Với đặc thù tỉnh miền núi, biên giới, địa hình phức tạp, đầu tư nâng cấp giao thông không chỉ phục vụ đi lại, vận chuyển hàng hóa mà còn mở rộng liên kết vùng, tăng sức hút đầu tư và nâng vị thế Điện Biên trong khu vực trung du và miền núi phía Bắc.
Hạ tầng giao thông, khâu đột phá trong tư duy phát triển sau Đại hội XV
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Điện Biên lần thứ XV xác định mục tiêu phát triển tỉnh theo hướng bền vững, từng bước hiện đại, phấn đấu vươn lên phát triển khá trong khu vực trung du và miền núi phía Bắc. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Nghị quyết nhấn mạnh yêu cầu tập trung hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, coi đây là nền tảng quan trọng để tháo gỡ các điểm nghẽn phát triển, trong đó hạ tầng giao thông được xác định là một trong những khâu đột phá mang tính quyết định.
Đối với Điện Biên, giao thông không chỉ là hạ tầng kỹ thuật phục vụ đi lại và vận chuyển hàng hóa, mà còn là yếu tố chi phối trực tiếp đến cấu trúc không gian phát triển, khả năng liên kết vùng và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế địa phương. Trong nhiều năm, điều kiện địa hình chia cắt mạnh, khoảng cách xa các trung tâm kinh tế lớn, cùng với chi phí logistics cao đã trở thành rào cản đáng kể đối với thu hút đầu tư, mở rộng thị trường và phát triển sản xuất hàng hóa. Chính vì vậy, Nghị quyết Đại hội XV đã tiếp cận vấn đề giao thông không chỉ từ góc độ đầu tư hạ tầng đơn lẻ, mà đặt trong tổng thể chiến lược phát triển dài hạn của tỉnh.
Một điểm mới trong tư duy phát triển sau Đại hội XV là việc gắn phát triển hạ tầng giao thông với quy hoạch không gian kinh tế và tổ chức lại các hoạt động sản xuất - dịch vụ. Giao thông không còn được nhìn nhận thuần túy là hệ thống các tuyến đường, mà trở thành công cụ quan trọng để dẫn dắt phát triển, định hình các vùng động lực, kết nối các khu vực sản xuất hàng hóa, khu dịch vụ và các trung tâm đô thị. Thông qua giao thông, các nguồn lực về đất đai, lao động, thị trường và đầu tư được kết nối và khai thác hiệu quả hơn.
Trong bối cảnh đó, việc đầu tư và nâng cấp hạ tầng giao thông sau Đại hội XV được định hướng theo cả hai chiều: vừa tăng cường kết nối nội tỉnh, vừa mở rộng kết nối liên tỉnh, liên vùng. Kết nối nội tỉnh nhằm phục vụ tổ chức lại sản xuất, tạo điều kiện hình thành các vùng nguyên liệu, vùng sản xuất tập trung, gắn với chế biến và tiêu thụ. Kết nối đối ngoại hướng tới việc rút ngắn khoảng cách không gian giữa Điện Biên với các tỉnh trong vùng trung du và miền núi phía Bắc, qua đó giảm chi phí vận chuyển, mở rộng thị trường tiêu thụ và nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm địa phương.
Từ góc độ phát triển kinh tế, hạ tầng giao thông còn được xem là điều kiện tiên quyết để cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh. Nghị quyết Đại hội XV nhấn mạnh yêu cầu tạo lập môi trường thuận lợi để thu hút doanh nghiệp và các thành phần kinh tế tham gia đầu tư vào địa bàn. Trong thực tế, chất lượng hạ tầng giao thông có ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định đầu tư của doanh nghiệp, bởi nó chi phối chi phí sản xuất, khả năng tiếp cận thị trường và hiệu quả khai thác dự án. Do đó, việc coi giao thông là khâu đột phá không chỉ xuất phát từ nhu cầu nội tại, mà còn là lựa chọn mang tính chiến lược để huy động và phát huy các nguồn lực xã hội cho phát triển.
Mở lối liên kết vùng từ giao thông kết nối
Một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết Đại hội XV là yêu cầu tăng cường liên kết vùng, coi đây là giải pháp chiến lược để Điện Biên khắc phục hạn chế về quy mô thị trường, nguồn lực và vị trí địa lý. Trong cấu trúc liên kết vùng đó, hạ tầng giao thông đóng vai trò “xương sống”, quyết định khả năng kết nối của tỉnh với các trung tâm kinh tế, các địa phương lân cận và thị trường rộng lớn hơn.
Sau Đại hội XV, định hướng phát triển hạ tầng giao thông của tỉnh được đặt trong mối quan hệ chặt chẽ với quy hoạch vùng và quy hoạch quốc gia. Việc ưu tiên đầu tư, nâng cấp các tuyến giao thông đối ngoại có ý nghĩa quan trọng trong việc rút ngắn khoảng cách không gian, giảm chi phí vận chuyển và nâng cao khả năng tiếp cận thị trường cho sản phẩm của địa phương, đặc biệt là nông sản, sản phẩm công nghiệp chế biến và hàng hóa phục vụ du lịch.
