồn cung điện
Trước những thách thức trong đảm bảo an ninh năng lượng gắn với phát triển bền vững, tại Diễn đàn, các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp như ứng dụng công nghệ, phát triển năng lượng tái tạo, xây dựng và phát triển thị trường điện cạnh tranh...
"Việt Nam cần nhanh chóng cần nâng cao việc ứng dụng công nghệ vào phát triển năng lượng, nhất là những thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0. Bên cạnh đó, đẩy nhanh phát triển năng lượng tái tạo như điện gió, mặt trời… Và muốn phát triển năng lượng tái tạo thì rất cần sự tháo gỡ về cơ chế, chính sách, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cũng như có những ưu đãi, hỗ trợ cho nhà đầu tư", Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho biết.
Diễn đàn năng lượng Việt Nam nhằm đưa ra những giải pháp để đảm bảo an ninh năng lượng, hướng đến phát triển nguồn năng lượng bền vững
Còn theo đại diện EVN, để đảm bảo an ninh năng lượng trong thời gian tới, cần đảm bảo tốt đồng hành 2 giải pháp là kiểm soát nhu cầu phụ tải và đảm bảo về nguồn cung điện. Theo đó, cần tăng cường các giải pháp sử dụng điện an toàn, tiết kiệm và hiệu quả và quản lý nhu cầu sử dụng điện; kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất công nghiệp trong việc áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, định mức về sử dụng năng lượng theo quy định.
Đồng thời, lựa chọn áp dụng quy trình và mô hình quản lý sản xuất tiên tiến, biện pháp công nghệ phù hợp và thiết bị công nghệ có hiệu suất cao. Ngoài ra, nước ta cần khuyến khích phát triển các dự án điện mặt trời phân tán và các dự án điện mặt trời tại các khu vực khả thi về đấu nối.
Đặc biệt, là cần sử dụng đa dạng và hợp lý các nguồn năng lượng sơ cấp trong và ngoài nước; đẩy mạnh các hoạt động sử dụng năng lượng và khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng tái tạo bảo đảm an ninh năng lượng, giảm phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu; từng bước xây dựng các thị trường năng lượng cạnh tranh nhằm tăng hiệu quả hoạt động và khuyến khích đầu tư phát triển năng lượng sạch, đại diện EVN kiến nghị.
