Hợp nhất quy định về hàng hóa mua bán, trao đổi qua cửa khẩu phụ, lối mở của thương nhân

Theo quy định, Ủy ban nhân dân các tỉnh biên giới được giao chỉ đạo Sở Công Thương chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng địa phương để quản lý, điều tiết hàng hóa, ngăn chặn tình trạng ùn tắc, buôn lậu, gian lận thương mại tại các lối mở.

Ngày 18/6/2025, Bộ Công Thương ban hành Văn bản hợp nhất số 14/VBHN-BCT giữa Thông tư số 01/2018/TT-BCT ngày 27 tháng 02 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định chi tiết hàng hóa mua bán, trao đổi qua cửa khẩu phụ, lối mở biên giới của thương nhân và Thông tư số 33/2025/TT-BCT ngày 02 tháng 6 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 01/2018/TT-BCT.

hàng hóa cửa khẩu
Hàng hóa thông qua qua cửa khẩu Na Hình-Kéo Ái, tỉnh Lạng Sơn. (Ảnh: VGP)

Quy định về hàng hóa mua bán, trao đổi qua cửa khẩu phụ, lối mở của thương nhân

Văn bản quy định phạm vi áp dụng đối với ba nhóm đối tượng chính: (1) Thương nhân, tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa qua biên giới; (2) Các cơ quan, tổ chức quản lý và điều hành hoạt động thương mại biên giới; và (3) Các tổ chức, cá nhân khác có liên quan.

Văn bản nêu rõ, hàng hóa xuất khẩu qua cửa khẩu phụ, lối mở biên giới thực hiện theo quy định pháp luật hiện hành.

Đối với hàng hóa nhập khẩu, có hai trường hợp được phân định rõ:

Nếu nhập khẩu qua cửa khẩu phụ, lối mở nằm trong khu kinh tế cửa khẩu, hàng hóa phải đáp ứng các quy định về mua bán quốc tế, đại lý, gia công, và quá cảnh hàng hóa.

Nếu nhập khẩu qua cửa khẩu phụ, lối mở ngoài khu kinh tế cửa khẩu, chỉ cho phép nhập hàng phục vụ sản xuất trong nước, theo danh mục tại Phụ lục I kèm theo Văn bản hợp nhất.

Bộ Công Thương chịu trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan và thương nhân hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa qua cửa khẩu phụ, lỗi mở biên giới trong việc thực hiện quy định tại Thông tư này.

 Ủy ban nhân dân tỉnh biên giới có trách nhiệm chỉ đạo Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan quản lý hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa của thương nhân và tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh phương án điều tiết hàng hóa khi xảy ra hiện tượng ùn tắc tại các cửa khẩu phụ, lối mở biên giới, tránh để xảy ra tình trạng ùn tắc, buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn tỉnh.

Giao Sở Công Thương chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan theo dõi sát tình hình thực hiện Thông tư này trên địa bàn; thực hiện chế độ thông tin, báo cáo bằng văn bản gửi qua dịch vụ bưu chính về Bộ Công Thương (Cục Xuất nhập khẩu) theo định kỳ trước ngày 20 hàng tháng hoặc báo cáo đột xuất theo yêu cầu. Mẫu biểu thống kê gửi kèm báo cáo tình hình hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa của thương nhân thực hiện theo mẫu quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư này. 

Các thương nhân hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa qua cửa khu phụ, lối mở biên giới Thực hiện báo cáo định kỳ hàng tháng (trước ngày 20 hàng tháng) hoặc đột xuất bằng văn bản gửi qua dịch vụ bưu chính về Sở Công Thương tỉnh biên giới khi hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa qua cửa khẩu phụ, lối mở biên giới trên địa bàn tỉnh theo mẫu quy định tại Phụ lục II Thông tư này. 

