[eMagazine] Doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ đẩy mạnh phát triển nhà máy thông minh

Thời gian qua, hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp Việt Nam đã khai thác tối đa các nguồn lợi truyền thống như tài nguyên tự nhiên, thâm dụng lao động… để tăng trưởng. Hiện nay, khi các nguồn lực cũ đang cạn dần, các mô hình sản xuất truyền thống với quy trình thủ công, quản lý rời rạc, và năng suất thấp ngày càng bộc lộ nhiều hạn chế, khiến các doanh nghiệp kém thích ứng trước những biến động thị trường.

Với cơ chế tự sàng lọc và lựa chọn, các doanh nghiệp sản xuất nói chung và doanh nghiệp phụ trợ nói riêng đang đứng trước rất nhiều thách thức, nhất là khi phải cạnh tranh với những tập đoàn lớn không chỉ tại thị trường quốc tế mà ngay trong thị trường nội địa.

Trong bối cảnh trên, mô hình nhà máy thông minh với khả năng tự động hóa cao, tối ưu hoá quy trình sản xuất và chuỗi cung ứng theo thời gian thực, tiết giảm chi phí… được xem là giải pháp “chuyển mình” cho phép các doanh nghiệp Việt Nam đạt được đột phá về năng suất và chất lượng. 

Nhằm nâng cao năng lực của doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam thông qua việc bồi dưỡng các chuyên gia tư vấn nhà máy thông minh và cải tiến năng lực vận hành sản xuất trên nền tảng công nghệ thông tin của doanh nghiệp, hỗ trợ các doanh nghiệp thiết lập, vận hành nhà máy thông minh, ngày 22/2/2022, Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) và Samsung Việt Nam đã ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác phát triển nhà máy thông minh.

Sau 3 năm triển khai, Dự án đã tư vấn trực tiếp cho 72 doanh nghiệp. Trong đó, từ năm 2022 đến năm 2023, Bộ Công Thương và Samsung Việt Nam đã đào tạo 122 chuyên gia về lĩnh vực nhà máy thông minh tại Việt Nam và tư vấn phát triển nhà máy thông minh cho 52 doanh nghiệp trên cả nước.

Năm 2024, Samsung Việt Nam đã tư vấn phát triển nhà máy thông minh cho 20 doanh nghiệp trên cả nước.

Từ chương trình trên, nhiều địa phương đã chủ động hưởng ứng, trở thành cầu nối quan trọng hỗ trợ doanh nghiệp trên địa bàn từng bước tiếp cận, áp dụng mô hình nhà máy thông minh vào thực tiễn sản xuất.

Tại thành phố Đà Nẵng, ông Nguyễn Văn Trừ - Phó Giám đốc Sở Công Thương thành phố cho biết, thời gian qua, Đà Nẵng đã và đang triển khai nhiều chương trình phát triển kinh tế số, trong đó có việc thí điểm mô hình nhà máy thông minh.

Dự án tư vấn phát triển nhà máy thông minh trên địa bàn thành phố được triển khai trên cơ sở Biên bản ghi nhớ đã ký giữa Cục Công nghiệp - Bộ Công Thương, Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng và Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam với những kết quả bước đầu rất khả quan.

Trong năm 2023, Sở Công Thương đã phối hợp với Samsung Việt Nam để hỗ trợ tư vấn, cải tiến mô hình nhà máy thông minh cho 2 doanh nghiệp, kết quả đạt được rất đáng khích lệ, khi các doanh nghiệp này đã nâng cao rõ rệt hiệu suất sản xuất và khả năng cạnh tranh.

Năm 2024 vừa qua, Chương trình hỗ trợ cho 03 doanh nghiệp bao gồm: Công ty Cổ phần Cao su Đà Nẵng, Công ty Minh Thịnh Lợi và Công ty In Trùng Khoa.

