Sự kiện do Cục Xúc tiến thương mại, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) phối hợp với Vụ Vận tải (Bộ Giao thông Vận tải) và Cơ quan Xúc tiến thương mại – đầu tư Hàn Quốc (KOTRA) tổ chức trong khuôn khổ Hội chợ Thương mại quốc tế Việt Nam lần thứ 31 (Vietnam Expo 2022). Tọa đàm nhằm tạo kênh đối thoại trao đổi, giới thiệu các cơ hội hợp tác đầu tư phát triển lĩnh vực logistics tại Việt Nam; đồng thời cập nhật các chính sách, đề xuất, kiến nghị nhằm phát triển thị trường logistics Việt Nam hiệu quả, chuyên nghiệp.
Nhiều cơ hội hợp tác đầu tư, phát triển
Theo ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, sau gần 7 năm thực thi Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc, thương mại và đầu tư giữa hai nước đã có bước nhảy vọt mạnh mẽ. Hiện nay, Hàn Quốc đang là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất vào Việt Nam với 9.200 dự án còn hiệu lực, tổng nguồn vốn lũy kế đến năm 2021 gần 75 tỷ USD. Doanh nghiệp Hàn Quốc hiện có mặt ở mọi lĩnh vực của nền kinh tế Việt Nam, từ dịch vụ cho đến logistics, tài chính - ngân hàng, công nghiệp may mặc, xây dựng, chế tạo, công nghiệp chế biến...
Hàn Quốc cũng là đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam với kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 78 tỷ USD trong năm 2021. Hai bên đang hướng tới mục tiêu tiếp tục nâng cao chất lượng hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, phấn đấu nâng kinh ngạch thương mại song phương lên 100 tỷ USD vào năm 2023 và đạt 150 tỷ USD vào năm 2030.
Trong khi đó, lĩnh vực logistics của Việt Nam hiện đang được cộng đồng doanh nghiệp và các tổ chức quốc tế đánh giá đầy tiềm năng để phát triển mạnh mẽ, nhất là sau khi đại dịch Covid-19 được kiểm soát và các hoạt động sản xuất kinh doanh, thương mại phục hồi tăng trưởng trở lại.
Theo báo cáo sơ bộ của 45/63 tỉnh, thành phố trên cả nước thì hiện có 69 trung tâm logistics có quy mô lớn và vừa phân bổ tập trung ở các khu công nghiệp. Hiện nay một số địa phương như An Giang, Bà Rịa Vũng Tàu, Bắc Ninh, Cao Bằng, Đà Nẵng, Đồng Tháp, Hà Tĩnh, Hậu Giang, Kiên Giang, Nghệ An, Tiền Giang, Quảng Ninh... đang tập trung triển khai kêu gọi thu hút đầu tư các trung tâm logistics hạng một, hạng hai, các trung tâm logistics chuyên dụng... Đây là cơ hội cho các doanh nghiệp logistics của Hàn Quốc tăng cường đầu tư, hợp tác phát triển trong thời gian tới.
Ông Lee Jong Seob, Tổng giám đốc Văn phòng KOTRA Hà Nội cho biết, trong khi tổng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam năm 2021 tăng khoảng 9,2% so với năm 2020 thì đầu tư của các doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam đã tăng 25,4%, cho thấy các xu hướng phục hồi đầu tư vững chắc của các doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, do Việt Nam đang duy trì xu hướng tăng trưởng vững chắc về xuất khẩu, thu hút đầu tư và tăng trưởng kinh tế, các doanh nghiệp Hàn Quốc có thể tiếp tục mở rộng đầu tư cũng như tăng cường hoạt động kinh doanh của mình tại đây.
Thị trường tăng trưởng nhanh và những chính sách đồng hành
Theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, thị trường logistics Việt Nam được cộng đồng quốc tế cũng như các doanh nghiệp đánh giá năng động và phát triển nhanh chóng, đặc biệt qua thử thách của hai năm dịch bệnh vừa qua với tốc độ tăng trưởng của xuất nhập khẩu và lưu thông hàng hóa trong nước cho thấy vai trò quan trọng của logistics hỗ trợ đóng góp vào phát triển kinh tế chung của đất nước.
“Mặc dù chưa có thống kê một cách chính xác tuy nhiên qua thông tin của các hiệp hội, các tổ chức nghiên cứu thì tốc độ tăng trưởng của ngành logistics ở Việt Nam hiện nay từ 12 – 14%/năm và đóng góp khoảng 4 - 5% GDP”, ông Hải thông tin.
