Gỗ Sơn Đồng - làng nghề truyền thống, nổi tiếng với nghề điêu khắc đồ gỗ (đồ thờ , tượng phật...). Đặc biệt kỹ thuật sơn son thếp vàng tinh xảo chỉ có duy nhất tại Sơn Đồng, với nghề truyền thống là tạc, chạm, khắc và sơn tô tượng để tạo ra những sản phẩm nổi tiếng trong cả nước như tượng Phật bà nghìn tay, nghìn mắt; tượng ông Thiện, ông ác, tượng các vị La Hán, kiệu bát cống...
Tác phẩm gỗ: Hồn cây, rừng phật
Để chế tác ra một sản phẩm mỹ nghệ bằng gỗ rất phức tạp và kỳ công, nhất là trong chế tác đồ thờ và tượng Phật lại càng đòi hỏi yêu cầu khắt khe về kỹ thuật hơn làm đồ mộc thông thường. Người làm nghề phải am hiểu và tuân thủ theo các niêm luật của tín ngưỡng tôn giáo, để bức tượng trở nên sống động, có hồn và thể hiện được sắc thái riêng của từng tầng bậc. “Chỉ những người có tay nghề vững, có phẩm hạnh tốt, tâm luôn hướng tới cái thiện mới tạo được những bức tượng Phật có hồn, thỏa được tâm nguyện của khách hàng” - nghệ nhân Nguyễn Văn Phú chia sẻ.
Sơn Đồng với nghề truyền thống là tạc, chạm, khắc và sơn tô tượng
Hiện nay, sản phẩm của làng nghề mỹ nghệ Sơn Đồng chiếm khoảng trên 50% thị phần toàn quốc về tượng và đồ thờ sơn son thếp vàng, thếp bạc phủ màu hoàng kim, phục vụ mảng đời sống văn hoá tâm linh, tín ngưỡng của người dân.
Trạm khắc gỗ rất phức tạp và kỳ công
Một điều đặc biệt ở những sản phẩm làng nghề Sơn Đồng, đó là dù khách hàng cần đặt làm bất cứ pho tượng thờ nào thì người thợ nơi đây đều làm được ngay mà không cần mẫu có sẵn. Để làm được điều đó, đòi hỏi người thợ không chỉ giỏi nghề chạm khắc, mà cần phải có kiến thức về văn hóa, lịch sử, tâm linh, hiểu được các điển tích, tính cách, chức vụ, vị trí của từng pho tượng trong tâm thức để rồi thổi hồn vào các tác phẩm. Thế nên, cũng dễ hiểu vì sao nghề truyền thống của Sơn Đồng nổi danh thiên hạ, khó có nơi nào bắt chước nổi.
Nghề truyền thống của Sơn Đồng nổi danh thiên hạ
Gia đình ông Nguyễn Viết Sự cũng đã từng nhiều năm làm nghề chạm khắc gỗ, hiện chuyển sang bán các sản phẩm của làng. Theo ông Sự, sản phẩm bán chạy nhất ở cửa hàng nhà ông là những pho tượng Phật để các thiện nam, tín nữ cung thỉnh tại các đình, đền, chùa.
Việc trạm, khắc gỗ đòi hỏi những đôi bàn tay khéo léo
Giá của sản phẩm có nhiều loại, tùy theo kích cỡ, hoa văn. Có sản phẩm trị giá đến hàng chục triệu đồng, nhưng cũng có sản phẩm chỉ khoảng 4 - 5 triệu đồng. Lượng khách đến tham quan và mua sản phẩm của làng nghề Sơn Đồng hàng ngày tương đối đông. Họ là khách thập phương từ trong Nam ngoài Bắc và có cả khách du lịch nước ngoài. “Nhiều chủ cửa hàng ở đây ký hợp đồng làm đồ thờ và tạc tượng Phật lên đến hàng tỷ đồng, nên ở làng nghề Sơn Đồng hiện không hiếm người đã trở thành tỷ phú” - ông Sự nói.
