Nên kiểm soát chặt chẽ môi trường tại các khu, cụm công nghiệp và làng nghề ở Quảng Ninh

Hiện tại, Quảng Ninh có 1 khu kinh tế ven biển, 5 khu công nghiệp, 11 cụm công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và 4 làng nghề, 1.737 cơ sở chế biến nông sản, 794 cơ sở chế biến lâm sản, 98 cơ sở sản xuất sứ, thuỷ tinh, 295 cơ sở nghề mộc, chế biến gỗ, 167 cơ sở sửa chữa cơ khí, 980 cơ sở dệt may, thêu ren và 41 cơ sở đóng tàu thuyền các loại. Trong đó, doanh nghiệp ở nông thôn có tới 400 cơ sở, chiếm 76% tổng số doanh nghiệp công nghiệp địa phương. Ngoài ra có 6.000 hộ sản xuất ngành nghề tiểu thủ công nghiệp (chiếm 47,2%) vốn đăng ký kinh doanh trên 3.500 tỷ đồng, với 26 loại ngành nghề khác nhau, chiếm gần 8% tổng giá trị sản xuất công nghiệp của địa phương. 

Có thể thấy, thực trạng ô nhiễm môi trường tại các khu, cụm, điểm công nghiệp, làng nghề Quảng Ninh đang ngày càng gia tăng và việc xử lý, khắc phục gặp nhiều khó khăn. Trước hết, phải khẳng định ý thức của các doanh nghiệp và các hộ sản xuất kinh doanh về vấn đề xử lý ô nhiễm môi trường chưa cao. Trong khi, vấn đề xây dựng khu xử lý nước thải, khí thải tốn kém nhiều tiền bạc, nguồn kinh phí lại có hạn. Trên thực tế, chi phí để xử lý 1m3 nước thải hết khoảng 3.500 đồng. Trung bình, một khu, cụm công nghiệp mỗi ngày xả thải khoảng 200 - 2.000 m3 nước thải. Như vậy, nếu qua mặt được các cơ quan chức năng mỗi tháng, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất sẽ bỏ túi hàng chục triệu đồng. Một cán bộ Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh thừa nhận, tình trạng ô nhiễm môi trường trong các cụm, điểm công nghiệp, làng nghề trên địa bàn Tỉnh đang đặt trong tình trạng khó kiểm soát. Mặt khác, sự phân cấp, phân nhiệm vụ đối với các cơ quan liên quan chưa rõ ràng, chồng chéo và đặc biệt vai trò của các địa phương về vấn đề này lại mờ nhạt, chưa gắn trách nhiệm cụ thể với từng địa phương. Do đó, việc giám sát, kiểm tra, xử lý vi phạm của các doanh nghiệp và các hộ sản xuất kinh doanh tại các khu, cụm, điểm và các làng nghề chỉ như “muối bỏ bể”...

Trong quá trình triển khai xây dựng các cụm công nghiệp, quy hoạch các khu sản xuất tiểu thủ công nghiệp ở các địa phương, hầu hết đã chấp hành tốt các quy định về xả thải và xử lý nguồn chất thải có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Các doanh nghiệp trong các khu kinh tế được Ban Quản lý kiểm tra và hướng dẫn phân loại, thu gom, lưu giữ tạm thời chất thải nguy hại và ký hợp đồng với đơn vị có chức năng về vận chuyển chất thải nguy hại, xử lý chất thải nguy hại theo đúng quy định Luật Bảo vệ môi trường. 

Qua khảo sát thực tế, phân tích chất lượng môi trường không khí tại khu vực khu kinh tế huyện Vân Đồn, thì đây là một trong ít huyện còn lại của Tỉnh có mức độ ô nhiễm môi trường nhẹ, không khí khá trong lành, mật độ dân cư thấp. Trong khi, mức độ ô nhiễm môi trường tại các khu, cụm công nghiệp, làng nghề tập trung chủ yếu ở Tp. Hạ Long, các huyện, thị xã có tốc độ phát triển kinh tế khá như: Tp. Uông Bí, Móng Cái, huyện Cẩm Phả, Quảng Yên... Ngoài ra, tại một số làng quê, cơ sở làng nghề, hộ sản xuất vừa và nhỏ, tuy rác thải không lớn nhưng đại đa số không qua xử lý, ít nhiều gây ô nhiễm môi trường.
Nhằm kiểm soát tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay, các cơ quan quản lý Nhà nước cần đưa ra những giải pháp hợp lý, khoa học và hiệu quả. Đồng thời, cần kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự chuyển biến đồng bộ về nhận thức và hành động trong công tác bảo vệ môi trường tại các khu, cụm công nghiệp, làng nghề trên địa bàn. Ngoài ra, yếu tố con người có kinh nghiệm, trình độ chuyên môn cao trong lĩnh vực quản lý về môi trường rất quan trọng và có sự hỗ trợ đắc lực của các thiết bị khoa học trong việc phát hiện ra các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, có hành vi hủy hoại môi trường cần được quan tâm đầu tư.