Trên thế giới, các dự án điện gió ngoài khơi đã được chứng minh tạo ra nguồn việc làm bền vững dựa vào toàn bộ chuỗi cung ứng dài hạn và tiên tiến của dự án. Do đó, nếu được triển khai ở quy mô lớn, dự án điện gió ngoài khơi có khả năng mang lại lợi ích kinh tế rất lớn cho Việt Nam.
Theo một nghiên cứu việc làm toàn cầu “Measuring the socio-economics of transition: Focus on jobs” (tạm dịch: Đo lường tác động kinh tế xã hội của quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo: Đối với vấn đề việc làm) do Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA) thực hiện, các công việc trong lĩnh vực tái tạo và sử dụng năng lượng hiệu quả được dự báo sẽ vượt qua các công việc trong lĩnh vực năng lượng truyền thống vào năm 2050 trên toàn cầu.
Hơn nữa, việc làm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo có thể đạt mức tăng trưởng đáng kể nhất khi cán mốc 42 triệu người làm việc trong lĩnh vực này vào năm 2050 nếu chính phủ các nước thực hiện các chính sách chủ động hơn trong việc chuyển đổi năng lượng.
Là một trong những nguồn năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng, điện gió ngoài khơi không chỉ cung cấp một nguồn năng lượng sạch và đáng tin cậy cho Việt Nam mà còn mang lại nhiều lợi ích cụ thể cho cộng đồng trong nước, bao gồm cả việc tạo ra những việc làm lâu dài.
Tỉnh Bình Thuận là một trong những khu vực có nguồn tài nguyên gió tốt nhất ở Việt Nam, hiện đang thu hút nhiều dự án điện gió ngoài khơi với quy mô đầu tư lên đến hàng tỷ USD. Trong đó, nổi bật là Dự án điện gió ngoài khơi La Gàn có tổng công suất 3,5GW với vốn đầu tư ước tính 10 tỷ USD do tập đoàn Copenhagen Insfrastructure Partners (CIP), tập đoàn hàng đầu Đan Mạch về đầu tư và phát triển các cơ sở hạ tầng năng lượng, là chủ đầu tư.
BVG Associates, đơn vị tư vấn chiến lược cho Ngân hàng Thế giới, đã tiến hành một nghiên cứu về những lợi ích kinh tế tiềm năng của Dự án điện gió ngoài khơi La Gàn. Để thu thập dữ liệu mang tính thực tế cho nghiên cứu này, BVG Associates đã phỏng vấn 13 công ty hoạt động trong chuỗi cung ứng của ngành điện gió ngoài khơi tại Việt Nam. Các công ty này được lựa chọn dựa trên chuyên môn, thành tích và kinh nghiệm thực tế tại Việt Nam.
Nghiên cứu cho thấy, trong suốt thời gian hoạt động, dự án La Gàn có thể đóng góp khoảng 4,4 tỷ USD và tạo ra hơn 45.000 việc làm trực tiếp cho nền kinh tế Việt Nam. Trong số các công việc được tạo ra trong các giai đoạn khác nhau, giai đoạn vận hành và bảo trì (O&M) sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra giá trị lâu dài cho cộng đồng địa phương tỉnh Bình Thuận. Mỗi năm, dự án La Gàn được dự kiến sẽ tạo ra hơn 1.000 việc làm trực tiếp khi đi vào hoạt động hoàn chỉnh.
Các lợi ích kinh tế chủ yếu đến từ việc sử dụng chuỗi cung ứng trong nước để phát triển dự án điện gió, cung cấp móng trụ ngoài khơi, thiết kế - xây dựng các cơ sở hạ tầng truyền tải trên đất liền, dịch vụ lắp đặt, vận hành và bảo trì. Trong những lĩnh vực này, chuỗi cung ứng của Việt Nam được đánh giá là có chuyên môn cao, vì vậy các nhà cung cấp trong nước có thể tham gia vào dự án. Tổng tỷ lệ nội địa hóa dự kiến sẽ chiếm khoảng 45% trong toàn bộ chuỗi cung ứng của dự án điện gió ngoài khơi La Gàn.
Kết quả xuyên suốt của nghiên cứu này cho thấy rõ là Việt Nam có một lực lượng lao động kỹ thuật lành nghề có chuyên môn cao trong lĩnh vực đóng tàu và dầu khí, có thể dễ dàng sử dụng, phát huy và đào tạo thêm lực lượng này để phục vụ cho ngành điện gió ngoài khơi. Nghiên cứu cũng cho thấy, mặc dù các công ty Việt Nam chưa vận hành tàu tự nâng nào nhưng có thể linh hoạt sử dụng những tàu nâng hạng nặng khác của ngành dầu khí để lắp đặt móng trụ và trạm biến áp ngoài khơi trong tương lai.
Công tác phát triển dự án điện gió ngoài khơi La Gàn sẽ được tiến hành trong nhiều năm, từ đó tạo ra nhiều cơ hội cho các nhà thầu của Việt Nam tham gia nhiều hơn vào chuỗi cung ứng của dự án trong những năm sắp tới, khi thị trường ngành điện gió ngoài khơi ngày càng phát triển. Một số hạng mục dự kiến sẽ luôn được nhập khẩu, như các bộ phận turbine.
Tuy nhiên, BVG Associates cho biết một số nhà cung ứng Việt Nam có dự định đầu tư thêm để phát triển nhà máy và cơ sở hạ tầng. Điều này sẽ giúp nâng cao trình độ chuyên môn ở Việt Nam và có thể tác động tích cực tới các lĩnh vực khác của chuỗi cung ứng và toàn ngành công nghiệp điện gió ngoài khơi, đồng thời cải thiện tỷ lệ nội địa hóa hơn nữa cho dự án La Gàn.
Đại diện tập đoàn CIP cho biết CIP mong muốn được hợp tác với cộng đồng địa phương và xây dựng một trong những dự án điện gió ngoài khơi đầu tiên tại Việt Nam, bằng cách thực hiện các tiêu chuẩn quốc tế cao nhất, sử dụng công nghệ điện gió tiên tiến nhất, mục tiêu của dự án La Gàn là đảm bảo nhu cầu năng lượng dài hạn của Việt Nam và hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp địa phương một cách bền vững.
Về lâu dài, việc vận hành và bảo trì dự án điện gió ngoài khơi sẽ mang lại cơ hội mới cho các doanh nghiệp trong nước và cộng đồng địa phương tỉnh Bình Thuận. Một nguồn lực mới gồm các nhân lực tại địa phương có tay nghề cao về vận hành và bảo trì dự án điện gió ngoài khơi cũng sẽ có cơ hội phát triển mạnh trong ngành công nghiệp toàn cầu này trong những thập kỷ tới.
