Sáng 12/5, Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2019 đã khai mạc trọng thể tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Tam Chúc (Kim Bảng, Hà Nam).
Đây là lần thứ 3 Việt Nam vinh dự đăng cai Đại lễ Phật đản Liên hợp quốc - Vesak 2019. Chủ đề của Đại lễ năm nay là “Cách tiếp cận của Phật giáo về sự lãnh đạo toàn cầu và trách nhiệm cùng chia sẻ vì xã hội bền vững.”
Dự lễ khai mạc có Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng; Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trần Thanh Mẫn và nhiều đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các bộ, ban, ngành, địa phương.
Hòa thượng Thích Trí Quảng, Đệ nhất Phó pháp chủ Hội đồng Chứng minh Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, cùng các chư tôn đức giáo phẩm Giáo hội Phật giáo Việt Nam dự lễ khai mạc.
Tham dự khai mạc Đại lễ còn có Tổng thống Myanmar Win Myint; Phó Tổng thống, Chủ tịch Thượng viện Ấn Độ Venkaiah Naidu; Thủ tướng Nepal Khadga Prasad Sharma Oli; Chủ tịch Thượng viện Vương quốc Bhutan Tashi Dorji; Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc kiêm Thư ký Ủy ban Kinh tế-Xã hội Liên hợp quốc Armida Salsiah Alisjahbana; đại sứ một số nước và trên 1.650 đại biểu thuộc hơn 570 đoàn khách quốc tế đến từ 112 quốc gia, vùng lãnh thổ cùng trên 20.000 tăng ni, Phật tử và nhân dân trong nước.
Sau chương trình nghệ thuật khai mạc và nghi thức lễ Tam Bảo, các đại biểu dự Đại lễ đã nghe Thông điệp của Đức Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Thông điệp do Hòa thượng Thích Trí Quảng, Đệ nhất Phó Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam, trình bày cho thấy Đại lễ Vesak Liên hợp quốc lần thứ 16 là dịp để các đại biểu cùng nhau chia sẻ những giải pháp để thực hiện thành công mục tiêu thiên niên kỷ của Liên hợp quốc vì một thế giới hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng.
Giáo hội Phật giáo Việt Nam kế thừa và phát huy những giá trị tinh hoa của Phật giáo Việt Nam trong lịch sử, luôn luôn đồng hành cùng dân tộc. Trong quá trình hội nhập quốc tế, những đóng góp tích cực, chủ động và có trách nhiệm của Việt Nam với cộng đồng quốc tế đã được Liên hợp quốc ghi nhận và đánh giá cao.
Việc Giáo hội Phật giáo Việt Nam đăng cai tổ chức Đại lễ Vesak Liên hợp quốc năm nay càng khẳng định điều đó. Đồng thời khẳng định vai trò và vị thế của Giáo hội Phật giáo Việt Nam trong hội nhập quốc tế.
Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2019 trao đổi các vấn đề, trong đó có cách tiếp cận của Phật giáo về sự lãnh đạo toàn cầu và trách nhiệm cùng chia sẻ vì xã hội bền vững, sự lãnh đạo có chính niệm vì hòa bình bền vững; đặc biệt là các vấn đề Phật giáo trong đời sống như cách tiếp cận của Phật giáo về gia đình hòa hợp, chăm sóc sức khỏe và xã hội bền vững, cách tiếp cận của Phật giáo về giáo dục đạo đức toàn cầu, cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và Phật giáo, cách tiếp cận của Phật giáo về tiêu thụ có trách nhiệm và phát triển bền vững. Qua đó, cộng đồng Phật giáo thế giới đưa ra những giải pháp căn bản nhất, xuất phát từ chính tâm con người để thực hiện thành công mục tiêu chương trình nghị sự phát triển bền vững toàn cầu mà Liên hợp quốc hướng tới.
Trong diễn văn khai mạc, Hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Tổ chức Quốc tế Vesak 2019 trình bày nêu rõ, trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với những xung đột, khủng bố, chiến tranh, bất bình đẳng, khủng hoảng môi trường sinh thái và biến đổi khí hậu, sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang làm thay đổi mọi mặt đời sống và các cấu trúc truyền thống, thì hơn lúc nào hết, chúng ta phải cùng nhau phát huy những giá trị cốt lõi của Đạo Phật về tinh thần khoan dung, vô ngã, vị tha, hòa hợp và hòa bình thông qua con đường Bát chánh đạo và lý trung đạo nhằm góp phần giải quyết những thách thức vấn nạn toàn cầu.
