Công nghiệp hỗ trợ - Động lực then chốt nâng tầm công nghiệp tỉnh Bình Dương

Bình Dương là địa phương có quy mô kinh tế đứng thứ hai vùng Đông Nam Bộ, sau TP. Hồ Chí Minh. Trong các ngành, lĩnh vực đóng góp chính cho tăng trưởng kinh tế của tỉnh phải kể đến công nghiệp chế biến, chế tạo.

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, đến nay Bình Dương có 4.433 dự án đầu tư nước ngoài (FDI) được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư còn hiệu lực với tổng số vốn đăng ký hơn 42,5 tỷ đô la Mỹ. Đứng đầu là lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, gồm 3.788 dự án với tổng số vốn đầu tư hơn 31,8 tỷ đô la Mỹ, chiếm 85,5% số dự án và 74,9% tổng vốn đăng ký.

Với chiến lược phát triển công nghiệp gắn liền với công nghiệp hỗ trợ, Bình Dương hiện có gần 2.300 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ hoạt động trong nhiều lĩnh vực: dệt may, da giày, chế biến gỗ, cơ khí chế tạo và linh kiện điện tử.

Có thể kể đến những dự án phát triển công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ được đầu tư rất lớn như: Dự án nhà máy sản xuất lốp xe, túi khí ô tô với vốn đầu tư lên tới 1 tỷ USD, trên diện tích 42ha của Tập đoàn Kolon (Hàn Quốc); dự án sản xuất sợi tổng hợp của Công ty TNHH Polytex Far Eastern (Việt Nam) với vốn đầu tư đăng ký hơn 1 tỷ USD; dự án nhà máy chuyên sản xuất bao bì đóng gói vô trùng từ giấy, nhựa và nhôm để đóng gói thực phẩm của Công ty Cổ phần Tetra Park Bình Dương (Singapore), có vốn đầu tư đăng ký 124 triệu USD;...

Cùng với đó, có nhiều dự án công nghiệp hỗ trợ hoạt động trước đây đã tiếp tục tăng vốn đầu tư, mở rộng sản xuất.

Tuy công nghiệp phát triển mạnh nhưng ngành công nghiệp của Bình Dương hiện nay chủ yếu dựa vào các dự án FDI. Tỷ lệ nội địa hóa tại Bình Dương vẫn còn hạn chế. Đối với ngành dệt may và da giày, tỷ lệ nội địa hóa mới đạt khoảng 40-45%; ngành điện tử ở mức 15-20%; còn ngành ô tô vẫn dưới 20%. Nguyên nhân chủ yếu do doanh nghiệp nội địa quy mô nhỏ, thiếu vốn đầu tư công nghệ, chưa đáp ứng yêu cầu khắt khe về tiêu chuẩn quốc tế từ các doanh nghiệp FDI.

Để phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ của tỉnh, Sở Công Thương tỉnh Bình Dương đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định số 4108/QĐ-UBND ngày 31/12/2019 của UBND tỉnh về phê duyệt “Đề án định hướng phát triển cụm công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn tỉnh Bình Dương đến năm 2020, định hướng đến năm 2030”.

Theo đó, Bình Dương đầu tư phát triển 4 cụm công nghiệp hỗ trợ với diện tích mỗi cụm 75 ha, trong đó xây dựng 1 cụm công nghiệp hỗ trợ chuyên ngành cơ khí. Ngoài ra, Bình Dương cũng đã quy hoạch thêm 1 khu công nghiệp (KCN) ngành cơ khí để góp phần thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn…

Các khu công nghiệp như VSIP III, Bàu Bàng mở rộng, Nam Tân Uyên 3 đã được quy hoạch để đón dòng vốn đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ, với ưu đãi vượt trội về thuế, hạ tầng, mặt bằng sản xuất.

