Diện mạo mới
Mô hình 5S là mô hình cải tiến môi trường làm việc và quản lý kỹ thuật bắt nguồn từ Nhật Bản đang được nhiều doanh nghiệp áp dụng với mục tiêu duy trì môi trường quản lý chất lượng, tăng lợi nhuận, tăng tính hiệu quả, cải tiến dịch vụ, cải thiện môi trường làm việc và an toàn vệ sinh lao động. 5S ở đây bao gồm: sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc, sẵn sàng.
Chia sẻ về việc áp dụng mô hình 5S tại NatSteelVina, ông Lê Khắc Giang - Phó phòng sản xuất của Công ty khẳng định, với lợi thế là đơn vị liên doanh, NatSteelVina là đơn vị đầu tiên trên mảnh đất gang thép Thái Nguyên áp dụng mô hình 5S trong sản xuất kinh doanh. Thời gian gần đây, mô hình này càng được Công ty áp dụng mạnh mẽ, rộng rãi ở các phân xưởng, các bộ phận.
Từ khi có 5S, diện mạo khu vực văn phòng, khu xưởng sản xuất, khu cơ ngày, kho vật tư đã thay đổi rõ rệt. Văn bản, tài liệu; thiết bị máy móc, động cơ... được phân loại, sắp xếp gọn gàng, khoa học, đúng khu vực và ngăn nắp, tạo thuận lợi "dễ thấy, dễ lấy, dễ tìm"; cảnh quan Công ty thông thoáng, bảo đảm mỹ quan... tạo tâm lý làm việc hứng khởi cho cán bộ, nhân viên, người lao động.
Nói rõ hơn về mô hình 5S tại NatSteelVina, ông Lê Khắc Giang cho biết, thời gian đầu, khi chưa triển khai và áp dụng chương trình 5S thì mọi vật dụng, đồ đạc, trang thiết bị trong Công ty sắp xếp chưa hợp lý, thiếu tính khoa học. Điển hình như ở khu vực cơ ngày, trước kia, thiết bị dự phòng, máy móc, linh kiện để lộn xộn, chồng chất lên nhau. Mỗi khi cần dùng, công nhân phải bới, tìm, mất rất nhiều thời gian, công sức.
Để cải thiện môi trường làm việc gọn gàng, ngăn nắp, tạo tâm lý thoải mái cho người lao động, sau khi tham quan kinh nghiệm 5S tại những doanh nghiệp đã áp dụng thành công, Ban lãnh đạo Công ty đã lên kế hoạch chi tiết cho việc triển khai mô hình này và bắt tay ngay vào thực hiện.
Đối với mỗi bộ phận chuyên môn, Công ty đều xây dựng một phương pháp thực hiện riêng, lập kế hoạch triển khai và có bộ tiêu chí đánh giá kết quả riêng biệt.
Cụ thể, ở khối văn phòng, các phòng, ban đều thực hiện sắp xếp lại toàn bộ hồ sơ, tài liệu vào vị trí phù hợp và sàng lọc, loại bỏ những tài liệu không còn giá trị. Các tập tài liệu được sắp xếp, phân loại theo từng nội dung, sắp xếp để có thể dễ thấy, dễ lấy, dễ kiểm tra. Khu vực làm việc của nhân viên (gồm bàn, ghế ngồi, giá đựng tài liệu, máy vi tính, tủ đựng hồ sơ) luôn gọn gàng và được để đúng nơi quy định.
Xung quanh khuôn viên Công ty có đường kẻ vàng bao quanh, để đánh dấu những khu vực di chuyển an toàn, có không gian riêng để hút thuốc; hành lang, cầu thang thoáng mát, có tay vịn để đảm bảo an toàn trong quá trình di chuyển; khu vực để xe của cán bộ công nhân viên lao động và của khách hàng đều có quy định rõ ràng.
Khu vực phòng tắm cũng được thiết kế lại hiện đại, sạch sẽ, mỗi công nhân được trang bị 2 tủ đồ nhỏ, một tủ đề đồ bẩn và một tủ chứa đồ sạch.
Tại nhà ăn ca, có thể nói, đây là khu vực trọng tâm được Công ty dồn lực áp dụng 5S để tạo môi trường trong lành, mát mẻ và hiện đại cho cán bộ công nhân viên có thể tái tạo lại sức lao động sau mỗi ca làm việc. Nhà ăn ca của NatSteelVina vừa được cải tạo, toàn bộ các hạng mục của nhà ăn đã được thay thế, các thiết bị nấu nướng sử dụng than, gas... được loại bỏ, chuyển sang sử dụng các thiết bị điện hiện đại. Đặc biệt, việc chuyển đổi hình thức ăn cơm chia theo suất sang hình thức ăn tự chọn chính là bước tiến dài trong việc chăm sóc sức khỏe cho người lao động theo xu hướng văn minh, lịch sự mới.
