Liên minh chế biến tôm miền Nam buộc tội Hiệp hội tôm Lousiana muốn năm quyền kiểm soát trong cuộc chiến chống bán phá giá tôm, còn Hiệp hội tôm Lousiana thì cho rằng, Liên minh chế biến tôm không quyết tâm tiến hành vụ kiện.
Hậu thuẫn cho họ là những đại gia trong ngành công nghiệp sản xuất thép, vốn cũng rất lo sợ trước sức ép cạnh tranh của các sản phẩm giá rẻ đến từ nước ngoài. Theo Chủ tịch Liên đoàn ngành lao động thép Mỹ, Leo Gerard, Chính phủ Mỹ cần ban hành các chính sách nhằm sớm cân đối giữa nhu cầu nhập khẩu với sự sống còn của công nhân trong nưóc. Ông này thậm chí còn cho rằng, ngành Thủy sản ở Mỹ đang đối mặt với cuộc khủng hoảng về tôm nhập khẩu, vì vậy, cần khẩn trương hành động để bù đắp thiệt hại và giảm nguy cơ thất nghiệp cho các công nhân đánh bắt và chế biến tôm dọc bờ biển miền Nam nước Mỹ.
Theo Hiệp hội phân phối thủy hải sản Mỹ (ASDA), hiện Mỹ đang nhập khẩu tôm từ 20 nước trên thế giới để đáp ứng nhu cầu khổng lồ trong nước về các món ăn chế biến từ tôm. Hiện vẫn chưa có danh sách cụ thể các nước bị kiện bán phá giá tôm trên thị trường Mỹ, nhưng theo các nguồn tin từ ngành công nghiệp Mỹ, các nước Braxin, Trung Quốc, Êcuađo, ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam là những nước có nhiều khả năng bị kiện nhất.
Nếu Việt Nam có tên trong bất kỳ đơn kiện bán phá giá nào, thì đây sẽ là một đòn nữa giáng xuống ngành Thủy hải sản Việt Nam, ngành xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam, sau dầu thô và hàng may mặc.
Việt Nam hoàn toàn không bán phá giá tôm trên thị trường Mỹ và rất hoan nghênh các quan chức thương mại Mỹ đến chứng kiến hoạt động chế biến và xuất khẩu tôm của Việt Nam. Nhưng nếu bị kiện, ngành xuất khẩu tôm của Việt Nam sẽ bị thua, vì Mỹ mạnh hơn Việt Nam.
Các sản phẩm tôm chiếm phần lớn trong xuất khẩu hàng thủy hải sản của Việt Nam và Mỹ hiện là thị trường xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam năm 2002, với giá trị đạt 467 triệu USD, chiếm 48% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam. Trong khi xuất khẩu cá da trơn từ Việt Nam sang Mỹ chỉ đạt 55 triệu USD năm 2002. Ngành chế biến tôm Mỹ đã xem xét khả năng kiện tốt nhất trong hơn một năm qua, nhưng cho tới nay vẫn chưa đệ đơn kiện chống bán phá giá chính thức lên Bộ Thương mại Mỹ và ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ (ITC).
Tuy nhiên, phần quyết cuối cùng của ITC vừa qua cho rằng, xuất khẩu cá da trơn của Việt Nam ảnh hưởng tới thị trường trong nước và việc áp đặt thuế trừng phạt, có thể sẽ tạo đà để các ngành khác gửi đơn kiện. Sẽ không chỉ có các công ty chế biến tôm Mỹ kiện chống bán phá giá, mà còn nhiều khu vực khác cũng sẽ làm theo. Phán quyết của ITC là quyết định cuối cùng kết thúc quá trình điều tra bắt đầu từ tháng 6/2002, khi ngành công nghiệp chế biến cá da trơn của Mỹ buộc tội các công ty chế biến các Việt Nam bán phá giá trên thị trường nước họ.
Việt Nam đã phản đối kịch liệt quyết định của ITC, cho rằng cá da trơn của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mỹ có mức giá thấp là do các công ty chế biến mua được cá giá rẻ hơn nhiều so với ở Mỹ. Tuy nhiên, lập luận này của Việt Nam đã không làm thay đổi được quan điểm của ITC và Bộ Thương mại Mỹ. Trong quá trình điều tra, mới đây, phía Mỹ đã ra phán quyết rằng, cá philê đông lạnh của Việt Nam đang bán phá giá ở thị trường Mỹ. Cuộc tranh chấp thương mại này là thử nghiệm chính đầu tiên của Hiệp định Thương mại Việt – Mỹ, có hiệu lực từ tháng 12/2001, mở cửa hơn nữa thị trường Việt Nam cho các nhà đầu tư Mỹ và giảm thuế quan các mặt hàng xuất khẩu sang Mỹ.
Trong cuộc tranh chấp cá da trơn, Việt Nam lại tìm được các nhà ủng hộ chính ngay tại nước Mỹ, những người này cũng đang phản đối việc ngành chế biến tôm Mỹ dự định kiện các công ty Việt Nam. Họ cho rằng, thay vì gửi đơn kiện, các công ty chế biến tôm Mỹ phải tự tổ chức lại và bắt đầu kế hoạch thị trường lâu dài để giải quyết vấn đề chất lượng và tiếp thị mà các công ty này cho rằng, đã từ lâu gây thiệt hại cho ngành chế biến tôm trong nước.
Theo Chủ tịch Hiệp hội các nhà phân phối hải sản Mỹ (ASDA) Wally Stevens, ngư dân và các nhà chế biến tôm ở Mỹ nên dành công sức cho hoạt động tiếp thị, thu hút khách hàng, hơn là tìm cách bảo vệ cho sản phẩm của mình trước sức ép hàng nhập khẩu giá rẻ. Ông nói, ngư dân Mỹ nên tự lượng sức mình vì sản lượng tôm của họ không đủ cung cấp cho thị trường trong ưnớc, ngay cả với mức 20% (hiện tôm nhập khẩu đáp ứng 88% nhu cầu ở Mỹ). Theo ông, nếu vẫn theo đuổi ý định đi kiện bán phá giá, các nhà nuôi tôm Mỹ sẽ chỉ tốn tiền, tốn sức mà không thu được kết quả gì. Bởi ngay cả mức thuế 200% cũng không thể ngăn nổi tôm nhập khẩu, đặc biệt là từ Việt Nam.
