Ngày 25/9/2025, tại Hà Nội, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) chủ trì, phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) tổ chức Tọa đàm “Kích cầu tiêu dùng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế - Góc nhìn từ ngành đồ uống” nhằm tạo diễn đàn để các doanh nghiệp, các nhà hoạch định chính sách trao đổi, cập nhật thực trạng của ngành đồ uống và các vấn đề đang được quan tâm.
Tham dự Tọa đàm có đại diện Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và các đơn vị liên quan; đại diện các cơ quan, hiệp hội, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đồ uống.
Ngành đồ uống nỗ lực giữ vững đà tăng trưởng
Báo cáo tại Tọa đàm cho thấy, khối lượng sản xuất bia, nước giải khát của cả nước trong năm 2024 đạt 7,14 tỷ lít, giảm 9,21% so với năm 2023. Về xuất nhập khẩu, tính chung năm 2024, trị giá xuất khẩu rượu, bia, nước giải khát đạt khoảng 410 triệu USD, tăng 7,26% so với năm 2023. Nhập khẩu đạt 712,07 triệu USD, tăng 16,76% so với năm 2023.
Theo số liệu thống kê, ngành đồ uống đóng góp ngân sách nhà nước khoảng trên 60.000 tỷ đồng/năm và có nhiều doanh nghiệp đóng góp ngân sách lớn cho địa phương, mở ra nhiều cơ hội việc làm trực tiếp và gián tiếp trong các cơ sở nhà máy sản xuất và trong chuỗi cung ứng, dịch vụ từ các đơn vị cung cấp nguyên liệu, đóng gói, kho vận, phân phối, các ngành dịch vụ, du lịch, nhà hàng, logistics...
Với dân số khoảng 100 triệu dân và tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, Việt Nam là thị trường có nhu cầu cao và đa dạng về các loại đồ uống, theo đó còn nhiều dư địa để ngành đồ uống phát triển.
Tuy nhiên, chỉ số tồn kho đồ uống của cả nước vào cuối năm 2024 tăng thêm 23,7% so với thời điểm cuối năm 2023, cho thấy nhu cầu của ngành này đang tương đối yếu. Ngành đồ uống không cồn cũng đang có dấu hiệu suy giảm ngay trước thời điểm áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt từ 1/1/2027 với thuế suất 8% và 10% từ 1/1/2028. Đồng thời, ngành đồ uống có cồn vẫn đang chịu nhiều khó khăn từ những chính sách hạn chế chuyên ngành, xu hướng tiêu dùng,...
Trên cơ sở đó, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát Việt Nam (VBA) kiến nghị, để hỗ trợ doanh nghiệp và thúc đẩy kích cầu tiêu dùng nội địa, cần xem xét, cân nhắc một số giải pháp như mở rộng chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2% cho các mặt hàng đồ uống đến hết năm 2027; giảm, hoãn, miễn một số phí và lệ phí; giãn lùi thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt; cắt giảm điều kiện kinh doanh; giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp.
Đảm bảo tính nhất quán, đồng bộ của các chính sách thuế
Tại phiên thảo luận, các chuyên gia đồng tình với quan điểm rằng, để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp ngành đồ uống có thể vượt qua khó khăn, phục hồi, các nhà hoạch định chính sách có thể xem xét, cân nhắc một số chính sách thuế liên quan như lùi, giãn thời gian thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt thêm từ 1 đến 2 năm cùng với việc tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) 2% và lưu ý đảm bảo tính thống nhất trong các chính sách.
Phân tích chi tiết về chính sách, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam Nguyễn Thị Cúc cho biết, Quốc hội đã cân nhắc kỹ lưỡng khi lùi thời gian thực hiện thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu bia là từ 1/1/2027. Từ 1/1/2027, nước giải khát có đường trên 5g/100ml sẽ thuế suất là 8% và sau đó lên 10% từ 1/1/2028. Quy định này nhằm giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp mặc dù Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) có hiệu lực từ 1/1/2026. Ngoài ra, Quốc hội tiếp tục giảm thuế VAT 2% cho các nhóm mặt hàng đến hết năm 2026.
Tuy nhiên đến năm 2026 sẽ có vướng mắc khi nước giải khát có đường từ 5g/100ml trở xuống thì vẫn được hưởng giảm thuế VAT 2% trong khi loại trên 5g/100ml lại không được hưởng mặc dù chưa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Để giải quyết vướng mắc nêu trên, Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam kiến nghị các đơn vị xem xét điều chỉnh các văn bản quy phạm pháp luật nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp và người tiêu dùng cũng như tính nhất quán, đồng bộ của các chính sách thuế.
Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn nhận định, kích cầu từ các chính sách tài khóa là giải pháp quan trọng. Hiện có nhiều giải pháp cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân với mục tiêu kích cầu tiêu dùng nội địa thông qua các giải pháp về tiền tệ, tài khóa, các chính sách thương mại, đẩy mạnh các kênh phân phối, các chương trình khuyến mãi quốc gia..., góp phần tạo đà tăng trưởng và phục hồi cho ngành nước giải khát trước giai đoạn trước khi bắt đầu chịu thuế tiêu thụ đặc biệt từ 1/1/2027.