Ở khu vực sản xuất, đây là khu vực chính, thể hiện rõ nhất hiệu quả của mô hình 5S. Các loại máy, động cơ, tấm tôn được bố trí hợp lý, sắp xếp gọn gàng, để ngay ngắn trên kệ; thực hiện kẻ vẽ vạch phân chia các khu vực để máy móc thiết bị, vật tư sản xuất, thành phẩm, dụng cụ…
“Ở khu vực chứa tấm tôn nặng hàng tấn, nếu như trước kia, những tấm tốn nằm ngồn ngang, xếp chồng lên nhau, thì nay, khi áp dụng 5S, chúng được dựng thẳng đứng, có đánh dấu, chỉ cần một thao tác nhỏ, máy cẩu đã nâng được tấm tôn dễ dàng, nhanh chóng, tiết kiệm được rất nhiều thời gian”, ông Lê Khắc Giang ví dụ.
…nhờ mô hình riêng biệt
Khác với những doanh nghiệp khác, khi triển khai mô hình 5S, NatSteelVina không thành lập Ban Chỉ đạo, Tổ Công tác mà giao nhiệm vụ, quy trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân, từng phân xưởng theo khu vực làm việc.
Ví dụ như, ở khu vực cán (cán thô, bàn vòng, cán trung, cán dây và tạo cuộn), người chịu trách nhiệm thực hiện mô hình 5S ở đây là toàn bộ công nhân cán; ở khu vực lò nung và nạp phôi, người chịu trách nhiệm là công nhân nạp phôi và công nhân vận hành lò; việc that bảng thông số, kích thước sản phẩm được giao cho cá nhân Nghiêm Đức Thanh thường xuyên kiểm tra và giám sát.
Không chỉ thực hiện mô hình 5S trực tiếp tại các phân xưởng, các khu vực, các bộ phận, NatSteelVina còn triển khai mô hình này trên không gian mạng xã hội thông qua các nhóm trò chuyện. Đây được gọi là “góc 5S”, tại đây, mô hình 5S được mô phỏng bằng những hình ảnh so sánh trực quan, sinh động, những bảng biểu dễ hiểu, vừa là nơi trưng bày những gì làm được và chưa được, để từ đó cán bộ công nhân viên lao động có thể rút kinh nghiệm thực hiện tốt hơn.
Đánh giá về cơ chế vận hành, quản lý này, ông Lê Khắc Giang cho rằng, mô hình 5S không đơn thuần chỉ là công cụ tạo dựng môi trường làm việc ngăn nắp, thuận tiện, mà qua đó còn góp phần phát triển con người, giúp nâng cao tinh thần tự giác, trách nhiệm, tinh thần tập thể, khuyến khích sự hòa đồng, hỗ trợ lẫn nhau, để người lao động có trách nhiệm hơn với công việc.
“Nếu như trước đây, công nhân lao động làm việc theo bản năng, nhiệm vụ được giao, không quan tâm đến việc phát huy khả năng sáng tạo trong công việc nhằm đảm bảo an toàn lao động, sắp xếp hợp lý hàng hóa, thì từ khi áp dụng mô hình 5S, công nhân đã thay đổi tác phong làm việc năng động, chuyên nghiệp hơn, sự kết hợp giữa các cá nhân và bộ phận ngày càng nhịp nhàng, hiệu quả. Nhiều công nhân thích ứng với công việc nhanh, phát minh ra nhiều sáng kiến, góp phần thiết thực vào sự phát triển chung của công ty”, anh Giang chia sẻ.
Anh Nghiêm Đức Thanh, kỹ thuật viên phòng Sản xuất bày tỏ, nhờ thực hiện các tiêu chí của mô hình 5S nên mọi thao tác khi làm việc đều được thực hiện nhanh hơn, tinh thần làm việc thoải mái và năng suất lao động cao hơn. Bản thân anh cũng đã có nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật có giá trị làm lợi cho Công ty.
Có thể thấy, 5S là công cụ quản lý đặc biệt có hiệu quả cho các doanh nghiệp. Khi thực hiện thành công 5S trong doanh nghiệp, sẽ mang lại những thay đổi đáng ngạc nhiên như: nơi làm việc trở nên sạch sẽ và gọn gàng hơn; các thao tác xử lý trong sản xuất, kinh doanh sẽ trở nên dễ dàng và an toàn; cán bộ công nhân viên sẽ có trách nhiệm hơn với công việc, tăng cường việc phát huy sáng kiến của tất cả mọi người trong doanh nghiệp, tránh được những lãng phí không cần thiết.
