Nghị định 205/2022/NĐ-CP: Bản nâng cấp toàn diện "trợ lực" cho công nghiệp hỗ trợ

Dư địa phát triển công nghiệp hỗ trợ còn rất nhiều

Chia sẻ tại Tọa đàm “Thu hút đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ: Đòn bẩy từ chính sách” do Tạp chí Công Thương thực hiện, ông Phạm Văn Quân - Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương nhận định, dư địa để phát triển cho ngành công nghiệp hỗ trợ còn rất nhiều, tuy nhiên nguồn vốn đầu tư cho lĩnh vực này vẫn hạn chế.

"Theo thống kê của chúng tôi, từ năm 2020 đến nay, tổng mức đầu tư của các doanh nghiệp FDI vào công nghiệp hỗ trợ mới chỉ đạt khoảng trên 20 tỷ USD, trong khi đầu tư từ các doanh nghiệp trong nước vào công nghiệp hỗ trợ đạt 5 - 6 tỷ USD", ông Quân thông tin.

Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp cho rằng, một trong những khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp là vốn và công nghệ. 

Để giải quyết bài toán này, từ năm 2015, Chính phủ đã ban hành Nghị định 111/2015/NĐ-CP khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp có được những ưu đãi nhất định khi đầu tư vào công nghiệp hỗ trợ - nền tảng xương sống để phát triển công nghiệp của đất nước.

Việc việc ban hành Nghị định số 111/2015/NĐ-CP đã chính thức thiết lập khung chính sách tổng thể nhằm hỗ trợ phát triển công nghiệp hỗ trợ, bao gồm từ ưu đãi về đất đai, thuế, tín dụng, đến hỗ trợ nghiên cứu, đào tạo, phát triển thị trường và hạ tầng phục vụ công nghiệp hỗ trợ.

Nhờ đó, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ phát triển về cả số lượng và chất lượng, cải thiện năng lực sản xuất và tham gia ngày càng sâu vào chuỗi sản xuất trong nước và toàn cầu. Đồng thời, năng lực sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ trong nước được nâng lên, tỷ lệ nội địa hóa của một số ngành công nghiệp tại Việt Nam được cải thiện.

Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy nhiều vướng mắc về thủ tục, tiêu chí, cũng như cơ chế ưu đãi chưa đủ sức hấp dẫn để kéo doanh nghiệp tham gia sâu vào lĩnh vực này. Ngành công nghiệp hỗ trợ chưa thực sự phát triển hết tiềm năng với gần 90% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, quy mô 300 lao động trở xuống, gặp rất nhiều khó khăn về thị trường, công nghệ, nguồn nhân lực, vốn…

Nghị định 205: Chú trọng vào tăng chất lượng hỗ trợ

Nắm bắt thực trạng này, ngày 14/7/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP, sửa đổi, bổ sung nhiều quy định quan trọng của Nghị định 111/2015/NĐ-CP với nhiều điểm đổi mới, mang tính đột phá.

Sự ra đời của Nghị định 205/2025/NĐ-CP được xem là “bản nâng cấp”, khắc phục những bất cập trước đó, đồng thời mở rộng phạm vi hỗ trợ theo hướng thiết thực và tiệm cận hơn với nhu cầu thực tế. Đây không chỉ là bản sửa đổi kỹ thuật mà là một bước nâng cấp toàn diện, phù hợp với bối cảnh phát triển mới, chú trọng vào tăng chất lượng hỗ trợ, minh bạch thủ tục hành chính, và thích ứng chuyển đổi số, hội nhập quốc tế.

Không chỉ mở rộng khái niệm “công nghiệp hỗ trợ” và danh mục sản phẩm công nghiệp hỗ trợ được ưu tiên phát triển, Nghị định 205 còn tập trung tăng cường các chính sách hỗ trợ thực chất và chiều sâu theo hướng mở rộng và nâng cao mức tài trợ. Trong đó, tập trung vào hỗ trợ, ưu đãi về phát triển thị trường, hợp tác đầu tư, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực.... 

Đáng chú ý, nhằm mở rộng thị trường đầu ra cho doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, Nghị định 205 đưa ra những yêu cầu nhất định đối với các doanh nghiệp FDI phải có sự đồng hành cùng với doanh nghiệp trong nước, tăng cường nội địa hóa, qua đó giảm tỷ lệ phụ thuộc vào nhập khẩu, tạo động lực khuyến khích doanh nghiệp đầu tư và phát triển công nghiệp hỗ trợ hơn.

Việc ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP là bước đi quan trọng, được cộng đồng doanh nghiệp, địa phương ủng hộ. 

Ông Hoàng Anh Tuấn - Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh đánh giá, Nghị định 205 thể hiện định hướng chiến lược trong phát triển công nghiệp hỗ trợ, hỗ trợ xuyên suốt từ khâu nguyên vật liệu sản xuất ra sản phẩm, hỗ trợ đến khâu thử nghiệm, kiểm nghiệm và khâu sản xuất, đến định hướng đầu ra. Việc triển khai của Chính phủ cũng rất rõ ràng và cụ thể, đi sâu đi sát.

Để triển khai thực hiện hiệu quả Nghị định, địa phương mong sẽ sớm có các hướng dẫn, quy định cụ thể, đặc biệt trong bối cảnh Nghị định đã "trao quyền" nhiều hơn cho địa phương trong việc xác nhận và hậu kiểm ưu đãi.

Đồng thời, tăng cường kết nối giữa Bộ và các địa phương để tạo sự đồng bộ trong quy hoạch phát triển công nghiệp hỗ trợ, tận dụng nguồn lực của các Trung tâm hỗ trợ phát triển công nghiệp để giúp doanh nghiệp được tiếp cận với các kiến thức kỹ thuật, ứng dụng khoa học công nghệ mới; hỗ trợ doanh nghiệp hiểu hơn về các quy chuẩn, tiêu chuẩn toàn cầu, qua đó chủ động xây dựng kế hoạch cải tiến sản xuất, đáp ứng tiêu chuẩn, nắm bắt cơ hội tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị.

Những sửa đổi và bổ sung tại Nghị định 205 đã thể hiện một quyết tâm chính trị mạnh mẽ, minh chứng cho tầm nhìn chiến lược của Chính phủ trong việc đưa công nghiệp hỗ trợ Việt Nam lên một tầm cao mới - hiện đại, tích hợp, sáng tạo và có khả năng hội nhập sâu rộng vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bài toán đặt ra, là việc thực thi Nghị định sẽ được triển khai ra sao để chính sách đi vào cuộc sống, để doanh nghiệp thực sự hấp thụ và hưởng lợi từ chính sách một cách thực chất, hiệu quả nhất.