Văn bản hợp nhất có hiệu lực kể từ ngày ký (ngày 18/6/2025). Văn bản này đồng thời bãi bỏ Thông tư số 34/2016/TT-BCT trước đây nhằm thay thế bằng khung quy định mới, đồng bộ hơn với Nghị định số 14/2018/NĐ-CP của Chính phủ và thực tiễn hoạt động thương mại biên giới. Trong quá trình thực hiện, nếu phát sinh vướng mắc, các cơ quan, tổ chức và thương nhân có thể gửi phản ánh bằng văn bản về Bộ Công Thương để xem xét, xử lý.

Các tổ chức, thương nhân quan tâm, xem toàn văn Văn bản hợp nhất và các Phụ lục tại đây.

Quy định về danh mục hàng hóa cư dân biên giới

Cùng ngày 18/6/2025, Bộ Công Thương ban hành Văn bản hợp nhất số 15/VBHN-BCT  giữa Thông tư số 02/2018/TT-BCT ngày 27 tháng 02 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định chi tiết Danh mục hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới và Thông tư số 34/2025/TT-BCT ngày 02 tháng 6 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Công Thương sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2018/TT-BCT.

Văn bản hợp nhất quy định rõ phạm vi điều chỉnh là danh mục hàng hóa được phép mua bán, trao đổi qua biên giới theo hình thức cư dân biên giới, căn cứ theo Khoản 2 Điều 12 Nghị định số 14/2018/NĐ-CP ngày 23/01/2018 của Chính phủ về hoạt động thương mại biên giới.

Đối tượng áp dụng bao gồm: Cư dân biên giới mua bán, trao đổi hàng hóa qua biên giới quy định tại khoản 1 Điều 1 Nghị định số 122/2024/NĐ-CP; Các cơ quan, tổ chức quản lý và Điều hành hoạt động thương mại biên giới; Các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến hoạt động thương mại biên giới.

Hàng hóa mua bán, trao đổi qua biên giới của cư dân biên giới: (1) Hàng hóa xuất khẩu dưới hình thức mua bán, trao đổi của cư dân biên giới thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành; (2) Hàng hóa được nhập khẩu dưới hình thức mua bán, trao đổi của cư dân biên giới quy định tại Phụ lục kèm theo Thông tư này; (3) Các mặt hàng ngoài danh mục quy định tại Khoản 2 Điều này không được nhập khẩu dưới hình thức mua bán, trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới.

Trường hợp cần đảm bảo an toàn thực phẩm, phòng ngừa dịch bệnh qua biên giới, Bộ Công Thương sau khi trao đổi với các Bộ, ngành liên quan quyết định tạm ngừng nhập khẩu một số mặt hàng trong danh mục hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới ban hành theo quy định tại Khoản 2 Điều này trên từng địa bàn với thời gian cụ thể.

Bộ Công Thương có trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện quy định tại Thông tư này.

Ủy ban nhân dân tỉnh biên giới có trách nhiệm chỉ đạo Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức thực hiện Thông tư này với các cơ quan có liên quan của tỉnh, xây dựng cơ chế phối hợp quản lý hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới trên địa bàn.

Giao Sở Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan của tỉnh thực hiện chế độ thông tin, báo cáo bằng văn bản gửi qua dịch vụ bưu chính về Bộ Công Thương (Cục Xuất nhập khẩu) định kỳ trước ngày 20 hàng tháng và báo cáo đột xuất theo yêu cầu. Mẫu biểu thống kê gửi kèm báo cáo định kỳ tình hình hoạt động mua bán, trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới theo Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư này.

Văn bản hợp nhất có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký, đồng thời bãi bỏ Thông tư số 54/2015/TT-BCT ngày 30/12/2015, văn bản quy định danh mục hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới theo Quyết định số 52/2015/QĐ-TTg. Trong quá trình thực hiện, các đơn vị liên quan nếu phát sinh khó khăn, vướng mắc được đề nghị phản ánh bằng văn bản về Bộ Công Thương (Cục Xuất nhập khẩu) để kịp thời xem xét, xử lý.

Xem toàn văn Văn bản hợp nhất và các Phụ lục tại đây.

Hoàng Phương