Các doanh nghiệp được lựa chọn hỗ trợ xây dựng nhà máy thông minh đã được các chính các chuyên gia Samsung đến tận nơi khảo sát, đánh giá thực trạng, từ đó, hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo nhân lực vận hành nhà máy thông minh, tư vấn thiết lập nhà máy thông minh thông qua các giải pháp ứng dụng chuyển đổi số, tối ưu hóa các quy trình, công đoạn sản xuất.

“Đến trực tiếp các nhà máy tôi rất ấn tượng vì dự án đã hỗ trợ rất nhiều phần việc như: tổ chức lại toàn bộ hệ thống sản xuất, mức độ nhà máy thông minh tại các doanh nghiệp đã tăng lên; tiết kiệm nhiều thời gian, công sức và tăng chi phí giá thành. Sở Công Thương thành phố Đà Nẵng tiếp tục là đầu mối và đồng hành để các doanh nghiệp tham khảo mô hình, từ đó xây dựng cho mình hướng đi thích hợp trong chuyển đổi số”, ông Nguyễn Văn Trừ thông tin.

Là doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, lãnh đạo Công ty Cổ phần đầu tư AMA Holdings (KCN Yên Phong, Bắc Ninh) chia sẻ, Công ty là 1 trong 12 doanh nghiệp tham gia Dự án Hợp tác phát triển nhà máy thông minh năm 2023. Để tồn tại và phát triển, bên cạnh cải tiến năng suất chất lượng, tiêu chuẩn hóa các quá trình và hiện trường, việc số hóa dữ liệu sản xuất từng công đoạn, cập nhật thời gian thực, đưa ra các quyết định kịp thời và đúng đắn là yêu cầu sống còn với các doanh nghiệp nói chung và AMA nói riêng.

"Nhận thức được điều đó, ngay từ khi nhận được được thông báo về Đề án Phát triển Nhà máy thông minh do Bộ Công Thương và Tập đoàn Samsung tổ chức, AMA đã đăng ký tham gia và nỗ lực chuẩn bị về nhân sự và ý tướng triển khai từ trước khi Đề án bắt đầu” đại diện Công ty Cổ phần đầu tư AMA Holdings chia sẻ.

Ngay khi tiếp nhận Dự án tư vấn phát triển nhà máy thông minh năm 2024, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Minh Thịnh Lợi đã triển khai ngay tại nhà máy (đặt ở Cụm công nghiệp An Lưu, thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam).

Qua đánh giá ban đầu, công ty chỉ đạt chỉ số thông minh 1.0/5.0. Các chuyên gia đã đào tạo, hỗ trợ các phần việc như: Đào tạo viết mô tả; phân tích quy trình, lên phương án cải tiến, đào tạo đội ngũ quản lý, cải tiến hiện trường, dán mã QR các khu vực, lắp đặt thiết bị IoT…

Đối với phần mềm quản lý thông tin, nhà máy thiết lập môi trường thu thập và chia sẻ dữ liệu thông tin thông qua IoT cho các quy trình xử lý; thiết lập quy trình vận hành nhà máy lên hệ thống. Về hoạt động cải tiến được thực hiện với 4 lĩnh vực: sản xuất, chất lượng, thiết bị, kho vận.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể quản lý chỉ số năng lực vận hành nhà máy theo thời gian thực; tăng hiệu suất nhà máy nhờ loại bỏ lãng phí hiện trường. Kết quả, sau 3 tháng triển khai dự án, nhà máy đã đạt thang điểm 2.7/5.0.

“Hiện, chúng tôi đã áp dụng khoảng 20% những tư vấn ứng dụng thiết bị công nghệ từ các chuyên gia vào hệ thống quản trị, vận hành nhà máy. Trong thời gian tới, Minh Thịnh Lợi sẽ tiếp tục hoàn thiện 100% những khuyến nghị, tư vấn để nhà máy có thể dần vận hành thông minh”, ông Nguyễn Thanh Minh - Phó Giám đốc Công ty nói và mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ xa từ phía các chuyên gia trong quá trình ứng dụng công nghệ số vào hoạt động của nhà máy.