Cùng với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế thì Việt Nam cũng đã tiếp nhận nhiều doanh nghiệp logistics nước ngoài tên tuổi tham gia đầu tư, hoạt động, trong đó có các doanh nghiệp logistics Hàn Quốc.
Cũng theo ông Hải, logistics được ví như mạch máu của nền kinh tế, đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ các ngành kinh tế phát triển, đồng thời liên kết thúc đẩy các vùng kinh tế phát triển. Thời gian qua, Chính phủ Việt Nam đã có những chính sách, định hướng phát triển lĩnh vực logistics, nổi bật như: Quyết định 200/QĐ-TTg ngày 14/02/2017 về việc phê duyệt Kế hoạch hành động nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam đến năm 2025; Quyết định 221/QĐ-TTg ngày 22/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi, bổ sung Quyết định 200/QĐ-TTg… đang được triển khai thực hiện nhằm đạt được mục tiêu giảm chi phí, nâng cao hiệu quả logistics.
Các giải pháp thúc đẩy ngành logistics cũng đang được thực hiện như: Phát triển đồng bộ hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, cảng biển, kho bãi; tập trung phát triển nguồn nhân lực logistics, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao; giảm thiểu các thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động logistics… Các chính sách có sự sửa đổi, bổ sung kịp thời với thực tiễn phát triển của lĩnh vực này.
Bên cạnh đó, ông Nguyễn Công Bằng - Phó Vụ trưởng Vụ Vận tải (Bộ Giao thông Vận tải) cũng thông tin về các chính sách phát triển logistics trong lĩnh vực vận tải đang được triển khai thực hiện.
Theo đại diện Hiệp hội Logistics Hàn Quốc tại Việt Nam (KOCA), số lượng doanh nghiệp logistic Việt Nam đã tăng từ con số 37.000 năm 2017 lên 41.000 năm 2020 và đang tiếp tục phát triển sang các lĩnh vực vận chuyển, lưu kho, thông quan và phân phối giao nhận. Vị này nhận định, thị trường logistic của Việt Nam dự kiến tăng trưởng bình quân hơn 13%/năm đến hết năm 2022 và tiếp tục tăng trưởng trong tương lai thông qua các xu hướng đầu tư nước ngoài, áp dụng công nghệ mới, thương mại điện tử…
Ông Đinh Hữu Thạnh - CEO/Chủ tịch Công ty Cổ phần Giao nhận Vận tải Con Ong cũng khẳng định: Việt Nam hiện như thỏi nam châm thu hút dòng vốn FDI, với vị trí thuận lợi cùng sự dịch chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang, tạo động lực đưa Việt Nam dần trở thành một trung tâm sản xuất mới của khu vực, trong đó có lĩnh vực logistics. Nhiều doanh nghiệp, tập đoàn vận tải lớn của Hàn Quốc đã hiện diện tại Việt Nam; với nhiều mô hình để doanh nghiệp hai nước hợp tác cùng phát triển như mua bán và sáp nhập (M&A), hợp tác đầu tư tại nước thứ ba để gia tăng quy mô các dịch vụ phục vụ hoạt động logistics tại Việt Nam và các nước khác trên thế giới.
Để logistics Việt Nam không bỏ lỡ các cơ hội phát triển
Khẳng định định hướng và hiệu quả của những chính sách phát triển lĩnh vực logistics Việt Nam, tuy nhiên các doanh nghiệp tham dự Tọa đàm cũng đề xuất, kiến nghị một số vấn đề cần được Chính phủ và các Bộ, ngành tập trung tháo gỡ để lĩnh vực tiềm năng này phát triển hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Cụ thể, ông Đinh Hữu Thạnh bày tỏ: Để thuận lợi trong quá trình hợp tác, doanh nghiệp mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước có hướng dẫn cụ thể hơn nữa về thủ tục hành chính, giúp cho các doanh nghiệp có tiềm lực hợp tác đầu tư, xây dựng các trung tâm logistics, đáp ứng nhu cầu hoạt động của doanh nghiệp và không bỏ lỡ các cơ hội kinh doanh. Chính phủ nên xem xét coi logistics là ngành công nghiệp hỗ trợ để có chính sách hỗ trợ phù hợp và các thủ tục cho doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài cần được triển khai thuận lợi hơn.
