Sau khi sáp nhập, xã Định Hóa (Thái Nguyên) được hình thành với diện tích hơn 67,3 km², gần 5.500 hộ dân với trên 22.000 người, gồm 15 dân tộc cùng sinh sống. Mặc dù tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo cuối năm 2025 còn 4,33% (giảm 1,91% so với cuối năm 2024), song công tác giảm nghèo đa chiều của địa phương vẫn đối mặt nhiều khó khăn do địa hình đồi núi phức tạp, hạ tầng thiếu đồng bộ, thu nhập bấp bênh và hạn chế trong tiếp cận thông tin của người dân vùng cao.
Trước thực tế đó, cấp ủy, chính quyền xã đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, sáng tạo nhằm giúp người dân từng bước ổn định đời sống, vươn lên thoát nghèo bền vững.
Gỡ nút thắt hạ tầng, thúc đẩy sản xuất gắn với thị trường
Trong những năm gần đây, Định Hóa tập trung lồng ghép nhiều nguồn lực đầu tư hạ tầng, đặc biệt là giao thông nông thôn. Nhiều tuyến đường trục xã, đường liên xóm, đường nội đồng được xây mới, nâng cấp, giúp người dân thuận tiện đi lại, giao thương và vận chuyển hàng hóa.
Xác định phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp là “đòn bẩy” cho tăng trưởng, Định Hóa chú trọng dành các nguồn lực và các cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp. Cùng với đó, xã định hướng phát triển kinh tế dựa trên lợi thế đồi rừng. Các vùng có điều kiện phù hợp được mở rộng diện tích trồng keo, quế, cây lâm sản có giá trị cao.
Trong nhiều năm, Định Hóa đã định hướng tái cơ cấu kinh tế đồi rừng, chọn cây quế làm cây trồng chủ lực, nhiều hộ đã thoát nghèo và làm giàu, vì trồng quế có giá trị kinh tế cao, dễ trồng, ít sâu bệnh. Đặc biệt, xã chủ động kết nối doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư nhà máy, xưởng chế biến ngay tại vùng nguyên liệu. Việc này giúp nâng cao giá trị sản phẩm, giảm chi phí vận chuyển, tạo thêm việc làm tại chỗ và thúc đẩy chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ.
Có thể thấy sự liên kết giữa chính quyền - doanh nghiệp - người dân đã tạo bước chuyển mới trong phát triển kinh tế nông thôn, giúp nông sản Định Hóa từng bước khẳng định thương hiệu và tìm được đầu ra ổn định.
Tuyên truyền sáng tạo đưa chính sách đến gần người dân
Là địa bàn miền núi, nhiều vùng lõm sóng điện thoại, hệ thống loa truyền thanh chưa phủ kín khiến người dân khó nắm bắt kịp thời thông tin, nhất là các chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Trước những khó khăn đó, cấp ủy, chính quyền xã Định Hóa đã triển khai nhiều cách làm sáng tạo, linh hoạt để đưa chính sách giảm nghèo đến gần với người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa.
Trước hết, xã phát huy vai trò người uy tín trong cộng đồng là những cán bộ, trưởng xóm, bí thư chi bộ, trưởng ban công tác mặt trận có khả năng vận động, thuyết phục nhân dân. Đây là lực lượng nòng cốt trong công tác tuyên truyền miệng, giúp chuyển tải thông tin chính xác, gần gũi, dễ hiểu.
Song song với đó, xã đa dạng hóa hình thức tuyên truyền như tổ chức họp xóm, sinh hoạt chi bộ, tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh, pa-nô, áp phích, tờ rơi minh họa bằng hình ảnh sinh động; kết hợp tuyên truyền lưu động để tiếp cận tận nơi bà con sinh sống.
Một điểm đáng chú ý là việc ưu tiên cán bộ biết tiếng dân tộc, am hiểu phong tục, tập quán địa phương. Điều này giúp việc trao đổi thông tin trở nên gần gũi, hiệu quả hơn, đặc biệt trong việc hướng dẫn bà con tiếp cận chính sách, đăng ký tham gia các chương trình hỗ trợ sinh kế.
Nhờ đó, người dân ngày càng chủ động hơn trong việc tiếp cận thông tin, hiểu rõ lợi ích của các Chương trình mục tiêu quốc gia như Chương trình giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, hay Chương trình xây dựng nông thôn mới. Từ đó, bà con mạnh dạn tham gia mô hình phát triển kinh tế, chuyển đổi sản xuất, góp phần cải thiện đời sống.
Khơi dậy ý chí tự lực, gắn giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới
“Từ thực tiễn triển khai, UBND xã Định Hóa xác định yếu tố cốt lõi của giảm nghèo bền vững chính là khơi dậy tinh thần tự lực, tự cường của người dân. Giảm nghèo không chỉ là hỗ trợ vật chất, mà quan trọng hơn là giúp người dân thay đổi tư duy, chủ động vươn lên bằng chính sức lao động của mình”, Phó Chủ tịch UBND xã Định Hóa, ông Hoàng Văn Bẩy cho biết.
Để đạt mục tiêu đó, xã chú trọng tuyên truyền nâng cao nhận thức, khuyến khích người dân mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp; phát triển các sản phẩm có lợi thế địa phương như chè, quế, keo, chăn nuôi gia súc, gia cầm. Những mô hình sản xuất hàng hóa được khuyến khích gắn kết qua hợp tác xã, doanh nghiệp để bảo đảm đầu ra ổn định.
Bên cạnh đó, xã đẩy mạnh đào tạo nghề, tập huấn kỹ thuật, khuyến nông, khuyến lâm và giới thiệu việc làm cho lao động nông thôn, giúp người dân có kỹ năng nghề nghiệp, tăng thu nhập, giảm nguy cơ tái nghèo. Định Hóa cũng phát huy vai trò cộng đồng, khích lệ tinh thần “dân làm, dân hưởng lợi”. Các điển hình tiên tiến, hộ gia đình thoát nghèo bền vững được biểu dương, nhân rộng. Qua đó, lan tỏa tinh thần nỗ lực vươn lên trong toàn xã hội.
Các hoạt động giảm nghèo được lồng ghép chặt chẽ với chương trình xây dựng nông thôn mới. Người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn là chủ thể tham gia, đóng góp công sức, ngày công, nguyên vật liệu để xây dựng cơ sở hạ tầng, cải thiện cảnh quan, gìn giữ môi trường, phát triển đời sống văn hóa.
Ông Hoàng Văn Bẩy kiến nghị: “Để tiếp tục phát huy kết quả đạt được, UBND xã Định Hóa kiến nghị các cơ quan Trung ương và tỉnh tiếp tục quan tâm bổ sung nguồn lực cho các Chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt đầu tư hạ tầng giao thông, thông tin - truyền thông, công trình dân sinh thiết yếu. Đồng thời, cần có cơ chế khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản vùng miền núi, mở rộng thị trường tiêu thụ và chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người dân. Bên cạnh đó, cần tăng cường đào tạo nghề, bồi dưỡng cán bộ cơ sở, giúp nâng cao năng lực quản lý, tổ chức thực hiện chương trình giảm nghèo, phù hợp đặc thù vùng dân tộc thiểu số”.
“Với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của cấp trên, cùng quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, Định Hóa tin tưởng sẽ tiếp tục đạt được những kết quả tích cực hơn trong công tác giảm nghèo đa chiều, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, bền vững”, Phó Chủ tịch UBND xã Định Hóa khẳng định.