Điều đặc biệt nhất là vạn vật trở nên kết nối, mọi thứ đều có thể xóa nhòa khoảng cách về mặt địa lý, các cộng đồng và các quốc gia ngày càng trở nên phụ thuộc lẫn nhau, thế giới dần dần bắt đầu giống như một xã hội toàn cầu. Chính vì vậy, để giải quyết các vấn đề đặt ra, cần thiết phải có một sự lãnh đạo toàn cầu.
Sự lãnh đạo này phải đảm bảo được sự bình đẳng, dung hòa được lợi ích và hóa giải được xung đột giữa các niềm tin, các nền kinh tế, các nền văn hóa, các tầng lớp xã hội, hay các quốc gia lãnh thổ, cân bằng được môi trường, hệ sinh thái.
Chủ đề của Đại lễ Vesak Liên hợp quốc 2019 cho thấy tầm vóc và ý thức trách nhiệm cao cả của Phật giáo trước tình hình biến động của thế giới trên nhiều phương diện đời sống, qua đó cho thấy thái độ tích cực cũng như niềm tin về khả năng góp phần hóa giải những vấn nạn thời đại của Phật giáo ngày càng được khẳng định.
Hội thảo khoa học quốc tế tại Đại lễ Vesak Liên hợp quốc năm nay mong muốn tăng cường sự hợp tác giữa các cộng đồng và tổ chức Phật giáo thế giới nhằm tìm kiếm và ứng dụng các giải pháp Phật giáo đối với các mục tiêu mà Liên hợp quốc theo đuổi.
“Kỷ niệm ngày Vesak là cơ hội để tất cả chúng ta cùng nhau suy ngẫm và tôn vinh giá trị tư tưởng nhân văn của Phật giáo, thông qua cuộc đời của Đức Phật đã dạy cho chúng ta rằng hạnh phúc thực sự của mỗi con người không phải chỉ tìm trong vật chất, mà thay vào đó, phải đi tìm sự an lạc trong tâm hồn. Xét trên bình diện quốc gia thay vì theo đuổi tăng trưởng vô độ, không giới hạn, mà thay vào đó, là tăng trưởng sự giàu có tâm linh, an lạc, hạnh phúc và tôn trọng, bảo vệ môi trường. Soi chiếu với những tư tưởng, giáo lý cốt lõi của mình như học thuyết Duyên khởi, học thuyết về Nghiệp và luật Nhân quả..., Phật giáo có nhiều lợi thế trong việc tham gia với sứ mệnh lãnh đạo toàn cầu và trách nhiệm cùng chia sẻ vì xã hội bền vững,” Hòa thượng Thích Thiện Nhơn nói.
Phát biểu tại lễ khai mạc, Hòa thượng Brahmapundit, Chủ tịch sáng lập Ủy ban Tổ chức Quốc tế Đại lễ Vesak Liên hợp quốc bày tỏ tán dương và tri ân Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam và những người đã đóng góp cho sự thành công của các Đại lễ Vesak Liên hợp quốc trong những năm trước, tin tưởng Đại lễ Vesak 2019 sẽ tiếp tục thành công.
Bên cạnh chủ đề chính, sẽ có hội thảo về năm chủ đề xoay quanh chủ đề chính. Những kết quả đạt được trong hội thảo sẽ được đưa vào Tuyên bố Hà Nam và thông báo rộng rãi trên toàn thế giới.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có bài phát biểu quan trọng tại Đại lễ. Thủ tướng nêu rõ Đại lễ Vesak Liên hợp quốc đã vượt trên một lễ hội văn hóa tôn giáo thông thường nhằm phát huy tinh hoa của đạo Phật và trao truyền cho tất cả chúng ta thông điệp lâu đời của đức Phật Thích ca về hòa bình, hòa hợp, khoan dung và nhân ái mà đến nay vẫn vẹn nguyên giá trị. Đó cũng là nền tảng cho việc thiết lập mối quan hệ hòa bình, hữu nghị, hợp tác giữa các quốc gia, các dân tộc, tôn giáo và là chất liệu góp phần xây dựng cuộc sống văn minh, chân lý hòa bình, thịnh vượng và phát triển bền vững vì lợi ích tốt đẹp của nhân loại.
Việt Nam tự hào được Liên hợp quốc chọn tổ chức Đại lễ Vesak 2019 với sự tham gia của lãnh đạo các tông phái Phật giáo đến từ nhiều quốc gia và sự thành kính hướng tâm về Đại lễ của muôn người yêu kính Phật giáo khắp nơi.