Bên cạnh đó, Chính phủ cần tiếp tục hiện đại hoá quy trình quản lý trong lĩnh vực logistics thông qua áp dụng các công cụ quản lý mới, cải thiện thủ tục hành chính trong lĩnh vực thương mại điện tử; cho phép doanh nghiệp gia công đóng gói, dán nhãn hàng hoá tại kho ngoại quan. Tạo sự liên kết giữa các thành tố trong chuỗi cung ứng như: Hải quan, cảng biển, hãng vận tải đường bộ, hãng tàu… giúp giảm thời gian giao nhận hàng.
Ông Kim Sam Mo, Tổng giám đốc Công ty Kukdong Logistics, Chủ tịch KOCA cũng chia sẻ một số kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp logistics Hàn Quốc.
Theo đó, các doanh nghiệp Hàn Quốc kiến nghị Chính phủ Việt Nam nới lỏng hạn chế tỷ lệ vốn đầu tư nước ngoài vào một số lĩnh vực logistics, để có thể khơi thông hơn nữa dòng vốn đầu tư của doanh nghiệp logistic nước ngoài vào ngành logistics Việt Nam. Việc đồng bộ, thống nhất chi phí hậu cần, hạ tầng logistics cũng là vấn đề cấp thiết với doanh nghiệp. Trên thực tế, chi phí dịch vụ hạ tầng không đồng bộ giữa các công ty vận tải biển có thể gây ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính, sự do dự trong các hoạt động hậu cần của doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp cũng đề nghị cần có chính sách hỗ trợ xây dựng mạng lưới, kết nối hợp tác giữa doanh nghiệp logistics trong nước và doanh nghiệp nước ngoài đang đầu tư, hoạt động tại Việt Nam. Bên cạnh việc cải thiện, nâng cấp cơ sở hạ tầng logistics cũ, cần chú trọng xây dựng phát triển hạ tầng logistics mới, nâng cao năng lực thực hiện các dịch vụ logistics, chính sách hỗ trợ phát triển các chuỗi cung ứng lạnh đáp ứng nhu cầu của hàng hóa xuất nhập khẩu…
Để doanh nghiệp Hàn Quốc và doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt các cơ hội hợp tác cùng khai thác thị trường logistics, ông Kim Sam Mo đề xuất Việt Nam cần hình thành hệ thống trao đổi dữ liệu điện tử (EDI). Trong đó, các bên liên quan đến logistics như công ty vận tải, kho hàng, hải quan… được kết nối thông qua hệ thống điện tử duy nhất để việc tiếp nhận và xử lý nghiệp vụ sẽ nhanh chóng, tiết kiệm thời gian cho hoạt động của doanh nghiệp.
Về tác động của giá xăng dầu tăng mạnh thời gian qua, ông Kim Sam Mo cho rằng: Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực giảm áp lực cho các doanh nghiệp vận tải bằng cách giảm thuế môi trường. Tuy nhiên trong thời gian tới, ít nhất với dầu diesel sử dụng cho vận tải thương mại thì thuế tiêu thụ đặc biệc cần được điều chỉnh một cách linh hoạt hơn. Đồng thời cần cải thiện tình trạng tắc nghẽn trên các tuyến đường tại các địa phương và giảm phí bảo trì bảo dưỡng bằng cách tăng cường phát triển, sử dụng đường cao tốc cho vận tải thương mại.
“Ngoài ra, nâng cao năng lực quản lý hiệu quả lĩnh vực logistics cũng sẽ giúp tăng khả năng cạnh tranh của logistics Việt Nam”, ông Kim bày tỏ.
Trước những kiến nghị của doanh nghiệp, ngay tại Tọa đàm, đại diện các đơn vị Bộ Công Thương và Bộ Giao thông Vận tải đã chia sẻ, phản hồi một số thông tin về: vấn đề giá, phí dịch vụ logistics theo điều tiết cung – cầu thị trường và đảm bảo nâng cao chất lượng dịch vụ logistics; chính sách giảm thuế môi trường nhằm hỗ trợ các ngành trong nền kinh tế, trong đó có ngành logistics; vấn đề phí đường cao tốc đối với vận tải hàng hóa đi các cảng biển; đánh giá tác động của giá nhiên liệu tăng đối với các phương thức vận chuyển để có kiến nghị chính sách phù hợp với Chính phủ và Quốc hội xem xét, quyết định…
Cũng tại Tọa đàm, nhiều đại diện các Sở, ngành địa phương đã giới thiệu, cung cấp thông tin quy hoạch, tiềm năng và các dự án kêu gọi đầu tư trong lĩnh vực logistics của địa phương tới các doanh nghiệp Hàn Quốc quan tâm, tìm hiểu cơ hội hợp tác, đầu tư.
