Giai đoạn 2021 - 2025, hệ thống các cơ sở giáo dục trực thuộc Bộ Công Thương duy trì quy mô tuyển sinh hằng năm từ 95.000 đến 110.000 người học. Tuy nhiên, công tác tuyển sinh và chất lượng đào tạo có sự phân hóa rõ rệt giữa khối đại học và khối cao đẳng, đặc biệt là giữa các trường đã và chưa thực hiện cơ chế tự chủ tài chính.
Phân hóa tuyển sinh
Quy mô tuyển sinh của khối đại học duy trì ổn định, đạt bình quân từ 45.000-50.000 sinh viên/năm, chiếm khoảng 60-65% tổng quy mô toàn hệ thống.
Trong đó, nhóm 05 trường đại học tự chủ tài chính (Trường Đại học Điện lực, Đại học Công nghiệp Hà Nội, Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh, Trường Đại học Kinh tế - Kỹ thuật Công nghiệp, Trường Đại học Công Thương TP. Hồ Chí Minh) thể hiện ưu thế, đạt hoặc vượt 95-100% chỉ tiêu hằng năm. Các trường đã chủ động mở rộng ngành đào tạo mới theo xu hướng thị trường như năng lượng, logistics, kinh tế số, đồng thời đẩy mạnh tuyển sinh chương trình liên kết quốc tế và đào tạo sau đại học. Ngược lại, các trường chưa tự chủ tài chính gặp nhiều khó khăn, quy mô tuyển sinh chỉ đạt 60-70% kế hoạch.
Khối các trường cao đẳng tuyển sinh bình quân đạt khoảng 25.000-30.000 học sinh, sinh viên/năm. Tương tự, 03 trường cao đẳng tự chủ tài chính (Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng, Trường Cao đẳng Công Thương TP. Hồ Chí Minh, Trường Cao đẳng Kinh tế Đối ngoại) cho thấy năng lực tuyển sinh vượt trội, đạt 95-100% chỉ tiêu nhờ thương hiệu mạnh, cơ sở vật chất đồng bộ và chương trình gắn với thực tiễn doanh nghiệp. Các trường chưa tự chủ chỉ đạt 60-80% chỉ tiêu, thậm chí phải cắt giảm ngành nghề do sức cạnh tranh thấp. Xu hướng chung là các ngành công nghệ kỹ thuật, điện - điện tử, cơ khí, thương mại điện tử có xu hướng tăng, trong khi các ngành truyền thống gặp khó khăn trong tuyển sinh.
Đổi mới chương trình đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
Giai đoạn 2021-2025 chứng kiến sự đổi mới mạnh mẽ trong xây dựng chương trình đào tạo và phát triển học liệu. Toàn hệ thống đã phát triển và điều chỉnh hơn 800 chương trình đào tạo, trong đó có 134 chương trình mới (40 chương trình đại học và 50 chương trình cao đẳng) gắn với yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và chiến lược chuyển đổi số, tập trung vào các lĩnh vực như tự động hóa, robot công nghiệp, trí tuệ nhân tạo, logistics và năng lượng tái tạo.
Về đội ngũ nhân sự, tổng số lượng cán bộ, giảng viên và người lao động đạt 10.156 người vào năm 2025. Chất lượng giảng viên được cải thiện rõ rệt, đặc biệt là trình độ Tiến sĩ tăng mạnh từ 775 lên 1.583 người, tương đương mức tăng 104% trong 05 năm, nâng tỷ lệ giảng viên có trình độ Tiến sĩ lên khoảng 23%. Đội ngũ cán bộ quản lý có trình độ Tiến sĩ cũng tăng từ 253 lên 315 người. Mặc dù đội ngũ giáo sư, phó giáo sư và phần lớn tiến sĩ tập trung tại 09 trường đại học, nhưng toàn hệ thống đã có những kết quả tích cực trong chuẩn hóa đội ngũ.
Hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ cũng đạt nhiều kết quả nổi bật. Toàn hệ thống đã thực hiện 26.845 sản phẩm khoa học, bao gồm 10.758 bài báo quốc tế, trong đó các bài ISI/Scopus tăng từ 1.139 bài năm 2021 lên 1.815 bài năm 2025. Các Trường đại học giữ vai trò nòng cốt, chiếm khoảng 85% tổng công bố quốc tế, với những đóng góp nổi bật từ Đại học Công nghiệp Hà Nội (hơn 1.500 bài quốc tế) và Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh (khoảng 1.200 bài).
Bên cạnh công bố, các trường đã ký kết trên 420 hợp đồng chuyển giao công nghệ và dịch vụ khoa học - kỹ thuật, với tổng giá trị ước đạt 350 tỷ đồng. Nhiều dự án hợp tác quốc tế quy mô lớn cũng được triển khai. Các trường cao đẳng tập trung phát triển nghiên cứu ứng dụng và sáng kiến kỹ thuật, với hơn 3.200 sản phẩm khoa học và hàng chục mô hình thực hành được cải tiến. Nhìn chung, hệ thống đã hình thành nền tảng nghiên cứu khoa học vững chắc, gắn kết tốt giữa đào tạo - nghiên cứu - doanh nghiệp, là cơ sở quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh nguồn nhân lực ngành Công Thương trong giai đoạn tới.
