Tham dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cùng lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương và đại diện Cục Quản lý thị trường (QLTT) các địa phương, Hiệp hội và doanh nghiệp.
Năm đặc biệt với những trận đánh "lần đầu tiên"
Báo cáo của Tổng cục QLTT nhấn mạnh, sau hơn 2 năm chính thức đi vào hoạt động, mô hình Tổng cục QLTT theo ngành dọc từ Trung ương đến địa phương đã thể hiện rõ ưu điểm, tạo sự chuyển biến tích cực rõ rệt trong công tác điều hành, quản lý, nâng cao hiệu quả của việc kiểm tra, kiểm soát, phối hợp các lực lượng chức năng khác.
Năm 2020, Tổng cục đã hoàn thành việc sắp xếp tổ chức, bổ nhiệm cán bộ toàn lực lượng để tập trung hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn.
“Mô hình tổ chức mới đã khắc phục được tình trạng cắt khúc theo địa giới hành chính; thực hiện quản lý tập trung, thống nhất, xuyên suốt từ trung ương đến địa phương, đồng thời, phát huy vai trò, hiệu quả hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường, ứng phó kịp thời đối với các diễn biến bất thường, có tác động tiêu cực trên thị trường cả nước”, Tổng cục QLTT nhận định.
Về công tác chuyên môn, nghiệp vụ, ngay từ đầu năm 2020, Tổng cục QLTT đã đặt mục tiêu tập trung vào 2 nhóm nhiệm vụ chính: một là chống hàng giả, hàng nhái và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; hai là chống gian lận thương mại trên môi trường Internet.
Cùng với đó, lực lượng cũng lên kế hoạch phối hợp với các lực lượng làm tốt công tác chống buôn lậu và những hành vi gian lận thương mại mới như xuất xứ hàng hóa và an toàn thực phẩm...
Tuy nhiên đến cuối tháng 1, đầu tháng 2/2020, dịch Covid-19 bùng phát tại Việt Nam đã làm ảnh hưởng đến kế hoạch xây dựng từ đầu năm của Tổng cục.
Xác định là lực lượng chủ công trên mặt trận phòng, chống dịch, lực lượng đã nhanh chóng thể hiện là đơn vị xung kích, tiên phong đi đầu. Đến nay, dịch vẫn chưa chấm dứt, lực lượng QLTT tiếp tục thể hiện vai trò trong công tác bình ổn thị trường, chống đầu cơ, găm hàng, nâng giá bất hợp lý và đặc biệt là kết hợp được hai nhiệm vụ chuyên môn chính đặt ra từ đầu năm.
Đối với công tác chống gian lận trên môi trường Internet, Tổng cục QLTT nhận định, “nhờ thành tựu của khoa học công nghệ nên việc mua bán online ngày càng trở nên phổ biến và có thể nói “cửa khẩu nằm ở cửa nhà của mỗi người dân” nên một số thủ đoạn mới đang xuất hiện trên nền tảng thương mại điện tử tập trung vào nhóm hàng hóa có giá trị cao, những mặt hàng do nước ngoài sản xuất”.
Nhận diện bối cảnh, ngay từ đầu năm 2020, Tổng cục QLTT đã lập một bộ phận đặc nhiệm chuyên trách riêng trong công tác này. Qua nắm bắt thông tin và những biện pháp nghiệp vụ, năm 2020, QLTT đã tấn công, xử lý một số đường dây, ổ nhóm quy mô lớn trên môi trường internet, đặc biệt là mô hình kinh doanh mới, như trên các mạng xã hội, kênh bán hàng đa kênh livestream.
Điển hình, tháng 7/2020 xử lý tổng kho buôn lậu hơn 10.000m2 tại 145 Hoàng Diệu, TP. Lào Cai (vụ việc này đã được Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình gửi thư biểu dương, động viên lực lượng QLTT và các lực lượng chức năng).
Bên cạnh đó, lực lượng QLTT còn kiểm tra, xử lý rất nhiều vụ việc bán khẩu trang, nước rửa tay lậu, kém chất lượng trên mạng xã hội; phát hiện tụ điểm phân loại, sơ chế găng tay y tế đã qua sử dụng thông qua mạng xã hội ở Bình Dương, TP. Hồ Chí Minh, Hòa Bình, Hà Nội…
Đối với công tác chống hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, năm 2020 cũng là năm đầu tiên Tổng cục QLTT thay đổi cách thức kiểm tra về hàng giả. Năm 2020, Tổng cục QLTT đã tấn công vào những điểm nóng, đánh trúng vào đường dây, ổ nhóm sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng lậu lớn. Mà theo như Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT Trần Hữu Linh nhận định “đó là những vụ lớn mà trước đây chưa bao giờ làm được”.
Tính đến hết giữa tháng 12/2020, Kế hoạch chống hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã thu được kết quả tốt hơn những năm trước, xử phạt gần 1.800 vụ, số tiền xử phạt khoảng gần 17 tỷ đồng, trị giá hàng tịch thu khoảng 12 tỷ đồng. Điển hình, năm 2020, lực lượng đã kiểm tra, xử lý 2 trung tâm thương mại bán hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại Móng Cái - Quảng Ninh, trung tâm thương mại Sài Gòn Square, chợ Bến Thành, chợ Ninh Hiệp, quận Hoàn Kiếm, huyện Phú Xuyên, La Phù, Hoài Đức (Hà Nội)...
