Hội thảo do Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về “Việc thực hiện chính sách pháp luật về phát triển năng lượng giai đoạn 2016-2021” phối hợp với Liên hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) tổ chức.
Phát biểu tại Hội thảo, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, trong giai đoạn 2016 - 2021, ngành năng lượng đã bám sát chủ trương của Đảng, có những bước phát triển nhanh chóng, tương đối đồng bộ trong tất cả các phân ngành và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Trong đó, ngành điện là ngành hạ tầng quan trọng, phải đi trước một bước để phục vụ yêu cầu phát triển toàn diện kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
“Chính sách giá điện, thị trường điện ở nước ta là những vấn đề cốt lõi đối với sự phát triển ngành điện, có mối quan hệ mật thiết với thực hiện mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, tác động trực tiếp đến kinh doanh sản xuất của doanh nghiệp và đời sống người dân, ảnh hưởng đến việc thu hút đầu tư, tiến trình thực hiện mục tiêu phát triển bền vững, cam kết quốc tế về ứng phó với biến đổi khí hậu của nước ta”, ông Lê Quang Huy nhấn mạnh.
Thứ trưởng Bộ Công thương Đặng Hoàng An cho hay, tái cơ cấu quản trị ngành điện để giảm chi phí tối ưu không chỉ là nhiệm vụ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam mà của tất cả các đơn vị tham gia sản xuất, kinh doanh điện, doanh nghiệp tư nhân vẫn có thể quản trị kém dẫn đến giá bán điện cao. Giá điện bình quân được tính trên cơ sở giá điện sản xuất tại các nhà máy trong nước và cả điện nhập khẩu, cộng với chi phí phân phối và dịch vụ phụ trợ, điều hành và lợi nhuận định mức.
Trong giai đoạn 2016-2021, nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội nói chung và ngành điện nói riêng, nhiều đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đã được ban hành nhằm định hướng, thúc đẩy sự phát triển của ngành điện và đáp ứng đồng bộ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Trong đó, có thể kể đến một số chủ trương, đường lối, chính sách trọng tâm của Đảng và Nhà nước về năng lượng như: Kết luận số 26-KL/TW ngày 24/10/2003 của Bộ Chính trị về Chiến lược và quy hoạch phát triển ngành điện lực Việt Nam; Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị khoá XII về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 140/NQ-CP ngày 2/10/2020 của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Việc cụ thể hóa các chính sách, đường lối của Đảng về phát triển ngành điện, đặc biệt về giá điện và thị trường điện đã được Bộ Công Thương xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành trong các năm qua.
Dù vậy, còn những tồn tại, hạn chế cần được tháo gỡ để phát triển thị trường điện và điều hành giá điện phù hợp với bối cảnh mới trong thời gian tới.
Phát biểu chỉ đạo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, qua ý kiến tại hội thảo cũng như ý kiến của cử tri và các báo cáo kinh tế - xã hội của Chính phủ cho thấy, chính sách giá điện của nước ta thời gian qua đã góp phần vào ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, đảm bảo an sinh xã hội.
Tuy nhiên, chính sách giá điện, thị trường điện cũng còn nhiều bất cập, hạn chế, như việc điều chỉnh giá điện chưa bù đắp được chi phí đầu vào và bảo đảm lợi nhuận hợp lý; việc hình thành thị trường năng lượng cạnh tranh triển khai chậm; cơ chế giá bán lẻ điện hiện nay chưa đồng bộ với thực tế phát triển thị trường điện;...
Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, những vấn đề trên đặt ra nhiều thách thức và đòi hỏi phải có những nỗ lực, cố gắng vượt bậc, có cách làm mới, giải pháp đột phá để tháo gỡ vướng mắc, vượt qua khó khăn, bảo đảm mục tiêu cung cấp đủ điện cho nền kinh tế, cho sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân với giá cả hợp lý trong một thị trường lành mạnh, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Đây cũng là mục tiêu của Đoàn giám sát chuyên đề được Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao phó.
Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tiếp tục cùng với VUSTA, các chuyên gia, nhà khoa học khẩn trương nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các đại biểu tại Hội thảo để xây dựng Báo cáo tổng thuật, hoàn thiện dự thảo Báo cáo của Đoàn giám sát, trong đó đặc biệt quan tâm những đề xuất thực chất, hiệu quả, “đúng” và “trúng”, giải quyết, tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc đối với chính sách giá điện, thị trường điện Việt Nam trước mắt, cũng như lâu dài.