Trong không khí tôn nghiêm của Đại lễ, chúng ta cùng tưởng niệm, tôn vinh Đức Phật và cùng suy ngẫm về chân lý hòa bình, về tinh thần khoan dung, lòng từ bi, đồng thời phát huy chân lý đó vào thực tiễn cuộc sống, giảm thiểu xung đột và khổ đau, thiết lập mối quan hệ hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển giữa các quốc gia, các dân tộc và cùng xây dựng một thế giới hòa bình, an lạc cho toàn nhân loại. Đó là một sự đồng điệu của các mục tiêu của Chương trình Nghị sự 2030 của Liên hợp quốc về phát triển bền vững, thịnh vượng, không ai bị bỏ lại phía sau mà Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực thực hiện.
Theo Thủ tướng, thế giới đã bước vào thiên niên kỷ thứ ba, các quốc gia ngày càng phát triển, của cải vật chất ngày càng nhiều hơn nhưng cuộc sống người dân không ít nơi còn khổ đau do chiến tranh, xung đột, thiên tai, ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu... Nhiều người với lối sống thực dụng đang sai lầm và quên đi những giá trị nhân bản, sự quan tâm về vật chất quá lớn đã làm rộng ra một cách sâu sắc khoảng cách giữa giàu và nghèo, nền tảng đạo đức truyền thống đạo đức của nhiều quốc gia bị ảnh hưởng.
“Trước thực tế đó, tại Đại lễ, chúng ta cùng tĩnh tâm chiêm nghiệm lời Phật dạy để tìm ra giải pháp và cùng nhau hành động để bảo vệ, kiến tạo cho thế giới ngày càng an lạc, tốt đẹp hơn,” Thủ tướng nhấn mạnh.
Trên tinh thần đó, Thủ tướng hoan nghênh chủ đề của Đại lễ Vesak 2019 thể hiện trách nhiệm của Phật giáo với hiện thực và tương lai của xã hội. Theo Thủ tướng, mỗi người chúng ta chính là sứ giả của Đức Phật, cùng quan tâm, chia sẻ, hiện thực hóa thông điệp về hòa bình, đoàn kết, yêu thương vào thực tiễn cuộc sống, góp phần đẩy lùi xung đột, khổ đau, đói nghèo, đưa con người tới cuộc sống an vui, làm tỏa sáng ý nghĩa của Vesak, kiến tạo một cõi niết bàn trong thế giới hiện thực.
Thủ tướng cho biết Việt Nam là quốc gia có nhiều tôn giáo, trong đó Phật giáo là tôn giáo có lịch sử lâu đời, gắn bó sâu sắc với văn hóa, truyền thống của dân tộc Việt Nam. Nhiều năm qua, Giáo hội Phật giáo Việt Nam không ngừng phát triển và lớn mạnh, thể hiện rõ ý chí hòa hợp, đoàn kết, thống nhất, khẳng định vị trí, vai trò và góp phần xây dựng đất nước.
Đại lễ Vesak 2019 thêm một lần nữa khẳng định Nhà nước Việt Nam quan tâm và tôn trọng những giá trị văn hóa đạo đức tốt đẹp của các tôn giáo, trong đó có Phật giáo, hướng con người tới Chân-Thiện-Mỹ, phù hợp với văn hóa, đạo đức và lối sống hướng thiện của con người Việt Nam.
“Với chủ trương chủ động hội nhập quốc tế, Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, chúng tôi sẵn sàng tăng cường hợp tác với các quốc gia, các tổ chức quốc tế, nhân dân trên toàn thế giới với tinh thần đoàn kết, hòa bình, hữu nghị, vì sự hòa hợp giữa các dân tộc, góp phần củng cố những giá trị văn hóa cao đẹp của toàn nhân loại. Trong lĩnh vực văn hóa tinh thần, Việt Nam chủ trương bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống dân tộc; đồng thời tiếp thu, đón nhận tinh hoa văn hóa thế giới và hội nhập với các nền văn hóa tiên tiến trên thế giới,” Thủ tướng bày tỏ.
Trong thông điệp gửi tới Đại lễ, Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres kêu gọi “tất cả chúng ta, dù là Phật tử hay không Phật tử, hãy cùng suy nghiệm về cuộc đời đức Phật nhằm tiếp nhận nguồn cảm hứng từ những lời dạy minh triết của Ngài. Trong thời điểm gia tăng sự bất bình đẳng và thiếu độ lượng hiện nay, thông điệp của đức Phật về bất bạo động và phụng sự tha nhân trở nên thích ứng hơn bao giờ hết. Vào ngày đại lễ Vesak Liên hợp quốc, chúng ta hãy cùng làm mới sự cam kết về việc xây dựng thế giới hòa bình và chân giá trị cho tất cả mọi người trên hành tinh này.”
Các đại biểu dự Đại lễ cũng đã nghe Thông điệp của Tổng Giám đốc UNESCO, lãnh đạo các quốc gia, lãnh tụ các giáo hội Phật giáo trên thế giới.