"Đặc biệt, năm 2020 có những địa điểm trước đó lực lượng QLTT chưa một lần đặt chân đến kiểm tra như kho hàng nhập nội địa tại sân bay Nội Bài, cảng ICD Mỹ Đình hay kho hàng gia công các sản phẩm nhái các thương hiệu nổi tiếng tại huyện Thanh Miện, Hải Dương…", Tổng cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Như vậy, năm 2020, lực lượng QLTT cả nước phát hiện, xử lý trên 66.000 vụ vi phạm; thu nộp ngân sách nhà nước trên 352,15 tỷ đồng; trị giá hàng tịch thu chưa bán (ước tính) trên 136 tỷ đồng. Trị giá hàng hoá vi phạm (ước tính) trên 392 tỷ đồng. Trong đó, đã chuyển cơ quan điều tra, xem xét trách nhiệm hình sự đối 157 vụ; đã xử lý 26 vụ; đang xem xét 81; 50 vụ được chuyển trả để xử lý vi phạm hành chính.
Những vụ việc lớn cho thấy lực lượng QLTT đã khắc phục được điểm yếu cốt tử - sự chia cắt theo địa bàn; tổ chức theo ngành dọc đã giúp chỉ đạo từ Tổng cục xuyên suốt tạo thuận lợi cho các đơn vị phối hợp hành động kịp thời.
Ngoài ra, trong năm 2020, Tổng cục QLTT tiếp tục đẩy mạnh nâng cấp, hoàn thiện, đưa vào áp dụng thêm nhiều phần mềm quản lý mới, như: Phần mềm quản lý cán bộ, thi đua khen thưởng; Phần mềm thật - giả; Phần mềm quản lý, tra cứu chứng từ điện tử...
Điều này đã tạo sự đột phá trong công tác chỉ đạo, quản lý, điều hành của Tổng cục; giúp lực lượng tổ chức thực hiện một cách tập trung, thống nhất, nhanh chóng, hiệu quả, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động nói chung, công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, ứng phó kịp thời với các diễn biến bất thường, có tác động tiêu cực trên thị trường cả nước.
Nhiệm vụ lớn trong 2021
Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh cho biết, năm 2020, tình hình kinh tế - xã hội trong nước có nhiều biến động. Dịch Covid-19 xuất hiện và kéo dài đã xuất hiện nhiều nơi sản xuất khẩu trang kém chất lượng, cụ thể không có lớp lọc kháng khuẩn, không đảm bảo an toàn cho người người sử dụng; tình trạng mua gom khẩu trang bán lại và tự nâng giá bất hợp lý nhằm thu lợi bất chính đã ảnh hưởng đến thị trường và công tác phòng, chống dịch bệnh.
Đáng chú ý, thời gian gần đây hoạt động kinh doanh bán hàng trên mạng gia tăng, tiềm ẩn nguy cơ buôn bán hàng cấm, hàng lậu, hàng kém chất lượng... làm ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính và quyền lợi người tiêu dùng.
Bám sát tình hình diễn biến trên thị trường, Tổng cục QLTT cũng đã ban hành kế hoạch tập trung cao điểm kiểm tra, kiểm soát thị trường nhằm chủ động phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về hàng giả, hàng lậu, hàng gian lận thương mại…
“Trong năm, toàn lực lượng đã dồn lực, tăng cường kiểm soát các địa bàn trọng tâm, trọng điểm về hàng giả, hàng nhái. Lực lượng đã có những chiến dịch, có đề án mang tính tổng thể, toàn diện, đấu tranh đánh trực diện vào những trung tâm đầu nậu, trọng điểm về hàng lậu, hàng giả một cách rất tinh vi, hiệu quả, gây ra những tiếng vang lớn, đem lại những bài học kinh nghiệm tốt trong đấu tranh có hiệu quả về buôn lậu, gian lận thương mại”, Tổng cục trưởng Trần Hữu Linh nhấn mạnh.
Xác định trong thời gian tới hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả còn diễn biến phức tạp, khó lường, do vậy, năm 2021, lực lượng QLTT vẫn tập trung triển khai 2 nhiệm vụ chính, đó là tiếp tục kiểm tra, kiểm soát trên thương mại điện tử và triển khai Kế hoạch 3972 về Kế hoạch đấu tranh phòng ngừa, kiểm tra, xử lý vi phạm tại các địa bàn, tụ điểm nổi cộm về hàng giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
Ngoài ra, Tổng cục sẽ kiến nghị các cơ quan chức năng xây dựng bộ máy chuyên nghiệp, chuyên môn, chính thức về phòng, chống gian lận thương mại trong chức năng nhiệm vụ của QLTT.
Đối với nội bộ, Tổng cục QLTT tiếp tục nâng cao năng lực trong nội bộ của lực lượng kiểm soát viên, triển khai tổ chức sát hạch, kiểm tra thường xuyên trình độ kiểm soát viên của lực lượng QLTT.
“Để tiếp tục góp phần tích cực vào công tác bình ổn thị trường trong nước, công tác chống buôn lậu, Tổng cục QLTT cam kết với lãnh đạo Bộ Công Thương sẽ nỗ lực ở mức cao nhất để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao”, Tổng cục trưởng Trần Hữu Linh khẳng định.
Đào tạo Đại học chính quy - Bước ngoặt lịch sử của lực lượng QLTT
Những ngày đầu năm 2021, Tổng cục QLTT đã ký Thỏa thuận hợp tác đào tạo Đại học cho lực lượng QLTT với Trường Đại học Kinh tế Quốc dân. Việc ký thỏa thuận nhằm tăng cường hợp tác trong lĩnh vực đào tạo đại học và nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực lượng QLTT phục vụ hoạt động kiểm tra, kiểm soát thị trường, chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại.
Đây là bước ngoặt lịch sử quan trọng trong công tác phát triển nguồn nhân lực để hướng tới xây dựng một lực lượng QLTT chính quy chuyên nghiệp, hiện đại.