Bên cạnh kết nối vùng, giao thông nội tỉnh cũng được nhìn nhận lại theo hướng phục vụ tốt hơn cho tổ chức không gian phát triển. Việc kết nối các khu vực động lực, các vùng sản xuất hàng hóa, các điểm du lịch với trung tâm tỉnh và các trục giao thông chính không chỉ tạo thuận lợi cho lưu thông, mà còn góp phần hình thành các chuỗi giá trị, thúc đẩy phát triển kinh tế theo chiều sâu.
Từ góc độ liên kết vùng, hạ tầng giao thông còn giữ vai trò quan trọng trong việc tăng cường giao lưu kinh tế, văn hóa - xã hội giữa Điện Biên với các tỉnh trong khu vực. Khi điều kiện kết nối được cải thiện, cơ hội hợp tác, liên kết sản xuất - tiêu thụ, phát triển du lịch liên vùng sẽ được mở rộng, qua đó nâng cao vị thế của Điện Biên trong mạng lưới phát triển chung của vùng trung du và miền núi phía Bắc.
Nghị quyết Đại hội XV Đảng bộ tỉnh Điện Biên xác định cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm huy động nguồn lực cho phát triển. Trong đó, hạ tầng giao thông được coi là yếu tố có tính quyết định đối với khả năng thu hút doanh nghiệp, nhà đầu tư.
Thực tiễn cho thấy, chất lượng hạ tầng giao thông có tác động trực tiếp đến chi phí sản xuất kinh doanh, khả năng tiếp cận thị trường và hiệu quả đầu tư. Việc tập trung phát triển giao thông sau Đại hội XV vì vậy không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân, mà còn hướng tới tạo dựng nền tảng hạ tầng đủ sức hấp dẫn để thu hút các dự án đầu tư vào các lĩnh vực mà tỉnh có tiềm năng và lợi thế.
Đối với phát triển du lịch, một trong những ngành kinh tế quan trọng được Nghị quyết Đại hội XV xác định, hạ tầng giao thông có vai trò đặc biệt. Giao thông thuận lợi giúp tăng khả năng tiếp cận các điểm đến, nâng cao trải nghiệm của du khách và mở rộng thị trường du lịch. Khi các tuyến kết nối được cải thiện, Điện Biên có điều kiện phát huy tốt hơn giá trị của các di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh và sản phẩm du lịch đặc thù, qua đó tạo động lực lan tỏa cho các ngành dịch vụ liên quan.
Phát triển hạ tầng giao thông còn gắn với mục tiêu nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng. Giao thông thuận lợi giúp người dân tiếp cận tốt hơn với các dịch vụ y tế, giáo dục, thương mại; tạo điều kiện cho lưu thông hàng hóa nông sản, nâng cao thu nhập và cải thiện sinh kế, nhất là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa.
Quan trọng hơn, tư duy phát triển giao thông sau Đại hội XV được đặt trong yêu cầu phát triển bền vững. Nghị quyết nhấn mạnh việc đầu tư hạ tầng phải gắn với bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả nguồn lực và phù hợp với điều kiện tự nhiên của tỉnh. Điều này đòi hỏi cách tiếp cận thận trọng, có tính toán dài hạn, tránh chạy theo tăng trưởng trước mắt mà bỏ qua yếu tố bền vững.
Nhìn tổng thể, sau Đại hội XV, hạ tầng giao thông của Điện Biên không chỉ được xem là công cụ phục vụ phát triển, mà còn là yếu tố định hình không gian phát triển mới của tỉnh. Khi các tuyến kết nối được hoàn thiện và đồng bộ, không gian kinh tế - xã hội của tỉnh sẽ được mở rộng, tạo điều kiện để hình thành các vùng động lực, các cực tăng trưởng và các hành lang phát triển phù hợp với quy hoạch.
Việc phát triển hạ tầng giao thông theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XV cũng góp phần củng cố quốc phòng - an ninh, nhất là trên địa bàn biên giới. Giao thông thông suốt không chỉ phục vụ phát triển kinh tế, mà còn nâng cao khả năng quản lý lãnh thổ, bảo đảm an ninh, trật tự và tăng cường kết nối giữa các khu vực biên giới với trung tâm tỉnh.
Có thể khẳng định, định hướng phát triển hạ tầng giao thông sau Đại hội XV đã và đang mở ra những “hướng đi mới” cho Điện Biên trong quá trình hội nhập và phát triển. Việc coi giao thông là khâu đột phá, là nền tảng cho liên kết vùng thể hiện tư duy phát triển dài hạn, phù hợp với yêu cầu thực tiễn và bối cảnh mới.
Trong thời gian tới, cùng với việc tổ chức triển khai hiệu quả Nghị quyết Đại hội XV, việc tiếp tục ưu tiên nguồn lực cho hạ tầng giao thông, gắn kết chặt chẽ với quy hoạch phát triển kinh - xã hội và liên kết vùng, sẽ là yếu tố quan trọng để Điện Biên hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, từng bước hiện đại, nâng cao đời sống nhân dân và khẳng định vai trò của tỉnh trong không gian phát triển vùng trung du và miền núi phía Bắc.