Bên cạnh đó, theo Sở Công Thương tỉnh Bình Dương, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trên địa bàn tỉnh đang được tạo điều kiện thuận lợi nhất để từng bước tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu, như: Tạo sự liên kết, chuyên môn hóa giữa các doanh nghiệp trong sản xuất, lắp ráp và sản xuất phụ tùng, linh kiện ô tô trong các KCN, cụm công nghiệp; sớm hình thành hệ thống các nhà cung cấp nguyên vật liệu và sản xuất linh kiện, dự án lớn, hàm lượng công nghệ cao…

Bình Dương cũng đang nâng cấp các KCN hiện hữu trở thành các KCN thông minh để hiện đại hóa các ngành công nghiệp hiện hữu, phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ nhằm tăng tỷ lệ nội địa hóa và đổi mới ngành công nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi để phát huy nguồn lực toàn xã hội cùng tham gia vào quá trình phát triển. Trong đó, Bình Dương ưu tiên phát triển các ngành công nghiệp hỗ trợ, sớm hoàn chỉnh quy hoạch vùng nguyên phụ liệu và vùng công nghiệp hỗ trợ; tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi mời gọi đầu tư, mở rộng sản xuất, kinh doanh các dự án thuộc lĩnh vực công nghệ cao.

Mới đây, tại kỳ họp lần thứ 22 (chuyên đề), HĐND tỉnh đã thông qua Đồ án quy hoạch chung xây dựng (tỷ lệ 1/5.000) KCN Bắc Tân Uyên 1 (KCN chuyên ngành cơ khí), do Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) làm chủ đầu tư với tổng số vốn trên 26.000 tỷ đồng. KCN này góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế của Bình Dương theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Ông Trần Bá Dương - Chủ tịch Hội đồng Quản trị THACO cho biết KCN chuyên ngành cơ khí không chỉ phục vụ lĩnh vực ô tô mà còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực công nghiệp khác. Việc hình thành KCN cơ khí sẽ góp phần giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn nguyên liệu, tiết kiệm thời gian, chi phí vận chuyển, đồng thời tạo cơ hội cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ đẩy mạnh hợp tác hỗ trợ lẫn nhau, cùng phát triển, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu các ngành công nghiệp về cơ khí chính xác cũng như một số ngành cơ khí chế tạo để bảo đảm cho công nghiệp hỗ trợ có điều kiện phát triển. Điều này sẽ thu hút các tập đoàn đa quốc gia đầu tư các dự án quy mô lớn tại Việt Nam.

Ông Nguyễn Bá Tòng - Phó Chủ tịch kiêm Trưởng đại diện phía Nam Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI), cho biết Bình Dương hội tụ các yếu tố thuận lợi như hệ thống giáo dục - đào tạo tiên tiến, gồm các trường đại học: Quốc tế Miền Đông, Việt Đức, Thủ Dầu Một, các trường đào tạo nghề…; hạ tầng giao thông hiện đại; có các KCN trọng điểm, Trung tâm Thương mại Thế giới (WTC), không gian nghiên cứu khoa học, vườn ươm, trung tâm sản xuất thông minh và chuyển đổi xanh...

Ông Võ Văn Minh - Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương đánh giá cao sáng kiến thành lập BASI, đồng thời khẳng định vai trò thiết yếu của Hội trong việc thúc đẩy CNHT phát triển bài bản, chuyên nghiệp, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp tỉnh nhà. Ông đề nghị Sở Công Thương, Sở Nội vụ và các sở, ngành liên quan đồng hành, hỗ trợ tích cực cho Hội trong quá trình thành lập, vận hành và triển khai các hoạt động chuyên môn.

Sự ra đời của BASI là tín hiệu tích cực, thể hiện quyết tâm của tỉnh trong việc xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp hỗ trợ năng động, gắn với định hướng phát triển bền vững, thân thiện với môi trường và thích ứng với xu hướng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số. Đây sẽ là nền tảng vững chắc để Bình Dương không chỉ nâng tầm vai trò trong chuỗi cung ứng khu vực, mà còn từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành trung tâm công nghiệp hiện đại và thông minh của cả nước.