Là đơn vị được hỗ trợ tư vấn xây dựng nhà máy thông minh năm 2024, ông Lê Hoàng Khánh Nhựt - Tổng Giám đốc Công ty CP Cao su Đà Nẵng (DRC cho biết, chuyển đổi số là chiến lược phát triển mà mỗi doanh nghiệp phải có trong lộ trình phát triển. Không “số hóa” doanh nghiệp sẽ đi lùi, đồng nghĩa với việc sẽ bị đào thải. Trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt, chuyển đổi số, đưa các nhà máy sản xuất từ tự động, bán tự động lên nhà máy thông minh (số hóa toàn bộ quy trình: quản trị, điều hành, vận hành, bán hàng…) là chủ trương bắt buộc.

Theo Tổng Giám đốc DRC, sau khi được các chuyên gia Samsung đến tận nơi khảo sát, đánh giá thực trạng, từ đó, hỗ trợ doanh nghiệp đào tạo nhân lực vận hành nhà máy thông minh, tư vấn thiết lập nhà máy thông minh thông qua các giải pháp ứng dụng chuyển đổi số, tối ưu hóa các quy trình, công đoạn sản xuất. Năm 2025, Công ty sẽ đầu tư nhà máy số, nhà máy thông minh - đây là phần hạng mục lớn nhất, cần nguồn lực nhiều nhất trong lộ trình chuyển đổi số của công ty.

“Khối lượng công việc cũng như nguồn lực cho nhà máy số, nhà máy thông minh sẽ rất lớn, nhưng doanh nghiệp chấp nhận để về sau khi số hóa thành công, đi vào vận hành nhà máy thông minh chắc chắn sẽ tiết giảm chi phí, rút ngắn thời gian đầu tư và chuẩn bị cho quá trình sản xuất, giúp cho năng lực cạnh tranh tốt hơn. Nhà máy thông minh là yếu tố quyết định tăng năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh kinh tế toàn cầu hóa, số hóa như hiện nay”, ông Lê Hoàng Khánh Nhựt chia sẻ và cho biết thêm, từ những đầu tư cho chuyển đổi số ban đầu đã góp phần tích cực vào tăng hiệu quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Năm 2024, DRC đã đảm bảo về đích đạt, vượt kế hoạch sản xuất, kinh doanh đề ra.

Ông Jang Yoon Ho - Giám đốc bộ phận Hỗ trợ đối tác, Samsung Việt Nam nhận định bản chất của hoạt động nhà máy thông minh chính là tối ưu hóa với mục tiêu là có thể làm minh bạch tất cả những điều còn ẩn khuất trong quá trình vận hành sản xuất. Từ đó, giúp doanh nghiệp gia tăng tối đa lợi nhuận trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Để có thể đạt được kỳ vọng như vậy cần phải có nền tảng từ hoạt động điều hành doanh nghiệp một cách hệ thống và công cụ để đạt được hệ thống đó là phải có phần mềm quản lý.

Theo ông Jang Yoon Ho, nền tảng để có thể phát triển kinh tế là nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Mô hình nhà máy thông minh không phải là sự lựa chọn, mà là sự tất yếu mà doanh nghiệp bắt buộc phải thực hiện. Và các doanh nghiệp được Samsung tư vấn, hỗ trợ có thể trở thành nòng cốt để thúc đẩy chuyển đổi số.

 “Tôi hi vọng những nhà máy này sẽ trở thành mô hình để các doanh nghiệp khác đến tham quan học tập, trở thành nòng cốt thúc đẩy hoạt động chuyển đổi số doanh nghiệp. Việc hoàn thành dự án là bước đầu cho hoạt động chuyển đổi số của doanh nghiệp và mong các đơn vị tiếp tục thực hiện sâu rộng hơn nữa”, ông Jang Yoon Ho nói.